Aof Panel

Soru 1

İslam kültüründe ilimleri en erken sınıflandıran kişi aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 2

Dinî ilimler arasında rütbesi en yüksek olan ilimin kelâm olduğunu iddia eden ve savunan kişi aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 3

I. Kelâmın geniş bir konuyu ele alması ve Allah’ın zatı, sıfatları ve fiilleri
gibi şerefli meselelerle ilgilenmesi

II. İslâmın tebliğ eidlmesinin ve yayılmasının en kolay yolunun kelâm olması

III. Dünya ve ahiret mutluluğunu elde etmek gibi en üstün bir gayeyi hedeflemesi

IV. Kelâm ilmi olmadan Allah'ın indirdiği Kuran-ı Kerîm'in tam anlamıyla anlaşılmasının imkânsız olması

V. Kullandığı delillerin hem doğru düşünebilen akıl tarafından kabul görecek,
hem de ayet ve sahih hadislere uygun deliller olması

Yukarıdakilerden hangileri kelâmın en üstün ilim olduğuna dair ileri sürülen gerekçelerdendir?

Soru 4

Kelâm ilminin felsefe ilminden ayrıldığı nokta aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 5

Aslında kelâmın konusu olmamasına rağmen, Hâricîler’-in ve özellikle Şîa’nın imamet konusu üzerinde önemle durmaları ve Şîa’nın bunu âdetâ bir inanç konusu hâline getirmesinden dolayı kelâmın ilgilenmek zorunda kaldığı alan aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 6

İlk dönem müslümanlarından Selef'i savunan Hanbelî âlimlerine kadar süren kelâm karşıtlığının ilk müstakil eseri olarak kabul edilen eser aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 7

Selef ve Selef çizgisinde yer alanlar “Bugün size dininizi tamamladım” (Mâide 5/3) mealindeki ayetten faydalanarak kelâm ilmine aşağıdaki eleştirilerden hangisini yapmışlardır?

Soru 8

I. Sistemli bir kelâm eleştirisi yapmamıştır.

II. Kelâmcıların yaratılışla ilgili atom teorisini reddeder.

III. Kelâmcıların görüşlerini alarak değerlendirmeler yapmıştır.

Yukarıda kelâmla ilgili tavırları verilmiş İslam filozofu aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 9

İslam filozofları arasında kelâm ilmine en köklü ve sistematik eleştirileri yönelten aşağıdakilerden hangisidir?

Soru 10

Aşağıdakilerden hangisi Eş‘arî kelâmının eleştirilen taraflarından biridir?

Soru 11

Kelâm'ı ilim olarak ele alırken sadece dini savunma sanatı, yani bir araç derecesine indiren kişi aşağıdaki şıklardan hangisinde verilmiştir?

Soru 12

"Dinî ilimler içinde küllî olan kelâmdır. Çünkü kelâm ilmi, en genel olan şeyle, yani varlık ile ilgilenmektedir. Fıkıh, hadis, tefsir gibi ilimler, kelâma göre cüz’î kalmaktadır. Dolayısıyla dinî ilimler arasında rütbesi en yüksek olan ilim kelâmdır."

Yukarıda verilen düşüncenin sahibi aşağıdaki şıklardan hangisinde verilmiştir?

Soru 13

I. Kelâm da felsefe de Allah’ın zatından ve sıfatlarından, başlangıç ve son itibariyle yaratılmış varlıkların durumlarından bahseder.

II. Kelâmın hareket noktası vahiydir, nakildir.

III. Kelâm her ne kadar inanç konularının açıklanması ve ispatında vahiye ve nakile dayansa da akla uymadığını
gördüğü konularda nakli, yani ayet ve hadisi kabul etmez.

Felsefe ve kelâm ile ilgili olarak yukarıdakilerden hangi ya da hangileri doğrudur?

Soru 14

I. Kelâm ilmi açısından temel kaynaklar akla dayalı birtakım çıkarımlar, ispat şekilleri ve delillerdir.

II. Kelâmın ilgi alanına giren ve haklarında başka bir delil bulunmayan özellikle şefaat, cennet, cehennem, kabir sorgusu, kabir azabı, kıyamet alametleri gibi konularda, ravisi güvenilir olan hadisler delil olarak kullanılmıştır.

