KLAVYE ÖĞRETİMİ

Klavye, elimizdeki bilginin, verinin elektronik-sayısal (dijital) ortama ya da bilgisayar ortamına aktarılmasını sağlayan “olmazsa olmaz”, temel araçtır.

Bu kazanımların ilki, belki de en önemlisi nasıl yazacağınızı düşünmek, klavye üzerinde tuş-harf aramak yerine, düşündüğünüz şeyi anında ya da istediğiniz metni en kısa zamanda yazıya geçirmek olacaktır. Böylece yazınızın konusu üzerinde dikkatiniz dağılmadan yoğunlaşabilecek ve gereksiz zaman kaybını en aza indirgemiş olacaksınız. On parmak klavye kullanmayı biliyorsanız, iki parmakla yazan birine oranla ez az iki kat daha hızlı yazabilirsiniz ki, bu da zamandan yarı yarıya tasarruf etmeniz, söz gelimi dört saatte bitecek bir işi iki saatte tamamlamanız demektir.

Türkçe F klavye ciddi araştırmaların, incelemelerin sonucunda ortaya çıkmıştır. Parmak hareketleri, Türkçe’de sık kullanılan harflerin belirlenmesi ve istatistiklerinin çıkartılması gibi ayrıntılı çalışmalardan sonra Türkçe’nin mantıklı, akılcı ve ergonomik bir uzantısı olarak F klavyeye ulaşılmıştır. Daha sonra yapılan araştırmalar da F klavye kullanmanın her açıdan daha uygun olduğu sonucunu vermiştir.

Türkçe’de çok sık kullanılan seslerin karşılığı olan harflerin F klavyede kolay ulaşılabilecek yerlere yerleştirilmesidir. Türkçe’deki harflerin kullanılma oranları, ünlü-ünsüz ses  ilişkileri, hece ve söz yapısı, parmakların kuvvet, yetenek ve işleklikleri göz önünde bulundurularak üretilen F klavye, taşıdığı bu özelliklerle Türkçe’ye Q klavyeden çok daha uygundur. Tüm bunlar da göstermektedir ki, Q klavye öğrenmeyi savunmak ve bu konuda ısrar etmek gereksiz bir özenti olmaktan ileri gitmeyeceği gibi, herhangi bir yarar da sağlamayacaktır ve bu nedenle, F klavye öğrenmemiz ve kullanmamız gerektiği söylenebilir.

Bu klavyenin özellikleri şunlardır:

-Türkçe sözcüklerdeki bir ünlü-bir ünsüz bağlantısı göz önünde tutularak, iki elin parmaklarının birbiri arkasına sıra ile kullanılabilmesini sağlamak için 8 ünlü harf sol elde, çok kullanılan ünsüz harfler (k, l, m, gibi) sağ elde toplanmıştır. Türkçe’de daha az kullanılan ünsüzler de (j ve ğ gibi) sol elde toplanmıştır.
-Parmaklara düşen yük oranları, parmakların fiziksel gücü ve hareket yetenekleri göz önünde tutularak düzenlenmiştir. (İşaret parmakları %51,2, orta parmaklar %23,4, yüzük parmakları 16,6, küçük parmaklar %8,8)
-Bir el ile arka arkaya iki harfin yazılma oranı %10’dur ve bir parmak ile birbiri arkasına vurma oranı %1’dir.
-Ellere düşen yük oranı hemen hemen aynıdır; sol el %49, sağ el %51.

Escape (Esc) tuşu bir programdan çıkmak ya da kapatmak için kullanılır.

F klavye üzerinde (fonksiyon tuşları hariç) bizim on parmakla yazabileceğimiz temel olarak dört sıra bulunmaktadır. Bunlar; “BİRİNCİ SIRA, ÜST SIRA, TEMEL SIRA ve ALT SIRA”dır. Üst sıra ünlü harflerin yer aldığı sıradır.

Klavye karşısında oyuruş pozisyonu:

Sandalyenin yüksekliği kişinin klavyeye rahat uzanacağı ve rahat oturacağı şekilde ayarlanmalıdır.
Sandalyede sırt dik ve sandalyenin arkasına hafifçe yaslanmış olmalıdır.
Dirsekler rahat bırakılmalı, vücuda yakın olmalıdır.
Klavyeye karın bölgesi klavyeye dayanacak kadar yakın ya da kollar dümdüz uzanacak kadar uzak oturmayınız.
Bacaklar birbirine paralel ve ayakların her ikisi de yerle temas halinde, ancak biri diğerinden biraz önde olmalıdır.

