KİMYA VE BİYOLOJİ SEKTÖRLERİNDE İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ - Deneme Sınavı - 3

İlk yardımın 4 temel amacı aşağıdaki gibidir;

1 Hayati tehlikeyi ortadan kaldırmak

2- Yaşamsal fonksiyonların sürmesini sağlamak

3-Durumun kötüye gitmesini engellemek

4- İyileştirmeyi kolaylaştırmak

Doğru cevap C'dir.

Durumun kötüye gitmesini engellemek: İlk yardımın diğer bir temel amacı da kişinin karşı karşıya olduğu durumun daha da kötüye gitmesini engellemektir. Kırık, çıkık ya da burkulmalara müdahale; şoka giren ya da bayılan bir kişiye şok pozisyonu vermek, kan şekeri düşen ve bilinci açık olan bir kişiye başka da bir rahatsızlığı yoksa şekerli su vermek kişinin durumunun kötüye gitmesini engeller. Doğru cevap B'dir.

İyileştirmeyi kolaylaştırmak: Yapılan ilk yardım müdahaleleri ile kişilerin iyileşmesi kolaylaşır. Bedenine yakıcı bir cisim temas eden kişiye yapılacak olan ilk yardım müdahalesi ile yanık etmeninin derinin daha da alt tabakalarına inmesi zorlaşmış olur. Bu sayede de kişinin yaralı bölgesinin iyileşmesi kolaylaşır. Doğru cevap A'dır.

Yolda trafik kazası geçiren bir yaralının bilinci kapalı, solunum yoksa ve iç kanama geçirdiği düşünülüyorsa yapılacak ilk yardım sıralaması şu şekildedir;

Koruma, bilinç kontrolü, bilinç yok ise, 112 aranır, sırt üstü zemine yatırılarak ABC değerlendirmesi yapılır, Solunum ve nabız yok ise 112 gelinceye kadar temel yaşam desteği uygulanır ve kanaması varsa şok poziyonu verilir.

Yarı oturur pozisyon özellikle kişilerin göğüs bölgesinde bir ağrı varsa, kalp krizi belirtileri varsa, göğüs bölgesi yaralanmalarında ve solunum ile ilgili problemlerde verilmesi gereken pozisyondur. Doğru cevap C'dir.

Kişinin baştan ayağa doğru (sırasıyla baş, boyun, göğüs-karın bölgesi, sırt-bel bölgesi, kol ve bacaklar) nazik bir şekilde kişinin bedeninde herhangi bir olumsuzluk (kanama, kırık, çıkık, burkulma, yaralanma, hayvan tarafından
ısırılma, vb.) var mı yok mu kontrol edilir. Hasta ya da yaralı ile görüşme ve baştan ayağa kontrol işlemine ikincil değerlendirme adı verilir.  Bedende kana ikinci değerlendirme işlemidir. Diğer şıklarda verilenler birincil değerlendirmedir. Doğru cevap E'dir.

Temel yaşam desteği duran kalbi tekrar çalıştırmak ya da fonksiyonunu sürdürmek için yapılan KALP MASAJI ile duran solunumu tekrar geri getirmek için yapılan SUNİ SOLUNUMU içerir. Doğru cevap B'dir.

Hangi tip kanama olursa olsun bir kişi toplamda var olan kan miktarının % 10 ve üzerini kaybediyorsa kişinin yaşamı tehlikeye girer. Doğru cevap A'dır.

Bedendeki temel bası noktaları boyun şah damarı üzeri (tek taraflı), köprücük kemiği, koltuk altı, pazı kemiği, kasık üzeri olarak sayılabilir. Doğru cevap E'dir.

Ateş ölçerken yapılan en büyük yanlışlar ateş ölçümünün elle ya da çocuğun yanağını ya da alnını öperek yapılmasıdır. Ateş mutlaka doğru ölçen bir ateş ölçer aletle yapılmalıdır. Çocuklarda yanlış ölçülen ateş değerleri ve geç müdahale geri dönülmez hasarlara yol açabilir. Çocuklarda yapılan ateş ölçümlerinde ateş 38°C’nin üzerinde ise hastanın üzerindeki kıyafetler çıkarılmalıdır. Bu bir nebze de olsa ateşi düşürecektir. Tekrar ölçüldüğünde ateş devam ediyorsa ve artıyorsa hastaya ılık bir duş aldırılabilir. Ateş halen düşmüyorsa ve hatta yükselmeye devam ediyorsa 112 acil servis aranarak ya da en yakın sağlık kuruluşuna giderek hastanın tedavisine başlanmalıdır. Ateşin düşürülmesi için hastanın bedenine sirke, çok soğuk su, alkol türevi maddeler asla sürülmemelidir. Doğru cevap E'dir.

