KLASİK SOSYOLOJİ TARİHİ - Deneme Sınavı - 24

Weber'e göre, yazılı kuralların örgüt içinde bireyin hareketini belirlemesi çağdaş örgütlerin işleyiş biçiminin özelliklerinden biridir.

Tönnies sosyolojiyi önce Genel Sosyoloji ve Özel Sosyoloji olmak üzere iki alana ayırmış, daha sonra bu alanları da alt alanlara ayırmıştır. Genel sosyoloji, bütün insan ilişkilerini bir bütün olarak ele alan sosyolojidir. Genel sosyoloji (a) evrim sürecinde biyolojik açıdan insanı ve diğer biyolojik organizmalarla ilişkisini ince leyen Sosyal Biyoloji, (b) kültürü üreten insanı inceleyen Sosyal Antropoloji ve (c) insanların öznel eylemlerini ve grupların iç işleyişlerini inceleyen Sosyal Psikoloji olmak üzere üç alt alana ayrılır (Tönnies, 2002:4).

Tönnies sosyolojiyi önce Genel Sosyoloji ve Özel Sosyoloji olmak üzere iki ala na ayırmış, daha sonra bu alanları da alt alanlara ayırmıştır. Genel sosyoloji, bütün insan ilişkilerini bir bütün olarak ele alan sosyolojidir. Genel sosyoloji (a) evrim sürecinde biyolojik açıdan insanı ve diğer biyolojik organizmalarla ilişkisini ince leyen Sosyal Biyoloji, (b) kültürü üreten insanı inceleyen Sosyal Antropoloji ve (c) insanların öznel eylemlerini ve grupların iç işleyişlerini inceleyen Sosyal Psikoloji olmak üzere üç alt alana ayrılır (Tönnies, 2002:4).

Türkçeye topluluk olarak da tercüme edilen cemaat (gemeinschaft) kavramı Tönnies’in geleneksel kırsal topluluklarla ilişkilendirdiği, aile veya dostluk ilişkileri içinde birbirine bağlı olan insanların arasındaki kişisel, yakın ve sürekli insan ilişkilerini içeren bir toplum tipidir.

Zaman zaman toplum ya da birlik olarak da Türkçeye çevrilen (Slattery, 2010: 60) cemiyet (gesellschaft) kavramı ise, cemaat kavramının zıttı olan her şeyi içeren bir kavramdır. Tönnies cemiyet kavramıyla endüstrinin ve ticaretin egemen olduğu modern kent yaşamında insanların diğer insanlarla yakın duygusal ilişkilerden çok çıkara dayalı, rasyonel, hesaplı ilişkiler kurdukları, cemaate oranla daha hızlı, rekabetçi ve dinamik bir yaşam sürdükleri toplumları ifade etmektedir

Ünitenin Tönnies Sosyolojisi bölümünde, cemaat tipi toplumsallığın özellikleri sıralanmaktadır. Tönnies'e göre cemiyette inançlar ve din yerine kamuoyu ve öğretiler egemenken, cemaatte inançların ve dinin önemli bir ağırlığı vardır.

Ünitenin Tönnies Sosyolojisi bölümünde, cemiyet tipi toplumsallığın özellikleri sıralanmaktadır. Tönnies'e göre cemiyette kamuoyu ve öğretiler egemenken cemaatte inançların ve dinin önemli bir ağırlığı vardır.

Ünitenin Georg Simmel bölümünde, moda kavramı açıklanmaktadır. Simmel modanın cazibesinin, yaygınlığı ile mutlak geçiciliği arasındaki tezatta yattığını, bir yandan her şeyi kuşatıp yayıldığını, bir yandan da hızla geçip gittiğini belirterek modanın “hayatın birbiriyle çelişen eğilimlerinin, toplumsal yollarla eşit şekilde nesnelleştiği yapı örneklerinden biri” olduğu sonucuna varır.

Ünitenin Georg Simmel bölümünde, toplumsallaşmanın alt süreçleri açıklanmaktadır. Çıkar biçimlendirmesi, bireylerin duygu ve çıkarlarının toplumsal kurumlar içindeki etkileşim sürecinde biçimlendirilmesini, böylece bireylerle kurumlar arasında duygusal bir bağ kurulmasını ifade eder. Örneğin Avrupa Birliği’nin kurumsallaşmış biçimi bireylerde bir “Avrupalılık” hissi doğurarak ortak çıkar lar geliştirmelerini sağlayabilir böylece çıkarlar kurumsal olarak yaratılmış olur.

Ünitenin Georg Simmel bölümünde, toplumsal tipler açıklanmaktadır. Bu açıdan Simmel yabancıyı “yoksullar ya da iç düşmanlar gibi” gruba üyelikleri hem grubun içinde hem de ona karşı olmayı gerektirecek bir unsur olarak görür. Kendisine gruptaki diğer üyelerin oynayamayacağı bir rol verilen yabancı, grubun eğilimlerine tamamen bağlı olmadığı, grup içi katılımı sınırlı düzeyde olduğu ve gruba belirli bir mesafede durduğu için diğer üyelere oranla nispeten bir nesnelliğe sahiptir. Bu nesnellik, yabancının gruptaki katılımının olumlu ve belirli bir türde olmasına neden olur.

Ünitenin Georg Simmel bölümünde, toplumsal tipler açıklanmaktadır. Simmel’e göre soylular ortaklığın son derece yüksek olduğu, aşağıya ve yukarıya doğru hareketliliğin büyük ölçüde kapalı olduğu ve genişlemeyi reddeden bir grubu oluştururlar. Simmel soylular sınıfının temel özelliğinin bu grubun grup olarak maruz kaldığı kesin yalıtılmışlık olduğunu belirtir. Soylu olanla olmayan arasındaki fark soylulara başkalarının yapmalarına izin verilmeyen şeyleri yapma izninin verilmesi ve başkalarının yapmalarına izin verilen şeyleri yapma izninin verilmemesidir.

Tönnies'e göre, genel sosyoloji, bütün insan ilişkilerini bir bütün olarak ele alan sosyolojidir. Genel sosyoloji, birincisi evrim sürecinde biyolojik açıdan insanı ve diğer biyolojik organizmalarla ilişkisini inceleyen Sosyal Biyoloji, ikincisi kültürü üreten insanı inceleyen Sosyal Antropoloji olarak tanımlar

Siyasi çaba sistemleri yanlıştır, insan çaba sistemleri Tonnies'in sosyolojisinin beşinci alanıdır.

Cemaat tipi toplumsal ilişkilerde ortak mülkiyet egemendir.

Cemiyet ilişkilerinde inançlar ve din yerine kamuoyu ve öğretiler egemendir.

Simmel'in sosyolojisi, toplumsal olguları değer yargılarından arınmış, bağlamdan bağımsız olarak ve diyalektik bir bakış açısıyla inceler.

Ayrıklık yanılgısı, toplumsal eylemleri etkileşim sürecinde birbirine bağlı olarak
görememek, ayrık oldukları yanılgısına kapılmaktır.

Formel sosyoloji Simmel'in sosyolojik bakışının temel kavramıdır.

Simme'in toplumsallaşmanın alt süreçleri dışsallaştırma, içselleştirme, kurumsallaştırma ve çıkar biçimlendirmesidir.

Mübadele bir toplumsal etkileşim biçimidir, oysa yoksul, savurgan, yabancı onun toplumsal tipleridir.