III. Müfessirler ayetleri yorumlarken kelâmcıların ortaya koyduğu bilgi ve yorumları kullanmışlardır.

Kur’ân, Hadîs ve Kelâm ile ilişkili olarak yukarıda söylenenlerden hangisi ya da hangileri doğrudur?

Çözüm Açıklaması

Dinin temel kaynağını Kur’ân ve hadis oluşturduğu için, kelâm ilmi açısından da temel kaynak bu ikisidir. Bunun da ötesinde kelâmî meselelerin ortaya konulmasında ve değerlendirilmesinde Kur’ân’ın çift taraflı bir rolü vardır. Bir yandan Kur’ân, inanç esaslarını, iman edilecek hususları bize bildirir ve ayrıca bu esasların nasıl ispat edileceği noktasında temel hareket noktasıdır. Diğer yandan da, akla dayalı birtakım çıkarımlar, ispat şekilleri ve
deliller ortaya konulmuşsa, bunların Kur’ân’a uygunluk arz etmesi gerekir. Yani Kur’ân bir anlamda bunların geçerliliğini ve doğruluğunu belirleyen bir ölçüttür. Bunların yanı sıra, hem kelâmcılar kelâmî meseleleri tartışırken müfessirlerin Kur’ân ayetlerine verdikleri manalardan yararlanmışlar, hem de müfessirler ayetleri yorumlarken kelâmcıların ortaya koyduğu bilgi ve yorumları kullanmışlardır. Kelâm ile hadis arasında da karşılıklı bir ilişkiden söz edilebilir. Hadis ilmi tamamen haber ve rivayete dayanır. Kelâmcıların, yazdıkları kitapların giriş kısmında bilgi konusuna yer vererek, buralarda haberin geçerli bir bilgi kaynağı olduğunu savunmaları ve ispatlamaları, bir haberin bilgi kaynağı olabilmesi için taşıması gereken şartları ortaya koymaları, hadis ilmi için önemli bir zemin oluşturmuştur. Diğer taraftan bakıldığında, kelâmın ilgi alanına giren ve haklarında başka bir delil bulunmayan özellikle şefaat, cennet, cehennem, kabir sorgusu, kabir azabı, kıyamet alametleri gibi konularda, ravisi güvenilir olan hadisler delil olarak kullanılmıştır. Ayrıca ayetlerle sabit olan pek çok inanç meselesinin açıklanması noktasında da hadisler önemli rol oynar. İstifade edilecek hadislerin gerekli şartları taşıyıp taşımadığını tespit için hadisçiler tarafından yapılan değerlendirmeler önem taşır. Cevap E şıkkıdır.

Soru 15

I. Nesnellik-Öznellik

II. Varlık sahası

III. Yöntem

IV. Deliller

V. Gaye ölçütü

Yukarıdakilerden hangileri, İslam felsefecilerinin ilimleri sınıflandırırken başvurdukları ana ölçütlerdir?

Soru 16

Aşağıdakilerden hangisi kelamcıların ortaya koyduğu, kelamın en üstün ilim olduğuna dair sunulan gerekçelerden biri değildir?

Soru 17

Aşağıdakilerden hangisi Gazzali'nin kelamın konumu ve gerekliliği konusundaki düşünceleri ile örtüşen bir ifade değildir?

Soru 18

Muhteva benzerliği açısından bakıldığında, kelamın en yakından ilişkili olduğu alan hangisidir?

Soru 19

___ Felsefenin konuları ele alırken hareket noktası akıl, kelamın nakildir.

___ Pozitif ilimler varlıkları incelerken onları başlangıç ve son yönüyle ele alırlar.

___ Kelam, insan-Allah ilişkisinde gözetilmesi gereken hususların ne olduğuna dair bir çerçeve sunar.

___ Kelam aynı zamanda varlıkları duyu organlarının alanına giren yönleriyle de ele alır.

Yukarıda kelamın diğer ilimlerle ilişkilerine dair verilen ifadeleri doğru (D) yanlış (Y) olarak etiketlediğimizde doğru sıralama nasıl olur?

Soru 20

Kelama karşı çıkanlar hangi sure ve ayetinden dayanak almışlardır?

KELAM'A GİRİŞ