KENTSEL VE ÇEVRESEL KORUMA

Küreselleşme, eğitim ve kültür seviyesindeki yükselmeler, genç nüfus artışı,
post modern tüketim alışkanlıkları, teknolojik gelişmeler, ulaşılabilirlik ve hareketlilikteki artışlar ile turizm amaçlı seyahatler hızla artmıştır.

Turizm: İnsanların dinlenme, eğlenme, öğrenme gibi amaçlarla sürekli yaşadıkları ortamın dışına çıkarak yapılan seyahat ve konaklama eylemidir.

AIESTU : Uluslararsı Bilimsel Turizm Uzmanları Birliği demektir.

Nuala Johnson’ın tanımına göre miras turizmi, tarihle coğrafyanın birleştiği yerdir.

Tarımsal ve Endüstriyel Çekicilikler: Çiftlikler ve tarım müzeleri, taş ocakları,
maden ocakları, fabrikalar, bira fabrikaları, içki fabrikaları ve endüstri müzeleri sıralanabilir.

Ulaşım Çekicilikleri: Ulaşım müzeleri, işler durumdaki buharla çalışan demiryolu hatları, kanallar ve tersaneler, korunmuş gemiler, uçaklar ve havacılık gösterileri

Tarihi Şahsiyetlerle İlgili Çekicilikler: Yazar, sanatçı, besteci, politikacı, askerî liderler vs. ve bu şahsiyetlere ait ev ve çalışma alanları.

Tarihsel kaynakların, kaynağın fiziksel yapısına dayalı olarak yapılan sınıflandırması;
• Binalar ya da bina kalıntıları: Bulundukları dönemin sosyal, ekonomik ve mimari özelliklerini yansıtan, (büyük malikane, kilise, cami şato atölye fabrika vb). kendi başlarına tarihi ve estetik bir değer taşıyan bina ve bina kalıntıları: Bunlar tek tek olabilecekleri gibi grup hâlinde de olabilirler.
• Tarihî olayların geçtiği yerler: Önemli şavaşlar, dinsel, siyasal, mitolojik olayların geçtiği yerler, savaş meydanları. Bu alanlar tarihi olayların geçtiği yerlere ilişkin hiçbir kalıntı bulunmasa bile tarihsel açıdan taşıdıkları önem nedeniyle sınıflandırmada önemlidir.
• Arkeolojik sitler: Varoldukları zamandan günümüze kadar ulaşan, var oldukları dönemin sosyal ekonomik fiziksel ve kültürel özelliklerini yansıtan alanlar ve yerleşmeler (eski tarla sistemleri, dikilmiş taşlar, surlar, demiryolları, madenler, yerleşmeler vd.).
• Çeşitli sitlerden toplanmış ve başka bir yerde her tür müzede bir araya toplanmış nesneler: Açık hava müzeleri, taşıt, sanayi müzeleri vb.

Tarihî şehirlerde koruma ve turizmin bir arada yürümesinine ilişkin stratejilerin belirlenmesinde;
• Mevcut dokunun korunması,
• Mevcut turizm olanaklarının kullanılabilmesi için geliştirme siyasetinden
çok düzenlemenin benimsenmesi,
• Ziyaretçi sayısına sınırlamalar getirilmesi,
• Şehirsel açık alanların korunması,
• Yayalara ayrılmış yol ve zonların oluşturulması, gibi yaklaşımlar gündeme gelmektedir.

Kültürel çeşitlilik ve bu çeşitliliğin sunduğu deneyimler turizm için önemli olup bu çeşitlilik bazı faktörlere dayalıdır.
• Doğal ve yapılaşmış çevrenin kalitesi,
• Politik sistem,
• Toplumların kendi kimliklerini oluşturan olguları kültürel olarak ifade etme ve kültürel pratiklerde yer alma isteği.
Kültürel çeşitliliğin bir diğer boyutu çok kültürlülüktür.

Turizm günümüzde en önemli boş zaman değerlendirme ve dinlenme aktivitelerinden biri olup ekonomik anlamdada ülkelerin gelişiminde önemli rol oynamaktadır. 1980’lere kadar dünyada hızla gelişen kitle turizmi, 1980 sonrası ortaya çıkan negatif çevresel etkilerle tartışılırken dönemin turist profili de kitle turizminden bireysel turizme doğru değişen bir eğilim göstermeye başlamıştır. Özgün, yerel, kültür varlıklarına, doğaya yönelen, yerel nüfusla iletişim kurma çabası taşıyan ve sürdürülebilirliğe önem veren yeni turist tipi, alternatif turizm türlerine ve bunların olduğu alanlara yönelmişlerdir.

Turizmin mevsimsel dağılımını genişletecek mevcut bilinen turizm türleri dışında alternatif turizm türleri (geo, agro, doğa, etno, ghetto, kültür vd.) ve destinasyonları gündeme gelmeye başlamıştır.

Ancak bugün sürdürülebilir turizm politikalarının gündeme gelmesiyle turizm politikalarında doğal ve kültürel ögeler ve bunların sürdürlebilirliği önem kazanmıştır

Miras turizmi: Bir alanın, bir topluluğun ya da ulusun tarihini, kimliğini, doğal ve kültürel zenginliğini gösteren alanlara yapılan turizm çeşidi.

Kültür varlığı: Tarih öncesi ve tarihî devirlere ait, bilim, din, kültür, ve güzel sanatlarla ilgili bulunan veya tarih öncesi ya da tarihî devirlerde sosyal yaşama konu olmuş bilimsel ve kültürel açıdan özgün değer taşıyan yer üstünde yer altında veya su altındaki taşınır ve taşınmaz varlıklardır.

Aslında miras turizmi bir nesilden diğerine geçen her tür kaynağın kullanımını ifade etmektedir. Nuala Johnson’ın tanımına göre miras turizmi, tarihle coğrafyanın birleştiği yerdir.

"Bir alanın, bir topluluğun ya da ulusun tarihini, kimliğini, doğal ve kültürel zenginliğini gösteren alanlara yapılan turizm miras turizmi; Jeolojik devirlerle, tarih öncesi ve tarihî devirlere ait olup ender bulunmaları veya özellikleri ve güzellikleri bakımından korunması gerekli yer üstünde yer altında ve su altında bulunan varlıklar tabiat varlığı; Tarih öncesi ve tarihî devirlere ait, bilim, din, kültür, ve güzel sanatlarla ilgili bulunan veya tarih öncesi ya da tarihî devirlerde sosyal yaşama konu olmuş bilimsel ve kültürel açıdan özgün değer taşıyan yer üstünde yer altında veya su altındaki taşınır ve taşınmaz varlıklar ise kültür varlığı olarak tanımlanır."

Miras turizmi, turistin algı ve güdülerine bağlı olarak tarihî bir yeri ziyaret etmesine dayanan, turizmin bir alt grubu olarak tanımlamıştır. Bir başka yaklaşımda ise miras turizminin tanımlamasında temelde geçmiş ve nostalji duygusu benimsenmektedir.

Sosyo Kültürel Çekicilikler: Tarihî alanlar, kırsal ya da sanayi yaşamı müzeleri, kostüm müzeleri.

Doğa Tarihi ve Bilimsel Çekicilikler: Doğal kaynaklar ve izleri; hayvanat bahçeleri, akvaryumlar, vahşi yaşam parkları ve soyu tükenmekte olan türler; teknoloji merkezleri; bilimsel müzeler, jeomorfolojik ve jeolojik alanlar (mağaralar, boğazlar, tepeler ya da şelaleler).