KLASİK SOSYOLOJİ TARİHİ - Deneme Sınavı - 5

Kutsal olan ve olmayan ayrımı, tüm dinlerde ortak iken, yüce bir tanrıya inanmak tüm dinlerin ortak olan bir özelliği değildir. Örneğin, Budizmin birçok öğretisi kişisel ve yüce bir tanrıya inanmayı gerektirmez. Bu nedenle Durkheim’e göre sanıldığının aksine din yüce bir tanrıya inanmak değil, kutsal sayılan şeylere inanmaktır.

Toplumdaki düzenleyici güçlerin bozulması ve toplumun ahlaki yapısının birey üzerindeki gücünü kaybetmesi durumunda Durkheim’ın anomik dediği intihar tipi ortaya çıkabilmektedir. Anomik intihar oranları hem ekonomik durgunluk dönemlerinde hem de hızlı ekonomik büyüme ve refah dönemlerinde artmaktadır. Her iki durum da bir değişim sürecini anlatmaktadır. Bu süreçte, köksüzlük ve normsuzluk anomik eğilimlerin oluşmasına neden olarak intiharların ortaya çıkmasına neden olmaktadır.

İbn-İ Haldun Tunus'ta doğmuştur.

İbn-i Haldun toplumsal değişme ve gelişmelerin neden ve sonuçlarının tespitinin ''Ümran Bilimi''ile tarihe yardımcı olabileceğini söyler.

Bilimsel devrim döneminde gelişme kaydeden önemli bilimlerden birisi Biyolojidir.

Bilimsel yöntemin gelişmesinde Descartes ve Bacon'un katkıları olmuş fakat büyük ölçüde Newton tarafından şekillenmiştir.

Sosyoloji akademik bir disiplin olarak 19.yüzyılda ortaya çıkmış olsa bile insan ve toplum ile ilgili yeni araştırma yöntemleri Aydınlanma ile başlar.

Sosyolojik Pozitivizme Geçiş Fransız Devriminden sonra olmuştur.

Sanayi devrimi ilk olarak İngiltere'de yaşanmıştır.

Tarihsel materyalist teorinin kurucusu olarak bilinen düşünür Karl Marx'tır.

Marx'a göre toplumsal yapının temel niteliği değişimdir.

Marx insanlık tarihinin (toplumların) gelişimini (evreleri) üretim biçimine (ekonomik temel) göre ilkel komünal, asyatik, antik, feodal, kapitalist ve sosyalist toplum olarak özgül tarihsel dönemlere ayırarak sınıflandırmaktadır.

Marx insanlığın ilk dönemini ilkel komünal toplumla başlatır.

Yabancılaşma insanların kendi yarattıkları güçlerin kendi karşılarına yabancı güçler olarak çıktığı, onların egemenliğin altına girdikleri bir durum olarak tanımlanmaktadır.

Yabancılaşma teorisinin dört temel unsuru şunlardır: insanın üretici etkinliklerine yabancılaşması, ürettiği ürüne yabancılaşması, birlikte çalıştığı işçilere yabancılaşması ve insani potansiyeline yabancılaşması.

Marx iş süresini zorunlu iş süresi ve artı-işl süresi olarak tanımlamaktadır. Zorunlu iş süresi işçinin aldığı ücrete karşılık gelir. Ancak iş günü (süresi) devam eder ve işgücünün burada yarattığı değere kapitalist el koymaktadır. Diğer bir deyişle artı-iş süresi işgücünün yarattığı değerin kapitalist tarafından el konulan kısmını oluşturur. Artı-değer ise, işçi tarafından artı-iş sürecinde (fazla çalışma) üretilen ve kapitalist tarafından el konulan değer miktarıdır.

Marx’a göre, kapitalist toplum temel olarak iki sınıftan oluşmaktadır. Birincisi, üretim araçlarına sahip olan kapitalist sınıf (burjuvazi) ve diğeri ise mülksüzleşen ve ücret karşılığı çalışmak zorunda kalan işçi sınıfıdır (proletarya).

Durkheim’ın sosyolojik yaklaşım ve yöntemi, önemli ölçüde pozitivist bir bilim anlayışını temsil etmektedir.  Durkheim toplumsal olguları maddi ve maddi nitelikte-olmayan toplumsal olgular olarak iki şekilde sınıf­landırır (Lukes, 1972, aktaran, Ritzer, 1992, s. 3):

Cevap D şıkkıdır.

Durkheim sosyolojinin ilk dönem kurucularından Comte ve Spencer’e benzer olarak biyolojik benzeşmeye dayalı uyumcu bir toplum modeli ve buna uygun pozitivist bir yaklaşım ve yöntem benimsemiştir. Oysa; Marx’ın sosyolojik yaklaşım ve yöntemi materyalist bir tarih anlayışı çerçevesinde şekillenmiştir. Cevap D şıkkıdır.