KELAM'A GİRİŞ

Doğru Sıralama,

1. Kur’ân vahyinin devam ettiği dönem
2. Kelâmî tartışmaların ortaya çıktığı ilk fikrî hareketler ve ihtilaflar dönemi
3. Mu‘tezile mezhebinin ortaya çıkışı
4. Ehl-i Sünnet kelam mezheplerinin ortaya çıkışı
5. Yeni ilm-i kelâm dönemi, şeklindedir.

Kelâmın temel kaynağı kelâmullah, yani Kur'ân-ı Kerim'dir.

Cehalet döneminin sürmesi, kelâmın doğuran etkenler arasında yer almaz.

Şîa’ya göre halifelik meselesi insanların seçimine bırakılabilecek bir iş değildir. Halife nasla belirlenir.

Bazı âyetlerin manâsı apaçık olup anlaşılması noktasında herhangi bir ihtilaf olmamış, orada ilahî muradın ne olduğu kolaylıkla anlaşılmıştır. Bu ayetlere
muhkem ayetler denilir.

Hz. Osman’ın hilafetinin özellikle son dönemlerinde idareyle ilgili siyâsî anlaşmazlıklar ve iç savaşlar nedeniyle huzur ve sükûnet bozularak yerini çatışma ve kargaşa aldı. Gittikçe büyüyen kargaşa sonucunda Hz. Osman şehid edildi.

Mürcie’ye göre konu hakkında hüküm vermemek ve sorunu âhirete ertelemek uygundur.

Felsefenin sistemli tercümesi Halife Osman değil Halife Memûn döneminde başlamıştır. Bu ifade yanlıştır. diğer ifadeler doğru bilgi içerimektedir.

Dine ve inanca göre ihtilaflarda bulunmanın yasaklanması, Çünkü Kur'ân'da, Usûlü'd-dîn  ve inançla ilgili kesin ve apaçık ayetler yer almaktadır.

Kelâm ilminin doğuşunu hazırlayan sebeplere tarih itibariyle baktığımızda bunların ilk işaretlerinin Hz. Peygamber’in son günlerinde tartışma konusu olan “kırtas hâdisesi”ne dayandığını görürüz.

İslâm dininin inanç ilkeleri; tevhîd ekseninde olmak üzere Allah inancı, O’nun varlığı, birliği, sıfatları, melekler, ilahi kitaplar, peygamberler, âhiret hayatı, kader ve kaza konularıdır. Sonra, bu temel konularla alakalı ve onların bir açılımı olmak üzere ru’yetullâh, yani Allah’ın âhirette görülmesi meselesi, insan-Allah ilişkisi, insanın hürriyeti sorunu, ecel, rızık meseleleri, ölümden
sonra diriliş, Cennet, Cehennem hayatı, iman kavramı, iman-amel ilişkisi, günah problemi ve iman-küfür sorunu ve bütün bunların gerektirdiği ve çağrıştırdığı diğer birçok mesele kelâm ilminin doğrudan konularını oluşturmaktadır. Ayrıca tüm bu konuların daha iyi anlaşılmasına yardımcı olmak üzere varlık ve onunla ilgili birçok problem de ele alındığı gibi, bütün bu meselelere bir temel oluşturmak üzere bilgi problemi de konu edinilmektedir. Dolayısıyla doğru cevap A seçeneğidir.

Hz. Peygamber, gerek Müslümanlardan gerekse Müslüman olmayanlardan gelen tüm soruları cevaplandırırken vahiy ve Allah’ın kendisine verdiği bilgi ile hareket ediyordu. Bu işi yaparken O, hiç şüphesiz evvela Kur’ân vahyine dayanıyor, Kur’ân’ın delillerini kullanıyor ve bazen de bunlara başka deliller de ilave ediyordu. Muhatabının anlayacağı yöntem, seviye ve üslupta konuşmak O’nun âdetiydi ve bağlılarına da bunu tavsiye ediyordu. Dolayısıyla doğru cevap C seçeneğidir.

Hz. Peygamber ashabını çeşitli sorular sormaktan men etmemiş, bilakis onları bu suallerinden dolayı taltif ve teşvik etmiştir. Bu
davranışıyla o, daha sonraki dönemlerde ortaya çıkabilecek olan ve akli tefekkürü ön planda tutan kelam ilminin metodunun meşruiyetinin zeminini oluşturmuş ve imanı taklittten çıkarıp hakikate ulaştırmayı amaçlamıştır.

Kırtas hadisesiyle ilgili rivayetler,  sonraları Şia ile Ehl-i sünnet arasında ihtilaf konusu olmuş ve Şiiler; eğer kâğıt, kalem getirilseydi Hz. Peygamber Hz. Ali’yi kendisinden sonra halife tayin edecekti, demişlerdir. Dolayısıyla doğru cevap C seçeneğidir.

Hz. Ebubekir,Hz.Ömer,Hz.Osman ve Hz. Ali şeklindedir. Dolayısıyla doğru cevap C seçeneğidir.

Hâricîlere göre adam öldürmek gibi bir büyük günah işleyen dinden çıkar ve kafir olur. Ölünce ebedi olarak Cehennem’de kalır.   Azabı kafirlerinkinden farklı olmaz.
 Mu‘tezile’ye göre büyük günah işleyen dinden çıkar ise de kâfir olmaz, iman ile küfür arasında kalır. Ne mümin ne kafir sayılır.   Ölünceye kadar tevbe etmesi beklenir. Tevbe etmeden ölürse ebedi olarak Cehennem’de kalır, fakat azabı inkarcılarınkinden   hafif olur.
 Mürcie’ye göre konu hakkında hüküm vermemek ve sorunu âhirete
 ertelemek uygundur.
 Ehl-i sünnet’e göre günahlar helal sayılarak işlenmediği müddetçe kişiyi dinden çıkarmaz. Fakat günahlar imana zarar verir ve sahibi âhirette cezalandırılır. Ne var ki, Allah dilerse onları af edebilir.

Manası apaçık olup anlaşılması noktasında herhangi bir ihtilaf olmayan ayetlere muhkem,farklı anlamlara gelmeleri nedeniyle
kesin anlamların verilmesi zor olan ayetlere müteşâbih âyetler denir. Doğru cevap D seçeneğidir.

Emeviler döneminde bir tabip olarak görev yapan Hristiyan ilahiyatçı Yuhanna ed-Dımeşki, Allah’ın birliği ile Hz. İsa’nın tabiatı konularında Müslümanlarla nasıl tartışılması gerektiği hususunda metot tesbit etmeye çalıştı ve İslâm’a karşı reddiyeler yazdı. Müslüman âlimler de Hıristiyanlık ve diğer inanç sahiplerine karşı “er-Red ala’n-nasârâ”, “er-Red ale’l-mecûs”, “er-Red ale’s-sümeniyye”, “er- Red ale’d-dehriyyîn” ve “er-Red ale’t-tabîiyyîn” adlarıyla reddiyeler yazdılar. Dolayısıyla doğru cevap B seçeneğidir.

Tercüme faaliyetleri sonucunda ilk İslâm filozofları yetişmiştir. Bunlar arasında Kindi(ö. 252/866), Fârâbi (ö. 339/950) ve İbn Sinâ’yı (ö. 428/1037)sayılabilir.  Muallimi Sani(İkinci Öğretmen) olan ise Farabidir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Vasıl B Ata Mutezilenin önderidir. Doğru cevap B seçeneğidir.