KLASİK MANTIK

IV’te verilen ifade doğru değildir zira tikel olumsuzun düz döndürmesi olmaz. V’te verilen bilgi yanlıştır zira I’de de verildiği gibi tikel olumlunun düz döndürmesi tikel olumlu olur.

Yüklemin belirttiği özelliğin belli bir zamanla sınırlandırıldığı önermeler sınırlandırıcı önermelerdir. Bir şey şöyle olmaya başladı veya böyle olmayı bıraktı denildiğinde iki yargı verilmiş olur. C şıkkındaki önermede son iki yıldır ifadesi bundan önce durumun öyle olmadığını belirttiğinden zamanla sınırlandırmaktadır.

Dört tür önermeler arasında karşı olma ve döndürme olmak üzere iki biçimde ilişki kurulabilir.

Özgülü önermelerde yüklemin yalnız bir konuya ait olduğu belirtilir. Bu yüzden ancak “ancak”, “yalnız” gibi kelimeler kullanılır.

Konunun bir kısmını ya da konunun kaplamına giren bireylerin bir kısmını dışarıda tutarak, konunun bütünü hakkında hüküm vermek suretiyle yapılan önermeler çıkarmalı önermedir. C şıkkındaki benim dışımda herkes yoruldu bu tür önermeye bir örnek teşkil etmektedir.

Önermeler emir cümlesi olamaz.

Yargının sayısına göre önermeler basit önermeler ve bileşik önermeler olarak ikiye ayrılır.

Anadolu Üniversitesini okuyan bütün öğrenciler özne olduğundan ve özne çokluk ifade ettiğinden tümeldir, önerme anlamca olumlu olduğundan tümel olumlu cümledir.

Mehmet dengeli beslenirse önkoşulu ile sağlıklı olacağı art koşulu bir arada olduğundan  “Mehmet dengeli beslenirse sağlıklı olur” önermesi bitişik koşullu önermedir.

Neden bildiren önerme “derslerine çalışmıyorsun” ile çıkarım yapılan “ sınıfta kalacaksın” önermesi çünkü ile bağlandığından sebepli önermedir.

Hava yolu haricinde yapılan başka da yolculuklar vardır ancak en rahat olanı havayolu ile yapılan olduğu önermeden anlaşıldığından karşılaştırmalı önermedir.

Milli Takımımızın son iki maç önceki maçlarda galibiyet aldığı ancak son iki maçında galibiyet alamadığından sınırlanmış önermedir.

Kiplik bir yargı üzerine verilen yargıdır, koşul anlamı içeren önermeler yargı anlamı üzerine verilen yargı olamayacağından koşullu kiplik diye bir önerme olamayacaktır.

“Bazı kanatlı hayvanlar uçamaz” önermesi “ Bütün kanatlı hayvanlar uçar” önermesi ile çelişir.

 “Bazı memeli hayvanlar yüzebilir” önermesinde özne” memeli” ve yüklem “yüzebilir” yer değiştirdiğinde “Bazı yüzebilen hayvanlar memelidir” önermesi oluşur.

Kömür siyahtır

Kategorik

Bütün insanlar çalışkandır

Bileşikliği açıkça belli olanların şekil bakımından iki basit önermeden oluştuğu ve iki yargıyı içerdiği belli olur. Bileşikliği gizli olanların bileşik oldukları yalnızca anlamlarından belli olur. Özgülü önermeler "yalnız", "ancak" gibi kelimelerle ortaya çıkan anlamdan dolayı birden fazla önerme ifade eden önerme oldukları için bileşikliği gizli önermelerdir.