KENTLER, PLANLAMA VE AFET RİSK YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 1

Kentler, dünya karasal alanının sadece %2’sini kaplamalarına rağmen, gerçekleştirdikleri kaynak ve enerji tüketimi yanı sıra neden oldukları arazi kullanım değişiklikleri sebebiyle pek çok çevre sorununun kaynağı konumundadırlar.

Uluslararası toplumun üzerinde uzlaştığı ve uluslararası çevre siyasetinin
konusu halinde gelen küresel çevre sorunları arasında; küresel ısınma, iklim değişikliği, biyoçeşitliliğin yok olması, çölleşme, ozon tabakasının incelmesi, okyanusların asitlenmesi ve asit yağmurları bulunmaktadır.

Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP), bugün yaşanan biyoçeşitlilik kaybının, tarihte bilinen kayıplardan yüzlerce kat daha hızlı biçimde gerçekleştiğini belirtmekte ve her 24 saatte dünya genelinde 150-200 arası canlı türünün neslinin tükendiğinin altını çizmektedir (Falkner 2013). Biyoçeşitlilik sorununu artıran bir etmen küresel ısınmadır. Sıcaklıkların artması ve iklim koşullarındaki değişim, bazı canlıların hayatta kalma şansını azaltmaktadır.

Ormansızlaşma, ağaçların yerine konması ya da yeniden herhangi bir ağaç birliğinin oluşturulması amacı olmaksızın kesilmesi olarak tanımlanmaktadır (SKD 2016). Çölleşme ise görece verimli topraklardan oluşan bir bölgenin, hemen hiçbir su ve bitki varlığı ile vahşi yaşam ortamına sahip olmayan kurak ve çorak bir bölgeye dönüşmesi olarak ifade edilebilir. Sorunun vahametini göstermesi bakımından, 20. yüzyıl başında 5 milyon hektar olan küresel orman varlığının, 21. yüzyıl başında 4 milyon hektarın altına düştüğü belirtilebilir (Chasek vd. 2012).

Sürdürülebilir Kalkınma kavramının, uluslararası toplumun önüne önemli bir ekonomik gelişme hedefi olarak konulmasında, 1992 yılı milat olarak kabul edilebilir. 1992 yılında Brezilya’nın Rio de Janeiro kentinde düzenlenen Birleşmiş Milletler Çevre ve Kalkınma Konferansı’nda (diğer bilinen adıyla Rio Yeryüzü Zirvesi’nde), sürdürülebilir kalkınmanın hayata geçirilmesi için ülkelerin izlemesi gereken yol haritası, Gündem 21 (Agenda 21) adı altında tüm dünyaya duyurulmuştur.

1972 yılında İsveç’in başkenti Stockholm’de düzenlenen ve doğrudan çevre sorunlarının tartışıldığı ilk büyük uluslararası konferans olma niteliği taşıyan Birleşmiş Milletler İnsan Çevresi Konferansı’nın ya da diğer adıyla Stockholm Konferansı’nın temel konusu; ekonomik büyümenin, gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde neden olduğu, çevre sorunlarıydı.

Danimarka’nın başkenti Kopenhag’da, belediyenin yıllardır uyguladığı bisiklet politikası sonucunda 2010 yılı itibariyle kentte yapılan iş ve eğitim amaçlı yolculukların %36’sının bisikletle yapıldığı görülmektedir (Balaban 2017).

Geliştirilmiş bir tanıma göre akıllı kent, şu altı bileşene sahip olması gereken kenttir: akıllı ekonomi, akıllı ulaşım, akıllı bir kentsel çevre, akıllı insanlar, akıllı yaşam ve akıllı yönetim (Giffinger ve Gudrun 2010).