KENTSEL VE ÇEVRESEL KORUMA

Kentsel kültür olarak tanımlanan kavramın birbiriyle ilişkili iki içeriği bulunmaktadır.
İlki kentte yaşayanların niteliklerini açıklayan “kentli olma”, “ kentlilik”
diğeri ise kenti oluşturan, kentin imajını belirleyen “ kent kültürü” dür.

Kentsel kimlik toplumun tüm doğal ve yapay çevre içinde biriktirdiği “bellektir”.

Medeniyetler açısından ‘kimlik’ kavramının ayırıcı aynı zamanda
en nesnel ölçütleri ‘dil’ ve özellikle ‘inanç’ unsurlarıdır. Bu nedenle insanlık tarihindeki
temel medeniyetler büyük ölçüde dünyanın büyük dinleri ile tanımlanmış
olup (tek tanrılı dinler öncesi içinde aynı genellemeyi yapmak mümkündür)
özellikle Hristiyanlık ve İslamiyet gibi büyük dinler tarihsel süreç içinde çok çeşitli
ırklardan halkları bir araya getirmişlerdir.

İlk Çağ medeniyetlerinden sonra Kızılırmak Havzası içinde yaşamış olan ve günümüze
en fazla iz bırakan medeniyetlerden biri Hititlerdir.

Bir  coğrafya üzerinde karşılaşan farklı din, dil, ırk, vb. niteliklerdeki toplumlar
bölgenin kültürel çeşitliliğini sağlarken aynı zamanda kentleri, kentsel mekânları
da farklı üslup da yapılaşmalarla zenginlikleştirmişlerdir.

Osmanlı İmparatorluğu ve özellikle İstanbul aynı coğrafi mekânı paylaşan ama asla birbiriyle karışmayan yan yana ama ayrı yaşayan bir halklar karışımı olarak kültürel çeşitliliğe sahip bir toplumdur.

Kentsel kimliği oluşturan kültürel değerleri kaybetmeden, sürdürülebilirliklerini sağlamak ve küresel etkileşimin böylesi kentlerin tanınırlığını, ekonomik kalkınmalarını ülke bölge, ölçeğinde güçlendirmek bütüncül planlama ile mümkündürBu kapsamda;kentsel korumaya halkın katılımının sağlanması önemlidir.

Kültürel çeşitliliğe sahip ve özgün yerel kimliğini günümüze kadar koruyabilmiş
kentler bugün yerel ve merkezî yönetimler tarafından fark edilerek korunması
gerekli öncelikli alanlar olarak belirlenmiştir.

Kentsel özgün kimliğin küresel etkilerle yitirilmesine ya da bölgesel gelişme
dinamikleri bağlamında, birbirine benzer kentlerin oluşmalarına örnek olarak
Kayalık Kapadokya Bölgesi olarak adlandırılan Nevşehir ilinin Avanos,Ürgüp,
Göreme ilçe sınırlarından oluşan alt bölgesi gösterilebilir.

Avrupa’nın pek çok ülkesinde özellikle Akdeniz kentleri kimlik, kültür, çatışmalar,
savaşlar, barışlar etkileşimi içinde bu kültürel kesişmelerin laboratuarı olarak
kabul edilmektedir. Buna örnek İspanyadır.

Kültürel Varlıkların Korunmasıyla ilgili UNESCO sözleşmesi Türkiye tarafından 1982 yılında imzalanmıştır.

5366 sayılı Yenileme yasası ile eskiyi koruma yerine, tamamen yıkıp yeniden yapmayı sağlamaktadır.

Kent kültürünü oluşturan ögeler fiziki yapısı, kent dokusu ve o kente özgü maddi olmayan sesler, kokular v.s gibi ögelerdir. Bunlar arasında kentin coğrafi konumu yer almaz.

1937 yılında temeli atılan Karabük Demir-Çelik fabrikası, Karabük denildiğinde akla gelen, diğer bir deyişle kent kimliğini oluşturan önemli bir ögedir.

Bir bölgedeki kültürel çeşitlilik din, dil, ırk, etnik yapıda farklılık gösteren grupların bir arada bulunması ile oluşur. Gelir düzeyindeki farklılaşma kültürel çeşitliliğe girmez.

İstanbul'un kent dokusu diğer Akdeniz ülkelerinin kentlerinde olduğu gibi bir cami, medrese ya da hamam etrafından başlayarak merkezden çevreye doğru yayılma gösterir.

Kültür mirası kavramının çevre ve ulusal kültür politikaları içinde yer alması, ekonomi politikalarında bu konuda devlet-özel sektör işbirliğinin sağlanması, eğitim politikalarında aidiyet kavramıyla yaşanan mekanlara karşı duyarlılıkların oluşturulması kent kimliğinin kültürel değerlerinin korunması ve sürdürülmesinde önemlidir.

Türkiye, Avrupa Mimarisi Mirasının Korunması Sözleşmesini 1989 yılında imzalamıştır.

Dil ve inanç medeniyetler açısından kimlik konusunda en nesnel ve ayırıcı özellik olarak kabul edilir.

Ortak bellek, tarihsel süreç içinde oluşur.