KENTLER, PLANLAMA VE AFET RİSK YÖNETİMİ

Planlama, geleceğe yönelik bir amaca, bu amaca bağlı olarak belirlenen hedeflere ulaşılması için hangi araçların kullanılacağının, hangi yolların izleneceğinin belirlenmesi, bu çerçevede yapılacak işlerin ve etkinliklerin belirli bir düzene sokulması işi ve süreci olarak tanımlanabilir.

Kentsel yoksulluğun giderilmesi, toplumsal ve mekânsal bölünmenin ortadan kaldırılması, toplumsal ve mekânsal bütünleşmenin sağlanması, ortak mekânsal düzenlerin yaratılması, kentsel hizmetlere eşitsiz erişimi sorunlarının çözülmesi, kamusal ortak mekânların geliştirilmesi kentsel planlama ve tasarımın başlıca konularıdır.

Kent planlamanın akılcılıklar üretmesi ve bilimsel verilere dayanması gerekir. Kent planlama bilimsel temele sahip olması gerektiği ölçüde sanatsal da bir etkinliktir. Bu nedenle kent planlama ve kentin tasarımı iç içe geçen etkinliklerdir. Kent planlama güzel kenti yaratmalı, kamusallığı ve kent yaşamını geliştirmelidir. Kentlerin planlanmasında ve tasarlanmasında doğal varlıkların ve kültürel mirasın korunmasına dikkat edilmelidir;

Kent planlama, doğru yerde doğru arazi kullanımının belirlenmesiyle sınırlı değildir; Kent planlama doğru biçimi de öngörmelidir. Bu açıdan, kent planlama ile kent tasarımı arasında tutarlı ilişkiler kurulmalıdır. Kamusal yararlara, kentin planlaması ile tasarımının birlikte ele alınması ile ulaşılabilecektir. Burada planlama, süreçlerin düzenlenmesi, yerleşmelere ilişkin genel bölgeleme esas ve ilkelerinin, standartların, ölçü ve niceliklerin belirlenmesi iken, tasarım biçimlerin ve dokuların yaratılması, biçimlere ilişkin düzenlerin kurulması, kente biçim verilmesidir.

kentsel dönüşüm uygulamaları, belirli bir hedef ve vizyon çerçevesinde kentlerin ekonomik, toplumsal ve çevresel koşullarının sürekli iyileştirilmesini sağlamaya çalışan kamusal eylem ve müdahalelerdir.

Kentsel dönüşüm, kökleri oldukça eskilere dayanan bir kent planlama ve uygulama aracıdır. Kentsel dönüşüm, kentlerdeki belli başlı sorunların çözümü için belirli kentsel alanların var olan durumundan bir başka duruma dönüştürülmesini hedeflemektedir. yanlış cevap d şıkkıdır.

kentsel dönüşüm tanımı belirli bir hedef ve vizyon çerçevesinde kentlerin ekonomik, toplumsal ve çevresel koşullarının sürekli iyileştirilmesini sağlamaya çalışan kamusal eylem ve müdahalelerdir. Diğer şıklar kentsel dönüşümün amaçlarıdır.

Ulaşım ana planı: Şehrin mekânsal, sosyal ve ekonomik özelliklerine göre ulaşım ihtiyaç ve talepleri ile sürdürülebilir gelişmeyi dikkate alarak; şehir ve yakın çevresinin ulaşım sistemini, ulaşım ağını, standart ve kapasiteleri ile ulaşımın türlere dağılımını, kara, deniz ve hava ulaşımı ve bu ulaşım türlerinin birbirleriyle entegrasyonu, bu türlere ait transfer noktalarını, depolama ve aktarma merkezlerini, ticari yük koridorlarını ve toplu taşıma güzergâhları ile gerektiğinde otopark, bisiklet ve yaya yolları, erişilebilirlik ve trafik konularında gereken ayrıntıları belirleyen, toplu taşımaya ağırlık veren ve öncelikli kılan, kısa ve uzun dönemde ulaşım türlerine ait sorunlara çözüm önerilerini ortaya koyan, gerektiğinde şehrin üst ve alt kademe planları ile eşgüdümlü olarak hazırlanabilen, plan paftası ve raporuyla bir bütün olan planlardır.

