KLASİK MANTIK - Deneme Sınavı - 2

Olumlayıcı Kip örneğidir.

Ayrık tasımda bir tikel evetleme önermesinin bileşenlerinden biri değillenir, diğeri sonuç olarak çıkarılır.

Alternatif tasımı açıklar.

İkilem örneğidir.

Episyllogism, öncüllerinden biri, bir önceki tasımın sonucu olan tasıma denir..

Boyuzlarını koparmak ikilemle baş etme yolu değildir.

Yıkıcı ikilem örneğidir.

Öncüllerden birinin koşul önermesi, diğer öncül ise koşul önermesinin ön bileşenini evetlediği çıkarım tipine Modus Ponens denir.

Öncüllerden birinin koşul önermesi, diğer öncül ise koşul önermesinin art bileşenini değillediği ve sonuç olarak koşul önermesinin ön bileşeninin değillenmesine ulaşılan çıkarım tipine Moduz Tollens adı verilir.

Her iki öncülün ve sonucun koşul önermesi olduğu çıkarım tipine Hipotetik Tasım adı verilir.

Öncüllerden birinin tikel evetleme önermesi, diğer öncülün ise tikel evetleme önermesinin bir bileşeninin yanlış olduğunu ifade eden çıkarım tipine Ayrık Tasım denir.

Öncüllerden birinin tikel evetleme önermesi, diğer öncülün ise tikel evetleme önermesinin en az bir bileşenini evetlediğinde diğerlerinin değillenmiş olduğu sonucuna ulaşılan çıkarım tipine Alternatif Tasım denir.

Öncülleri iki koşul ve bir tikel evetleme önermesinden oluşan ve tartışmalarda rakibin açmaza sürüklenmesine yol açan çıkarımlara İkilem denir.

Bir tikel evetleme önermesinin koşul önermelerinin ön bileşenini evetlediği çıkarım tipine Yapıcı İkilem adı verilir.

Koşul önermelerinin önbileşenleri ve artbileşenlerinin aynı olduğu çıkarım tipine Basit Yıkıcı İkilem adı verilir.

İkilemlerin geçersizliğini ortaya koymak için öncüllerden en az birinin yanlış olduğunu göstermek yeterlidir

Koşul önermesi, belirli bir şeyin olması hâlinde bir başka şeyin olacağını veya olması gerektiğini ifade eder. Günlük yaşamımızda bir şey olunca bir başka şeyin olduğunu gözleriz. Bu durumda suyu kaynattığımızda suyun buharlaştığını gözlemleyebiliriz.

Verilen önermede bileşenlerden en az birinin doğru olduğu görülmektedir. Ancak diğer bileşenin de doğru olabileceği iddiasını da içermektedir. Bu durumda örnek Tikel evetlemeye girmektedir. Tikel evetleme ekleminin Türkçedeki tipik karşılığı “veya”dır. Elbisenin rengi ya kırmızıdır ya da mavi. İkisinin birden doğru olması olanaklı olmadığı için tikel evetleme olarak yorumlanabilir.

Örnekte yapılan çıkarım Modus Ponens çıkarım kalıbına uygundur. Bu çıkarımda öncüllerden biri koşul önermesidir. Örnekte verilen ilk cümle koşul önermesini oluşturmaktadır. Diğer öncül de koşul önermesinin önbileşenini evetler, yani yeter koşulun yerine geldiğini iddia eder. Çoklu zeka kuramının okullarda kullanılıyor olması yeter koşulu yerine getirdiğini göstermektedir.  Koşul önermesinin artbileşeni sonuç olarak çıkarılır. Artbileşen öğrencilerin başarılı olacaklarıdır.

Örnekteki öncüllerden biri koşul önermesidir. Diğer öncül, koşul önermesinin artbileşenini değiller ve koşul önermesinin önbileşeninin değillemesi sonuç olarak çıkmıştır. Yani örnek Modus tollens çıkarım kalıbına örnektir.