KLASİK SOSYOLOJİ TARİHİ - Deneme Sınavı - 18

Geleceğin toplumunun endüstri toplumu olacağını düşünen Saint Simon, endüstrileşme sürecini kontrol altına almak için bilimsel politikalar geliştirmeye çalışmış ve endüstri toplumunun toplumsal örgütlenmesi hakkında çeşitli çalışmalar yapmıştır. Doğru cevap D'dir.

Saint-Simon, endüstri toplumunun emeği yücelten bir toplum olduğunu savunur. O’na göre toplumda iki temel sınıf vardır, bunlardan biri hangi iş kolunda olursa ve ne şekilde çalışırsa çalışsın, çalışan ve üretime katkıda bulunanlardan oluşan endüstri sınıfıdır. Bu sınıf üretime katılarak topluma fayda sağlayan değerli üyelerden oluşmaktadır. Saint-Simon’a göre bu sınıf fabrika sahiplerini, yatırımcıları, bankerleri ve işçileri, yani endüstriyel alanda faaliyet gösteren herkesi kapsar. Saint-Simon, sermaye sahiplerinin elde ettikleri kârı, üretim sonucu meydana geldiği için haklı buluyor ve bu nedenle sermaye sahiplerini aylaklar sınıfına dahil etmiyordu. Ancak üretim sonucu meydana gelmeyen faizin ve rantın insanın insanı sömürmesi anlamına geldiğini belirtiyor ve buna karşı çıkıyordu. Dolayısıyla askerler, soylular, hukukçular ve rant geliriyle yaşayanlar aylaktı ve üreten sınıfları sömürmekteydiler (Swingewood, 1998:57-59). Doğru cevap E'dir.

Saint-Simon, pozitif bilimlerin ancak pozitif bir toplum biliminin yaratılması ile tamamlanacağına inanmış, bu yeni toplumsal bilimi ‘sosyal fizik’ olarak adlandırmıştır (Swingewood, 1998:56). Doğru cevap A'dır.

Pozitivizm

Comte’un insan düşüncesinin, bilimlerin ve toplumların teolojik ve metafizik
aşamalardan geçerek son olarak pozitif aşamaya ulaşacakları şeklindeki düşüncesi
Üç Hal Yasası olarak adlandırılır. Doğru cevap B'dir.

Comte, toplumsal bakış açısını, tüm bilimsel anlayışları kavrayan tek ve evrensel bir bakış açısı olarak tanımlamaktadır. Modern toplumda toplumsal birlik isteğinin politik ya da ekonomik güçlerden değil, ahlaki ve entelektüel güçlerden kaynaklandığını ileri sürerek toplumsal olanı politik olandan da ekonomik olandan da ayırmıştır. Doğru cevap C'dir.

Le Play’in analiz birimi işçi sınıfı aileleridir ve işçi sınıfı ailelerinin aile yaşamlarının tüm yönlerinin niceliksel bir ifadesi olarak aile bütçelerini sistematik olarak incelemiştir. Le Play işçi sınıfı ailelerinin dışında insanların emeğini, emeğin ekonomik örgütlenişini, aile aracılığı ile tüm toplumu etkileyen coğrafi yerleşimleri ve aile yaşamının çeşitli yönlerini incelemiş ve işçi sınıfının doğal gelişiminin genel koşulları ile ilgili monografiler yapmıştır. Doğru cevap C'dir.

Etoloji

Spencer, liberalizmin bırakınız yapsınlar anlayışını benimsemiş, insanların birbirlerinin haklarına gönüllü olarak saygı göstermeleri sonucunda otomatik olarak doğal bir toplumsal denge oluştuğunu ve devletin bu dengeye, diğer bir deyişle insanlar arasındaki ilişkilere müdahale etmemesi gerektiğini ileri sürmüştür. Doğru cevap D'dir.

Evrimci teorisyenlere getirilen eleştirilerden biri, özneleri pasif konumda bırakarak insan etkinliklerinin gücünü görmezden geldikleri yönündedir. Doğru cevap B'dir.