Korozif etki gösteren kimyasal maddelere örnek olarak nitrik asit (HNO3), sülfürik asit (H2SO4), hidroklorik asit (HCl), amonyum hidroksit (NH4OH) ve sodyum hidroksit (NaOH) verilebilir.

Benzen, aseton gibi alev alıcı sıvı kimyasal maddelerin ise ısı, kıvılcım gibi kaynaklardan ve çıplak alevden uzak tutulması oldukça önemlidir.

Laboratuvar önlüğü kullanımında göz önünde bulundurulması gereken bazı önemli noktalar aşağıda verilmiştir: • Laboratuvar önlüğü diz boyunda ve her zaman kapalı şekilde (çıtçıt ile, düğme ile vb.) olmalıdır. Önü açık önlükle çalışmak tehlikeli ve yasaktır. • Laboratuvarda uzun kollu önlük tercih edilmelidir. • Kimyasal maddeler ile çalışma esnasında giyilen önlüğün sıvı geçirgenliği oldukça düşük olmalıdır. • Yanıcı kimyasal maddeler ile çalışma esnasında ateşe dayanıklı iş elbiseleri giyilmelidir. • Laboratuvarda çalışma esnasında tehlikeli kimyasal madde ya da mikroorganizma ile temas edilmesi halinde laboratuvar önlüğü derhal yenisi ile değiştirilmelidir. • Laboratuvar ortamı dışına önlüklü bir şekilde çıkılmamalıdır. • Laboratuvar önlüğü günlük giysilerin olduğu dolaplarda saklanmamalıdır. • Laboratuvar önlüğü yıkanmak üzere eve götürülmemelidir.

Tekrar kullanılabilir butil eldivenler: Bu tür eldivenler keton, aldehit ve esterler ile çalışırken kullanılır.

Tekrar kullanılabilir viton eldivenler: Bu tür eldivenler aromatik çözücüler ve klorlu organik kimyasal maddeler ile çalışırken kullanılır.

Önemli kişisel koruyucu ekipmanlardan olan laboratuvar eldiveni seçiminde ve kullanımında göz önünde bulundurulması gereken bazı önemli noktalar aşağıda verilmiştir: • Kullanılan eldiven laboratuvarda çalışılan kimyasal madde ile uyumlu bir malzemeden üretilmiş olmalıdır. • Laboratuvarda gerçekleştirilen çalışmaya uygun olmalıdır. • Kullanılmadan önce eldivenin deformasyonunun ya da yırtık olup olmadığının kontrol edilmesi gerekir. • Laboratuvar eldiveni çalışma esnasında çok fazla kirlenir ya da deforme olursa yenisi ile değiştirilmelidir. • Laboratuvar eldiveni kesinlikle dezenfekte edilmemeli ve yıkanmamalıdır. • Laboratuvar eldiveni ile kapı kolları, bilgisayar klavyesi vb. temiz kalması gereken noktalara temas edilmemelidir. • Laboratuvar eldiveni laboratuvar alanı dışında başka yerlerde kullanılmamalıdır.

FFP1 tipi partikül maskeleri %80 koruma ile boyutları 5 µm’ye kadar olan partiküllere karşı koruma sağlar.

FFP2 tipi partikül maskeleri %94 koruma ile boyut aralığı 2-5 µm arasında olan partiküllere karşı koruma sağlar

Grup 2: İnsanlarda hastalığa yol açabilme potansiyeli olan, çalışan kişilerin sağlığı üzerinde olumsuz etki yaratabilecek fakat toplum sağlığı yönünden sınırlı risk potansiyeli olan, çoğu zaman etkili korunma ya da tedavi imkânı olan biyolojik riskler

Grup 4: İnsanlarda ve toplum sağlığı üzerinde çok ciddi etkileri olan ve çoğu zaman etkili korunma ya da tedavi imkanı olmayan biyolojik riskler