KENTSEL VE ÇEVRESEL KORUMA - Deneme Sınavı - 10

Bazı tarihsel kaynakların sergilenmesinde tarihsel kaynağa müdahale edilmeden (özgün hâliyle restore edilmeden) özelliği olduğu gibi korunarak sergilenmektedir. Başka bir yaklaşımda ise tarih turistin görmek istediği bir yorumla paketlenerek sergilenmektedir Bu kapsamda tarihî kaynaklar, restore edilerek, bozulmuş olan nesnelerin yerine yeni nesneler konularak veya geçmişi temsil eden ve geçmişi yeniden canlındıran tarihî parklar yaratılarak turiste sunulmaktadır. Bu pazarlama biçimleri ile tarihî bölgelere turistik talebin artırılması yoluna gidilmektedir. Tarihî kaynakların turizm amacıyla pazarlanmasına ilişkin bu tür yaklaşımlar, kaynağı değişime uğratarak zarar verdiği tartışmalarını da beraberinde getirmektedir.

1972 ylında UNESCO dünyanın en çok dikkati çeken doğal ve kültürel miras
alanlarını korumak üzere Dünya Miras Konvansiyonu (World Heritage Convention) oluşturmuştur.

Tanımlardan anlaşıldığı üzere, miras turizmi daha çok tarihsel değerlerle ilişkilendirilirken son on yılda bu kavram; ulusların tarihi, kültürü, yaban hayatı ve peyzaj özellikleri ile de ilişkilendirilmiştir.

1972 ylında UNESCO dünyanın en çok dikkati çeken doğal ve kültürel miras alanlarını korumak üzere Dünya Miras Konvansiyonu (World Heritage Convention) oluşturmuştur.

ABD korumalı alanlar arasında doğal rezervler, ulusal yaban alanları, parklar, ulusal tarihsel parklar ulusal rekreasyon alanları şeklinde bir gruplama yapmaktadır. İngiltere ve Galler’de Olağanüstü Doğal Güzellik Alanları (AONB) tanımlanmaktadır.

Tarihî şehirlerde koruma ve turizmin bir arada yürütülmesine ilişkin stratejilerin belirlenmesinde;
• Mevcut dokunun korunması,
• Mevcut turizm olanaklarının kullanılabilmesi için geliştirme siyasetinden çok düzenlemenin benimsenmesi,
• Ziyaretçi sayısına sınırlamalar getirilmesi,
• Şehirsel açık alanların korunması,
• Yayalara ayrılmış yol ve zonların oluşturulması, gibi yaklaşımlar gündeme gelmektedir.

Endüstriyel miras alanlarının turizm amaçlı kullanılması Sanayi Devrimi’nin ilk başladığı yer İngiltere’de doğmuştur.

Endüstri mirasının yapı ve yapı gruplarından oluşması nedeniyle bir taşınmazın endüstri mirası niteliği kazanması aşağıda tanımlanan ölçütlere dayalı olarak yapılmaktadır.

Endüstriyel alanın hinterland ilişkisinin iyi kurugulanamaması, Endüstriyel miras turizminde kentsel gelişime bir tehdittir.

Dünya miras alanları 1992 yılından itibaren kültür ve doğa arasındaki sıkı ilişkiye dayanarak kültürel çevreleri de içermeye başlamıştır. Uluslararası turizmde bu nesneler üzerine kurulmuştur.

1919 Nöyyi Antlaşması Birinci Dünya Savaşı sonrası imzalanan bir antlaşmadır. Kültür varlıklarının dünya çapında korunması gerekliliğini gündeme getiren uluslararası kararlardan değildir

Dünya Miras Sözleşmesi: Dünya kültürel ve doğal mirasının korunması amacıyla 16 Kasım 1972 yılında imzalanan sözleşmedir. Türkiye 1982 yılında bu sözleşmeyi imzalayan taraf devletlerden biridir.

Dünya Miras Listesi’nde yer almak açısından; “üstün evrensel değer” , “bütünlük” ve “özgünlük” olmak üzere üç önemli kriter söz konusudur.

Somut kültürel miraslar anıtlar, yapı toplulukları ve sitlerdir

Dünya Miras Sözleşmesi: Dünya kültürel ve doğal mirasının korunması ama- cıyla 16 Kasım 1972 yılında imzalanan sözleşmedir. Türkiye 1982 yılında bu söz- leşmeyi imzalayan taraf devletlerden biridir.

Anı değeri: tarihte somut bir olaya ev sahipliği yapmasıdır.

Homojenlik değeri; bütünlüğün bozulmadığı, benzer karakterlerin bir
doku oluşturduğu alanları ifade eder

Göbeklitepe tipoloji sınıfı açısından arkeolojik miras alanları sınıfına girer

II. Dünya Savaşı sonrası yapıların korunmasıyla ilgili olarak en önemli kırılma noktalarından biri olan ve 1964 yılında yayımlanan Venedik Tüzüğü ile anıt koruma ölçeği genişletilerek  kentsel ve kırsal yerleşmeleri de içeren bir yapıya dönüşmüştür.

Doğal miras kavramı insan yapımı olmayan, fiziksel ve biyolojik süreçler sonucu oluşmuş, estetik ve bilimsel açıdan istisnai evrensel değeri olan oluşumları tanımlar.