Saint-Simon, devrim sonrası Fransız toplumunda yapıcı bir reforma gidilmesi gerektiğini, bu reformla birlikte dine ve askeri düzene değil, bilime ve endüstriye dayanan bir toplum inşa edilmesi gerektiğini savunmuştur Doğru cevap E'dir.

. Pozitivizm ve pozitif felsefe terimlerini dünyaya bilimsel şekilde
yaklaşmayı ifade etmek için ilk kez Saint-Simon kullansa da sistematikleştiren
Comte olmuştur. Comte, Aydınlanma’nın negatif ve yıkıcı felsefesiyle savaşmak
için “pozitivizm” ya da “pozitif felsefe” olarak adlandırılabilecek bilimsel görüşü
geliştirmiştir. Doğru cevap A'dır.

Teolojik aşamada insanlar her şeyin nedeninin Tanrı olduğunu, toplumsal
ve fiziksel dünyanın Tanrı tarafından üretilmiş olduğunu düşünürler ve varoluşu kendi akıllarına dayanarak açıklamak yerine, kilisenin doktrinlerini
kabul ederler. Doğru cevap B'dir.

Metafizik aşama, 1300-1800 yılları arasına hakim olan metafizik aşamada neden ya da öz gibi soyut düşünceler, ideal biçimler hakimdir (Ritzer, 2008:15). Olguların nedeninin kişiselleştirilmiş tanrılar değil, doğa gibi soyut güçler olduğuna inanılır. İnsanların saygı duyulması gereken temel hakları olduğu ve en önemli değerin bu haklar olduğu
düşüncesinin yaygın olduğu bu aşamada özgür irade vurgulanmaktadır (Wernick, 2005:130). Bu aşamada da açıklamaların ana kaynağı soyut güçler olmakla birlikte açıklamalar Teolojik dönemdekilerden daha tutarlı ve sistematiktir. Doğru cevap B'dir.

1800’den itibaren dünyanın girdiği Pozitif (ya da bilimsel) aşamada ise insan düşüncesi kesin doğruyu ve mutlak nedenleri aramaktan vazgeçer, düşünce özleri terk edilir. Bunun yerine artık akıl ve gözlemin bir bileşimi sayesinde olguların birbirlerini takip etmelerine ve birbirlerine benzemelerine neden olan değişmez ilişkilerini, yani olguların kanunlarını keşfetmeye çalışır (Ritzer, 2008:18). Başka bir deyişle pozitif aşama bilimsel aşama olduğu için bu aşamada pozitivist ve bilimsel bakış açısı ve bilimsel yöntem hakimdir; bu aşamada artık doğru olan değil, gerçek olan aranır; düşünceler ve açıklamalar spekülasyonlara değil, bilime ve ampirik deneyimlere dayanır. Doğru cevap C'dir.

Toplumsal dinamik ve toplumsal statik Comte'un sosyolojisinin temel kavramlarıdır. Doğru cevap D'dir.

Mill’in çalışmaları genel olarak liberalizm ve faydacılıkla ilgilidir. Mill, babası James Mill ve Jeremy Bentham tarafından geliştirilen Faydacı teoriyi liberalizme uyarlamış ve eylemlerin ya da toplumsal düzenlemelerin, mutluluk ürettikleri ölçüde doğru ya da iyi kabul edilebilecekleri fikrini benimsemiştir. Doğru cevap C'dir.

Spencer, toplumu genel bir evrimci model içinde bir sistem olarak gören yaklaşım ile bireylerin toplam› olarak gören yaklaşımı birleştirmiştir.

Doğal seçilimle ilgili düşüncelerinin mevcut düzeni ve eşitsizlikleri meşrulaştırması haklı göstermesi ve anti-hümanist politikaları desteklemeye elverişli olması açısından eleştirilmiştir. Doğru cevap B'dir.

Spencer, sosyal Darwinizm teorisinin kurucusu olarak kabul edilir. Doğru cevap A'dır.