Tuşlara nasıl vurduğunuzun da klavye kullanımında ayrı bir önemi vardır. Çok yavaş ya da çok sert vurmak hızımızı yavaşlatacaktır. Bu nedenle bilgisayar klavyesinin tuşlarına vururken şu noktalara dikkat edilmelidir:
-Tuşlara ani ve kesin hareketlerle vurulmalıdır.
-Tuşa dokunan parmağı hemen geri çekmelisiniz.
-Tuşlara tırnak uçlarıyla hafifçe dokunulmalıdır.
-Klavyede on parmak yazarken parmaklar sürekli temel sıra tuşları üzerinde durur. Alt veya üst sıra tuşlarına vuruş yapmak gerektiğinde sadece vuruşu yapacak olan parmak hareket eder ve vuruşunu yaptıktan sonra tekrar temel sıradaki yerini alır.

Ara Çubuğu: Klavyenin en geniş yüzeye sahip tuşudur. Alt sıranın altında bulunur, kelimeler arasında ya da gerekli yerlerde ara vermeye yarar. Ara çubuğuna sürekli olarak sağ başparmak ile vurulmalıdır. Sağ başparmak, hafifçe yaylanarak ara çubuğuna dokunur ve eski yerine geri döner.

Ülkemizde 1955 yılına kadar dilimizin nitelikleri dikkate alınarak hazırlanmış standart bir klavye yoktu. On ayrı çeşit klavye kullanılmaktaydı. Bu klavyelerin hiçbirisi ile on parmakla yazmak mümkün değildi. 1945’te başlayan çalışmalar, 1955’te tamamlanarak onbinlerce kelime üzerinde yapılan çalışmalar sonucunda Türk Dili’nin niteliklerine uygun olarak standart Türk klavyesi oluşturuldu.

Klavye karşısında doğru oturuş pozisyonu aşağıdaki gibidir;
Sandalyenin yüksekliği kişinin klavyeye rahat uzanacağı ve rahat oturacağı şekilde ayarlanmalıdır.
Sandalyede sırt dik ve sandalyenin arkasına hafifçe yaslanmış olmalıdır.
Dirsekler rahat bırakılmalı, vücuda yakın olmalıdır.
Klavyeye karın bölgesi klavyeye dayanacak kadar yakın ya da kollar dümdüz uzanacak kadar uzak oturmayınız.
Bacaklar birbirine paralel ve ayakların her ikisi de yerle temas halinde, ancak biri diğerinden biraz önde olmalıdır.

Klavyede on parmak yazarken parmaklar sürekli temel sıra tuşları üzerinde durur. Alt veya üst sıra tuşlarına vuruş yapmak gerektiğinde sadece vuruşu yapacak olan parmak hareket eder ve vuruşunu yaptıktan sonra tekrar temel sıradaki yerini alır.

Klavyenin en geniş yüzeye sahip tuşudur. Alt sıranın altında bulunur, kelimeler arasında ya da gerekli yerlerde ara vermeye yarar. Ara çubuğuna sürekli olarak sağ başparmak ile vurulmalıdır. Sağ başparmak, hafifçe yaylanarak ara çubuğuna dokunur ve eski yerine geri döner.

Alt Tuşu: Klavyedeki tuşlara ikinci ve üçüncü fonksiyon yüklemek istediğimiz zaman kullanılan tuşlardır.

Tab Tuşu: İmleci tablar arasında hareket ettirmek için kullanılır.

Büyük Harf Kilitleme (Caps Lock) Tuşu: Arka arkaya pek çok kelimeyi tamamen büyük harflerle yazarken ya da başlık yazarken kullanılan tuştur.

Rakam Tuşları: Rakamların, işaret ve sembollerin bulunduğu tuşlardır.

Ekleme (Insert) Tuşu: Aktif haldeyken daha önce yazdığımız bir metnin ya da karakterin üzerine yenisini yazmak için kullanılır, pasif haldeyken ise karakterler arasına metin ya da harf eklenebilir.

Klavyenin bölümleri: Bir bilgisayar klavyesi; “klavye tuşları” (harf, rakam vb), “sayısal tuş bölümü” (rakam, işaret vb), “fonksiyon tuşları bölümü” (bilgisayara komut vermeye yarayan tuşlar), “hareket tuşları”ndan (imleçe yön veren tuşlar) oluşur.