KENTLEŞME VE KONUT POLİTİKALARI - Deneme Sınavı - 19

Ekonomik işbirliği topluluklarının örnekleri 17. yüzyıldan itibaren görülmüştür. Fransa’da gümrük duvarlarının kaldırılması, İngiltere, İskoçya ve İzlanda arasındaki politik birleşme, Alman gümrük birliğinin kurulması ekonomik işbirliği topluluklarının ilk örnekleridir.

Hızlı kentleşme birçok sorunu da beraberinde getirmiştir. Kentlerdeki yoğun nüfusun sebep olduğu kalabalıklaşma maliyeti ihmal edilemez bir düzeye ulaşmaktadır. Örneğin kent içi ulaşımda milyonlarca insanın sürekli olarak yer değiştirmesi hem trafik sıkışıklığı nedeni ile zaman kaybına, hem de akaryakıt israfına yol açmaktadır.

Belediyelerin imar faaliyetleriyle ilgili düzenlemelere yer verdiği gibi imara yeni açılacak arazilerin sahiplerinin mükellefiyetlerini de belirten Osmanlı İmparatorluğu’nun ilk imar kanunu Ebniye Kanunu'dur.

İmar Kanunu, nüfusu (son nüfus sayımında) 10.000’i aşan yerleşmelerin imar planlarını yaptırmalarını zorunlu kılmıştır. Nüfusu 10.000’i aşmayan yerleşmelerde, imar planı yapılmasının gerekli olup olmadığına belediye meclisi karar verir (Md. 7/b).

Büyükşehir Alan Planlaması ve Bölgelemesinin, Mahalli Otoritenin Belediye Başkanı veya Kent Yöneticisi Gibi Üst Kademe Yöneticisine Karşı Sorumlu Olan
Bir Kimsenin Yürüteceği Danışma Hizmeti Şeklinde Örgütlenmesi

Büyükşehir alan planlamasını yapan, planlama uzmanları bu ikinci örgütlenme türünde, kentin yürütme başkanı durumunda olan belediye başkanı veya kent yöneticisine karşı sorumlu durumdadırlar. Planlama uzmanları grubu başkanı, belediye başkanı veya kent yöneticisi tarafından atanır.

Belirli bir bölgedeki binaların yapılış ve kullanılış amaçlarının, boş arazilerin değerlendirilmesi gibi konuların denetlenmesi yollarının başında bölgeleme gelir.

Büyükşehir Alanının Tanımı başlığı altındaki metin okunmalıdır.

Özel Amaçlı Büyükşehir Alanları

İsteğe bağlı büyükşehir alan birliklerinin görevlerinden biri devlet daireleri ile olan haberleşme kanallarının etkili bir biçimde işlemesine yardımcı olmak, birlik toplantıları ve çeşitli konularda bilgi alışverişini sağlamaktır.

Türkiye’deki büyükşehir yönetim sistemi, 1984 yılında çıkarılan 3030 sayılı Kanun ile hayata geçmiştir.

Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planında, metropolitan alanlarla ilgili görüşler “Büyük kent bölgeleri” başlığı altında yer almıştır.

Genel anlamda kentleşme ve beraberinde getirdiği sorunlar ilk defa İkinci Beş Yıllık Kalkınma Planında ayrıntılı ve tek bir başlık altında incelenmiştir.

1972 yılı Programında daha önce metropolitan alan olarak belirlenen İstanbul, Ankara, İzmir’e Adana metropolitan alanı da eklenmiştir.

Büyükşehir belediye meclisi, her ayın ikinci haftası önceden meclis tarafından belirlenen günde mutat toplantı yerinde toplanır. Kasım ayı toplantısı dönem başı toplantısıdır. Bütçe görüşmesine rastlayan toplantı süresi en çok yirmi, diğer toplantıların süresi en çok beş gündür.

Büyükşehir belediye başkanı, hukuka aykırı gördüğü belediye meclisi kararlarını, yedi gün içinde gerekçesini de belirterek yeniden görüşülmek üzere belediye meclisine iade edebilir.

Büyükşehir kapsamındaki ilçe ve ilk kademe belediye meclisleri tarafından alınan imara ilişkin kararlar, kararın gelişinden itibaren üç ay içinde büyükşehir belediye meclisi tarafından nazım imar plânına uygunluğu yönünden incelenerek aynen veya değiştirilerek kabul edildikten sonra büyükşehir belediye başkanına gönderilir.

Belediye başkanının katılamadığı toplantılarda, encümen toplantılarına genel sekreter başkanlık eder.

Hizmetlerin etkili ve verimli bir şekilde yürütülebilmesi için, genel sekretere yardımcı olmak üzere, nüfusu üçmilyonun üzerindeki büyükşehir belediyelerinde en fazla beş, diğerlerinde en fazla üç genel sekreter yardımcısı atanabilir.

Vali, büyükşehir ve ilçe belediye bütçelerini onaylarken:
Bütçe metnindeki, mevzuata aykırı madde ve ibareleri çıkarmaya ve değiştirmeye;
Belediyelerin tahsile yetkili olmadığı gelirleri çıkarmaya veya kanuni yetki üzerindeki gelir ve tahminlerini normal ve kanuni orana indirmeye;
Yapılması görev olmayan hizmetler için konulmuş ödenekleri çıkarmaya;
Bütçeye konulması kanunen zorunlu iken konulmamış ödenekleri ve kesinleşmiş yönetim borçlarını eklemeye;
Yıllık yatırım programlarının gerçekleştirilmesi için gerekli ödenekleri eklemeye; yetkilidir.

Türkiye’deki büyükşehir yönetim sistemi, 1984 yılında çıkarılan 3030 sayılı Kanun ile hayata geçmiştir.