KENTLER, PLANLAMA VE AFET RİSK YÖNETİMİ

Birleşmiş Milletler Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesinde biyoçeşitlilik; “karasal, denizel ve sucul ekosistemlerle birlikte diğer tüm kaynaklarda ve bunların oluşturduğu karmaşık ekolojik yapılarda bulunan canlı organizmalar arasındaki; tür içi, türler ve ekosistemler arası çeşitliliği de kapsayan farklılaşma” olarak tanımlanmaktadır. Doğru yanıt B'dir.

Küresel çevre sorunlarından bazılarının kentler üzerindeki etkileri dolaylı iken, bazıları kentleri doğrudan etkilemektedir. Bu sorunlar içinde kentler ile sıkı bir biçimde ilişkilenen ve kentsel alanlar üzerinde ciddi etkileri olacağı bilinen sorun, küresel ısınma ve iklim değişikliğidir. Küresel ısınma ve iklim değişikliğinin kentler üzerindeki olumsuz etkileri arasında; sıcak dalgaları, taşkın olayları, hava kirliliği ve su kıtlığı yer almaktadır.

İnsan yaşamına olan katkılarına ve işlevlerine göre dört farklı ekosistem hizmeti kategorisi tanımlanmaktadır: sağlayıcı hizmetler, düzenleyici hizmetler, yaşam alanı hizmetleri ve kültürel hizmetlerdir. Doğru yanıt E'dir.

Akademik çalışma ve araştırmalar bağlamında, yukarıda anlatılanlara ek olarak gözlenen bir diğer gelişme ise kentlerin gelişimine ilişkin olarak bazı yeni kavram ve kent kategorilerinin ortaya çıkmasıdır. Bu kavram ve kategorilerin bir kısmı doğrudan çevre sorunlarından kaynaklanan risklerin azaltılması ve yönetimi ihtiyacından hareket etmekte ve daha güvenli bir kentsel geleceğe ulaşmanın yol haritasını çizmektedir. Bu kategoriler; sürdürülebilir kent (sustainable city), düşük karbonlu kent (low-carbon city), akıllı kent (smart city) ve dayanıklı kent (resilient city) olarak belirlenmiştir. Doğru yanıt A'dır.

Sürdürülebilir kalkınma; bugünkü kuşakların ihtiyaçlarını, gelecek kuşakların kendi ihtiyaçlarını karşılayabilme olanaklarını tehlikeye atmadan karşılamalarını sağlayan kalkınmadır”. Doğru yanıt D'dir.

Sürdürülebilir Kalkınma kavramının, uluslararası toplumun önüne önemli bir ekonomik gelişme hedefi olarak konulmasında, 1992 yılı milat olarak kabul edilebilir. 1992 yılında Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı’nda (diğer bilinen adıyla Rio Yeryüzü Zirvesi’nde), sürdürülebilir kalkınmanın hayata geçirilmesi için ülkelerin izlemesi gereken yol haritası, Gündem 21 (Agenda 21) adı altında tüm dünyaya duyurulmuştur.

Düşük karbonlu kent, yüksek enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynaklarının yaygın kullanımı yoluyla, tükettiği enerji miktarını ve enerji kaynaklı sera gazı emisyonlarını ciddi düzeyde azaltmış kent olarak tanımlanabilir. Doğru yanıt A'dır.

Akıllı kent; "Beşeri ve sosyal sermaye ile ulaşım, iletişim ve haberleşeme teknolojilerine yapılan yatırımların sonucu olarak doğal kaynakların ihtiyatlı bir biçimde kullanımından ödün vermeden sürdürülebilir ekonomik büyümeyi ve yüksek yaşam kalitesini sağlayan kenttir." Doğru yanıt C'dir.

Bu çerçevede geliştirilmiş bir tanıma göre akıllı kent, şu altı bileşene sahip olması gereken kenttir: akıllı ekonomi, akıllı ulaşım, akıllı bir kentsel çevre, akıllı insanlar, akıllı yaşam ve akıllı yönetim. Doğru yanıt E'dir.

Biyoçeşitliliğin azalması, okyanusların asitlenmesi, çölleşme, ormansızlaşma, hava kirliliği, ozon tabakasındaki incelme çevresel sorunlar arasında gösterilebilir. Doğru yanıt C’dir.

1976 yılından bugüne 20 yılda bir düzenlenen Birleşmiş Milletler İnsan Yerleşimleri Zirvesi’nin 3.sü (Habitat III), 2016 yılında Ekvator’un Quito kentinde düzenlenmiştir.

Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP), bugün yaşanan biyoçeşitlilik kaybının, tarihte bilinen kayıplardan yüzlerce kat daha hızlı biçimde gerçekleştiğini belirtmekte ve her 24 saatte dünya genelinde 150-200 arası canlı türünün neslinin tükendiğinin altını çizmektedir

Küresel ısınma ve iklim değişikliğinin kentler üzerindeki olumsuz etkileri arasında; sıcak dalgaları, taşkın olayları, hava kirliliği ve su kıtlığı yer almaktadır.

1992 yılı milat olarak kabul edilebilir. 1992 yılında Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı’nda (diğer bilinen adıyla Rio Yeryüzü Zirvesi’nde), sürdürülebilir kalkınmanın hayata geçirilmesi için ülkelerin izlemesi gereken yol haritası, Gündem 21 (Agenda 21) adı altında tüm dünyaya duyurulmuştur.

1972 yılında İsveç’in başkenti Stockholm’de düzenlenen ve doğrudan çevre sorunlarının tartışıldığı ilk büyük uluslararası konferans olma niteliği taşıyan Birleşmiş Milletler İnsan Çevresi Konferansı’nın ya da diğer adıyla Stockholm Konferansı.

Su kıtlığı senaryolarında, en riskli bölgelerin Güney Afrika, Orta ve Güney Amerika ile Türkiye’nin de yer aldığı Akdeniz havzası olduğu belirtilmektedir.

Birleşmiş Milletler Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu’nun 1987 yılında yayınlanan, Brundtland Raporu olarak da bilinen, Ortak Geleceğimiz (Our Common Future) başlıklı raporunda, sürdürülebilir kalkınma kavramı, alternatif bir ekonomik gelişme yaklaşımı olarak önerilmiştir.

Düşük karbonlu kent, yüksek enerji verimliliği ve yenilenebilir enerji kaynaklarının yaygın kullanımı yoluyla, tükettiği enerji miktarını ve enerji kaynaklı sera gazı emisyonlarını ciddi düzeyde azaltmış kent olarak tanımlanabilir.

En genel anlamda akıllı kent; daha sürdürülebilir ve yaşanabilir bir kentsel ortam sağlamak amacıyla en ileri bilgi ve iletişim teknolojilerini, temel kentsel hizmetlerin tasarlanmasında, organizasyonunda ve sunumunda kullanan kenttir.

Dayanıklı kent kavramı, sosyo-ekonomik ve politik bir sistem olan kentin, beklenmedik ve öngörülemeyen bir durum söz konusu olduğunda hızlı bir biçimde eski haline dönecek esnekliğe ve dirence sahip olmasının altını çizmektedir.