KENT SOSYOLOJİSİ

İronik biçimde Osmanlı merkezi yönetiminin bu direnci 1857 yılında İstanbul’da kırılmıştır. Çoğunluğu Hıristiyan olan ticaret burjuvazisinin faaliyetlerinin yoğunlaştığı Beyoğlu ve Galata bölgesinde Batı’dakine benzer bir belediye örgütlenmesinin kurulması batılı devletlerin de desteğini alan ticaret burjuvazisinin dayatmaları sonucu gerçekleşmiştir. 6. Daire ismiyle kurulan bu belediye örgütlenmesinin kurulmasının temel nedeni bu bölgede ihtiyaç duyulan temel kentsel hizmetleri sunulmasıdır. Doğru cevap D'dir.

19. yy.da bugünkü belediye anlayışının ilk örneği
İngiltere’de 1835 yılında bir yasayla kurulduğunda, seçme ve seçilme hakkı sadece mal sahipleriyle sınırlanmıştır. Doğru cevap D'dir.

19. yy.da bugünkü belediye anlayışının ilk örneği İngiltere’de 1835 yılında bir yasayla kurulduğunda, seçme ve seçilme hakkı sadece mal sahipleriyle sınırlanmıştır. Mal sahibi olmayanların seçilmesinde ancak 1894 yılında olanak verilmiştir. Doğru cevap B'dir.

1930 yılında çıkarılan 1580 sayılı Belediyeler Yasası’yla da nüfusu 2000’in
üzerinde olan tüm kentlerde belediyeler kurulması zorunlu hale getirilmiştir. Doğru cevap C'dir.

1930 yılında çıkarılan 1580 sayılı Belediyeler Yasasına göre nüfusu 2000’in
üzerinde olan tüm kentlerde belediyeler kurulmasını zorunlu hale gelir. Günümüzde belediye kurulması için aranan nüfus büyüklüğü 5000’dir. Doğru cevap C'dir.

1984 yılından başlayarak yerel düzeyde yapılan seçimler farklı dönemlerde farklı siyasi partileri öne çıkarmıştır. 1984 yerel seçimlerine ANAP damgasını vururken, 1989 yerel seçimlerinin öne çıkan partisi CHP’nin devamı olarak görülebilecek SHP’dir. Doğru cevap A'dır.

Yerelleşme merkezileşme dinamikleri açısından dikkat çekici bir başka gelişme 6360 sayılı Yasa ile yapılan düzenlemeler sonrası yerel yönetimler alanında ortaya çıkan yeni durumdur. 2012 yılında yürürlüğe giren bu yasa ile 2014 Yerel Seçimlerinden itibaren geçerli olmak üzere, büyükşehir sayısı 16’dan 30’a yükseltilmiştir. Doğru cevap E'dir.

1989 yerel seçimlerinin öne çıkan partisi CHP’nin devamı olarak görülebilecek SHP’dir.
Daha sonra Refah Partisi, Doğru Yol Partisi gibi partilerin de yerel yönetimlerde belli bir temsil gücü bulduğunu söyleyebiliriz. Doğru cevap C'dir.

1990’lı yılların ikinci yarısı neo-liberal ve yenisağ politikaların hem sağ hem de sol partiler tarafından benimsenmesinin yarattığı olumsuzlukların da etkisiyle siyasal alanda yaşanan derin bir kriz dönemidir. Bu kriz yerel yönetimler alanında, bu
politikalara mesafeli duran Refah Partisi sonrasında da AKP’yi öne çıkarmıştır. 2000’li yıllar ve sonrasında ulusal düzeyde iktidar olması yanında, yerel yönetimler alanında da AKP’nin tartışmasız bir hâkimiyet kurduğu gözlenmektedir. Doğru cevap A'dır.

AKP iktidarının 2000’li yılların ilk yarısında yerel yönetimlere yönelik en önemli çıkışı Kamu Yönetimi Reformu Tasarısı’dır. Bu tasarının ana hatları itibariyle en temel özelliği, merkezi yönetimin gücünü sınırlamayı hedefleyen bir yerinden yönetim yaklaşımıyla yerel yönetimlerin güçlendirilmesi olarak tanımlanmıştır. Doğru cevap A'dır.

Cumhuriyet Türkiye’sinin yerel yönetim deneyimi açısından üç temel dönemden söz edilebilir. Cumhuriyetin kuruluşundan 1970’li yılların başına kadar süren birinci dönemin ana özelliği yerel yönetimlerin merkezi yönetimin uzantısı olarak işlev görmeleridir.

Cumhuriyet Türkiye’sinin yerel yönetim deneyimi açısından üç temel dönemden ikinci dönem 1970’li yılların başından 1980 askeri darbesine kadar olan dönemi kapsamaktadır.

1930 yılında çıkarılan 1580 sayılı Belediyeler Yasası’yla da nüfusu 2000’in üzerinde olan tüm kentlerde belediyeler kurulması zorunlu hale getirilmişti

İkinci Dünya Savaşı öncesinde kentleşme hızının düşüklüğü nedeniyle, sınırlı kaynakları olan yerel yönetimlerin karşı karşıya olduğu kaynak sorunları bir kriz yaratmamıştır.

Gecekondu yıkımları, enformel sektöre yönelik yasaklama ve sınırlamalar 1950 ve 1960’lı yılların yaygın uygulamalarıydı.

1960’lı yılların ikinci yarısından itibaren siyasal alanda göçmen kesime ve gecekondulara yönelik tavır değişmeye başlamıştır.

Büyük ölçüde orta sınıfların öncülük ettiği “kentsel solculuk” hareketi 1970’li yılların başından itibaren,
büyük kentlerde etkin olmaya başlamıştır.

1960’lı yıllarda filizlenip, 1973 yerel seçimleriyle kentlerin yönetimini ele geçiren kentsel solculuk hareketi 12 Eylül 1980 askeri darbesi ile sona ermiştir.

1984 yılında çıkarılan 3030 sayılı Kanun büyükşehirlerin yönetim sistemini diğer yerleşim birimlerinden farklı hale getirmiştir.

AKP iktidarının 2000’li yılların ilk yarısında yerel yönetimlere yönelik en önemli çıkışı Kamu Yönetimi Reformu Tasarısı’dır.