Kolluğun Denetlenmesi

Yasama organı yazılı soru, genel görüşme, meclis araştırması ve meclis soruşturması yoluyla yürütme organını denetlemektedir.

Yürütme organı, Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçilmiş olmakla birlikte tek bir kişi ve tek bir birimden oluşur.

Cumhurbaşkanı'dır.

Tüm kamu kurum ve kuruluşlarında • Sermayesinin yarısından fazlasına bu ku-rum ve kuruluşların katıldığı her türlü kuruluşta, • Kamu kurumu niteliğinde olan meslek kuruluşlarında, • Her düzeydeki işçi ve işveren meslek kuruluşlarında, • Kamuya yararlı derneklerle vakıflarda, • Genelkurmay Başkanlığı, kuvvet komutanlıkları ve bütün askeri birim ve eğitim kurumlarında her türlü idari soruşturma, inceleme, araştırma ve denetlemeleri yapar.

5 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’ne göre Devlet Denetleme Kurulu, Cumhurbaşkanlığına bağlı üst denetleme organıdır.

Devlet Denetleme Kurulu bir Başkan ve sekiz üyeden oluşur.

Anayasa’nın 104/8 maddesi uyarınca Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları atar. Bu çerçevede Bakanların sorumluluğu Cumhurbaşkanı’na u Cumhurbaşkanı’na karşıdır.

İdare, kendi içinde kendini hukukilik ve yerindelik yönünden denetlemektedir. Kamu kurumlarının kendi kendini denetlemesine idari denetim (öz denetim) denir.

İç İdari Denetim

İsti’taf (merhamet dilemek)

 İçişleri Bakanlığı, kolluğun hiyerarşik amiri olup “Memleketin umumi emniyet ve asayişi işlerinden” sorumludur.

Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik kurumunun kurulması ile il ve ilçe insan hakları kurullarının varlığı son bulmuştur.

Anayasa mahkemesi

Adli kolluk faaliyetlerinden kaynaklanan uyuşmazlıklar adli yargıda (ceza mahkemelerinde) görülür.

Polis; “a. Meşru savunma hakkının kullanılması kapsamında,b. Bedenî kuvvet ve maddî güç kullanarak etkisiz hâle getiremediği direniş karşısında, bu direnişi kırmak amacıyla ve kıracak ölçüde, c. Hakkında tutuklama, gözaltına alma, zorla getirme kararı veya yakalama emri verilmiş olan kişilerin ya da suçüstü halinde şüphelinin yakalanmasını sağlamak amacıyla ve sağlayacak ölçüde, d. Kendisine veya başkalarına, işyerlerine, konutlara, kamu binalarına, okullara, yurtlara, ibadethanelere, araçlara ve kişilerin tek tek veya toplu halde bulunduğu açık veya kapalı alanlara molotof, patlayıcı, yanıcı, yakıcı, boğucu, yara-layıcı ve benzeri silahlarla sal-dıran veya saldırıya teşebbüs edenlere karşı, saldırıyı etkisiz kılmak amacıyla ve etkisiz kı-lacak ölçüde, silah kullanmaya” yetkilidir.

Kolluk görevlileri, yakalama, gözaltı, tutuklama, ifade alma, durdurma ve arama ile ilgili iş ve işlemleri yaparken Cumhuriyet başsavcısının denetimi altında hareket ederler.

Polisin kendisine veya başkasına yönelik bir saldırıyla karşılaşması durumunda meşru müdafaa söz konusu olur.

Kolluk gözetim komisyonu İçişleri Bakanlığı bünyesinde sürekli kurul olarak görev yapar.

Aynı kamu tüzel kişiliği içinde yer alan üst makamların alt makamları ve alt makamların eylem ve işlemlerini denetlemesidir.

Bireylerin kolluğun eylem ve işlemleri ile ilgili bilgileri edinmesi ve öğrenmesi idare açısından bir denetim anlamına gelir.