KBRN SAVUNMA VE GÜVENLİK

Bir biyolojik silah olarak farklı teknolojilere sahip teçhizatlar kullanılabilirken, bir fare veya eklembacaklılar da silah olabilmektedir. Biyolojik ajanlar; yiyecek, su, haşarat, ısıran böcekler, kanalizasyon sistemi gibi yollarla kısa sürede çok geniş alanlara yayılabilmektedir.

Radyolojik silahlarda kullanılan radyoaktif maddeler, alfa, beta ve gama ışımasına sebep olmaktadırlar. Gama ışınları çok uzun mesafelerde etkili olabilmektedir. Geçirgenliği ise çok fazladır.

KBRN savunması planlanırken, komple ve detaylı bir savunma ortaya koymayı sağlayan beş bileşen göz önünde bulundurulmalıdır. Bunlar; tespit ve teşhis, ikaz sistemleri, fiziksel korunma, tehdit yönetimi ve tıbbi destektir.

3T Modeli olarak bilinen aşaması 'tespit ve teşhis' KBRN savunmasının bileşenlerinin kapsamı içindedir. KBRN olayının tespiti, ardından kullanılan ajanının teşhisinden sonra bu sürecin takibinin yapılması gerekmektedir. KBRN olayından sonra bölgede, ajanın etkisini sürdürüp sürdürmediği, kalıcılığının belirlenmesi, kirliliğin olduğu bölgelerin bilinmesi açısından olaydan sonraki takip süreci önemlidir. Tüm bu aşamalar, 3T Modeli olarak bilinir.

Siyah ikaz verildiğinde, 3 dakika süreyle kesik siren sesi duyulur. Bu siren sesi duyulduğunda radyoaktif serpinti tehlikesinin var olduğu anlaşılmalıdır. Siyah ikazla beraber sığınak veya sığınma yerine gidilir.

KBRN koruyucu elbiseler yoğun ajan ortamında yaklaşık 6 saat boyunca koruma sağlamaktadır.

Havanın sıcak olduğu ortamlarda, KBRN koruyucu elbisenin içindeki aşırı sıcak, durgun hava ve aşırı nem sonucunda termal stres olarak adlandırılan rahatsızlık ortaya çıkmaktadır. Bu rahatsızlık sonucunda kişide nefes daralması, baş ağrısı, baş dönmesi, yorgunluk, mide bulantısı gibi belirtiler görülmektedir.

Sinir ajanlarının kullanıldığı bir saldırı gerçekleştirilmiş ise yararlılara ilk olarak atropin yapılır. Atropin vücuda kalça, uyluk ve koldan zerk edilir.

KBRN savunması planlanması yapılırken beş prensip esas alınmaktadır. Bunlar; tehdit değerlendirmesi, risk yönetimi, koordinasyon, süreklilik ve maliyettir. İkaz sistemleri, KBRN savunmasının prensipleri değil, bileşenleri arasında yer almaktadır.

Bir KBRN saldırısı olduğunda, tespit ve teşhisin doğru ve zamanında yapılması ile saldırıya uğrayan bölge belirlenir ve gerekli önlemlerin alınması sağlanır. Saldırının belirlenmesinden sonraki adım ise ikaz sistemini devreye sokarak diğer bölgelerin ve insanların önceden uyarılmasını sağlamaktır. Alınan ikazla beraber, bölge ve bölge yakınında bulunan sivil halk ve askeri birliklerin uygun fiziksel teçhizatla donatılması gerekmektedir. Bu aşamadan sonra, tehditin yönetilmesi aşamasına geçilir. Bütün aşamaların sonunda ise, saldırı sonucunda yaralanan kişilerin tahliyesi ve tedavisine geçilir.

Tehlike ikazları; sarı, kırmızı, beyaz, siyah ve kimyasal savaş maddeleri tehlike ikazı olmak üzere 5 gruba ayrılmaktadır.

Sarı ikaz verildiğinde, 3 dakika süre düz siren sesi duyulur. Bu sesin duyulması yakın zamanda saldırı riski olduğunu göstermektedir.

Siyah ikaz verildiğinde, 3 dakika süreyle kesik siren sesi duyulur. Bu siren sesi duyulduğunda radyoaktif serpinti tehlikesinin var olduğu anlaşılmalıdır.

Beyaz ikaz, tehlike veya taarruzun bittiği anlamına gelir. Basın-yayın organları ve şehirde bulunan yayın sistemleri vasıtası ile bildirilir.

Kimyasal savaş maddeleri tehlike ikazı, radyoaktif serpintiye benzer şekilde 3 dakika süreyle kesik siren sesi yayınlanır.

Dolayısıyla soruda verilen açıklama, kırmızı ikaza aittir.

AFAD

Beyaz

ajanın yapıldığı ülke

Maske, solunan havayı dışarıdan alırken üzerindeki filtreden geçirerek temizler. Kullanılacak olan maske bazı özelliklere sahip olmalıdır. Bunlar; yüz ve kafaya rahat oturması ve ayarlanabilmesi, konuşarak iletişim sağlamaya imkan vermesi, üzerinde bulunan camların görüşe uygun olması, hava giriş ve çıkışında zorlanma olmaması olarak sıralanabilir. Maske, 9 saniyede yüze takılmalı, 6 saniyede yüze uygun hale getirilmelidir. Dolayısıyla III. ve IV. maddeler maskenin özellikleri arasında yer almamaktadır.