Mimari uygulama Planı Şehir ve Bölge planlama ölçeğinde kullanılmaz. Bina tasarım ölçeğidir.

Kent planlama ve tasarımında kentsel bütünleşme kanalları ve araçları olarak şunlar sayılabilir:

Diğer şıklarda bu konuya ait örnekler verilmiştir.

Kent planlama ve tasarım, esas olarak merkezi yerler ve ortak alanlar ile kamusal mekânların yaratılması olduğu kadar bunun doğru ölçü ve ölçeğinin de belirlenmesidir. Kamusal yararlara, planlama etkinliğinin ürünü olarak doğru yer seçim ve uygulama, kentsel tasarım ve mimarlık etkinliğinin ürünü olarak yapı-açık alanlar düzeninin ve mekânsal niteliklerin yaratılması ve birbirlerini tamamlaması ile ulaşılabilecektir. Örnek olarak, kent merkezlerinde kentsel açık alanların eksikliği gerekçe gösterilerek kentsel dokuları parçalayıp, büyük açıklıklar yaratılması doğru bir şehircilik yaklaşımı değildir.

Planlama, geleceğe yönelik bir amaca, bu amaca bağlı olarak belirlenen hedeflere ulaşılması için hangi araçların kullanılacağının, hangi yolların izleneceğinin belirlenmesi, bu çerçevede yapılacak işlerin ve etkinliklerin belirli bir düzene sokulması işi ve süreci olarak tanımlanabilir.

A - B ve D seçenekleri plan tanımı, E seçeneği ise planlama türleri ve kademelerindedir.

Keleş, planlamayı geleceğe yönelik ve ussal kararlar bütünü olarak görmektedir. Ona göre planlama, gelecekte yer alacak faaliyetlerle ilgili hedeflere en uygun araçlarla varmaya yönelen kararlar dizisinin hazırlanması sürecidir.

II. Geleceğe yönelik amaç belirleme,

IV. Amaca yönelik hedeflere karar verme,

III. Tutarlı araç ve yollara karar verme,

I. Eylemleri programlama

Altshuler’e göre kent planları doğrudan kentlerin fiziki yapısına yönelik olsalar da esas olarak kentsel yaşamın niteliğine ilişkindir; yalnızca fiziki ve estetik kaygılarla ile ilişkili bir konu değildir.

Akılcılık ve Sanatsallık, Kent planlama bilimsel temele sahip olması gerektiği ölçüde sanatsal da bir etkinliktir. Bu nedenle kent planlama ve kentin tasarımı iç içe geçen etkinliklerdir. Kent planlama güzel kenti yaratmalı, kamusallığı ve kent yaşamını geliştirmelidir.

Blumenfeld, mekânsal planlamada üç planlama düzeyi tanımlamaktadır. Bunlar, I) bölge planlama, II) kent ve ana kent (metropoliten) planlaması ve III) mahalle, komşuluk birimi, topluluk mekânı planlamalarıdır.

Keleş, yasa ve ilgili yönetmeliklerde yer alan plan türlerini şu ana başlıklar altında toplamaktadır: 3194 Sayılı İmar Kanunu

Çevre düzeni planları, farklı sosyal ve iktisadi sektörler, kentsel-kırsal gelişme arasında doğal ve kültürel değerlerin korunması ile kentsel gelişme arasında ilişkiler ve dengeler kurmaya yönelik planlardır.

Kent planlama kararları verilirken birbirlerini desteklemesi ve birbirleriyle karşılıklı besleme ilişkisi içinde olması gereken üç temel ölçüt bulunmaktadır.

Birinci ölçüt, planlama kademeleri arasındaki tutarlıktır.

İkinci ölçüt, her planın kendi içinde tutarlığının olmasıdır (işlevsel birliktelik).

Sonuncu ölçüt ise, söz konusu kullanımların ayrıldıkları yerlere uygun olmasıdır. Zengin doğal niteliği olan bir yerin planda yapılaşmaya yönelik bir kullanıma ayrılması, kullanımın yere uygun olmaması durumuna örnek olarak verilebilir.

Kent planlama ve tasarımında kentsel bütünleşme kanalları ve araçları olarak şunlar sayılabilir: