KBRN SAVUNMA VE GÜVENLİK

KBRN savunması planlanması yapılırken beş prensip esas alınır (Şekil 7.1). Bunlar; tehdit değerlendirmesi, risk yönetimi, koordinasyon, süreklilik ve maliyettir.

Kükürt dioksit (SO2); renksiz, keskin kokulu reaktif bir gaz olup hava kirliliğine ve asit yağmurlarına sebep olmaktadır.

Nükleer silah, nükleer reaksiyon ve nükleer füzyonun aynı anda kullanılması ile veya çok kuvvetli bir füzyonla elde edilen enerjinin salınımı sonucu etkisini ve yıkım gücünü gösteren düzeneklerdir.

Nükleer bir saldırının ilk belirtisi meydana getirdiği şiddetli ışıktır.

Biyolojik silah, insan metabolizmasını olumsuz yönde etkileyerek, ölüme veya ciddi hastalıklara neden olan silah çeşididir. Sahip olduğu teknoloji çok ucuz olduğu için, kolaylıkla ve kısıtlı imkânlarla üretimi mümkündür.

Radyoaktif madde kaynakları olarak; nükleer silah geliştirilen tesisler, sivil nükleer santraller, atıklar, nükleer araştırma yapan merkezler ve endüstriyel tesisler sayılabilir.

Radyolojik silahlarda kullanılan radyoaktif maddeler, alfa, beta ve gama ışımasına sebep olmaktadırlar. Alfa yayılması sonucu ortaya çıkan parçacıkların solunması kişi için önemli bir iç tehlike oluşturmaktadır. Beta parçacıklarına maruz kalındığında cilt üzerinde yaralar meydana gelmektedir. Gama ışınları çok uzun mesafelerde etkili olabilmektedir.

KBRN savunması planlanırken, komple ve detaylı bir savunma ortaya koymayı sağlayan beş bileşen göz önünde bulundurulmalıdır (Şekil 7.7). Bunlar; tespit ve teşhis, ikaz sistemleri, fiziksel korunma, tehdit yönetimi ve tıbbi destektir.

Beyaz ikaz tehlikenin veya taarruzun bittiği anlamına gelir. Basın-yayın organları ve şehirde bulunan yayın sistemleri vasıtası ile bildirilir. Beyaz ikaz ile beraber sığınaklardan veya sığınılan yerlerden çıkılır. Tıbbi yardıma ihtiyaç duyanlara yardım edilir.

KBRN savunmasının amacı; düşman bir ülkenin veya terörist bir grubun kimyasal, biyolojik, radyolojik veya nükleer ajanları ve zehirli endüstriyel maddeleri saldırı için kullanma ihtimaline karşı gerekli tedbirleri almak, uygun koruyucu teçhizat sağlamak, insanları bu tür saldırılara karşı bilinçlendirmek ve tespit, teşhis maksadıyla kullanılacak cihazların temin edilmesini ve uygun bir şekilde kullanılmasını mümkün kılmaktır. KBRN savunması, KBRN silah ve cihazlarının kullanılması veya kullanılma ihtimaline karşı alınan tüm tedbirleri içermektedir. Doğru cevap E'dir.

KBRN savunması planlanması yapılırken beş prensip esas alınır. Bunlar; tehdit değerlendirmesi, risk yönetimi, koordinasyon, süreklilik ve maliyettir. Savunma planlamasına başlanmadan önce ilk yapılması gereken tehdit değerlendirilmesidir. Ülkemizin içinde bulunduğu coğrafya, komşu ülkelerle siyasi ve toplumsal ilişkiler, terör tehdidi gibi unsurlar göz önüne alınarak muhtemel tehditler belirlenir. Doğru cevap B'dir.

Nükleer silah kullanımı sonrasında oluşan etkiler; ısı, ışık, şok etkisi, nükleer radyasyon, nükleer serpinti ve elektromanyetik etki olarak sıralanabilir. Nükleer bir saldırının ilk belirtisi meydana getirdiği şiddetli ışıktır. Bu ışık çevredekilere korunmaları için çok kısa bir süre tanımaktadır. Meydana gelen parlama geçici veya kalıcı körlüğe sebep olabilmektedir. Doğru cevap A'dır.

KBRN savunması planlanırken, komple ve detaylı bir savunma ortaya koymayı sağlayan beş bileşen göz önünde bulundurulmalıdır. Bunlar; tespit ve teşhis, ikaz sistemleri, fiziksel korunma, tehdit yönetimi ve tıbbi destektir. Doğru cevap C'dir.

Nükleer veya radyolojik olayın yaşandığı bölgede numune alınması gerekiyorsa numune alma işlemi Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK) tarafından yapılmaktadır. Ülkemizde meydana gelebilecek nükleer ve radyolojik olay temelli tehditlere karşı gerekli ikaz ve uyarı sistemlerini kurma sorumluluğu TAEK’e verilmiştir. Doğru cevap C'dir.

Kırmızı ikaz verildiğinde; 3 dakika süren dalgalı siren sesi duyulur. Bu ses duyulduğunda, her an saldırı olabileceği anlaşılır. En yakın sığınağa veya koruma sağlayabilecek yere geçilir. Saldırı bitene kadar sığınaklar terk edilmez. Doğru cevap D'dir.

Beyaz ikaz tehlikenin veya taarruzun bittiği anlamına gelir. Basın-yayın organları ve şehirde bulunan yayın sistemleri vasıtası ile bildirilir. Doğru cevap B'dir.

B tipi korunma, en yüksek solunum düzeyi koruması gerektiren buna karşın daha düşük seviyede cilt korumasına ihtiyaç duyulan durumlarda tercih edilmektedir. Genellikle dekontaminasyon (temizleme) bölgelerinde görevli personel tarafından kullanılmaktadır. Kullanılan ajanın türünün belli olduğu ancak miktarının bilinmediği durumlarda uygulanır. B tipi korunma, KBRN koruyucu kıyafet, bot, eldiven ve solunum cihazı kullanmayı gerektirmektedir. A tipi koruyucu kıyafete kıyasla hareket kısıtlılığı daha azdır. A tipine göre en önemli farklılık oksijen tüpünün kıyafetin dışında olmasıdır. Ancak A tipi koruyucu kıyafette de olduğu gibi, dışarı ile ısı ve hava alışverişi olmadığı için uzun süre giyilemez. Doğru cevap D'dir.

Kan zehirleyici bir ajan ile yapılan saldırı sonucu yaralanan hastaya ilk olarak solunum desteği sağlanır. Panzehir olarak; amil nitril, sodyum nitrit, sodyum tiyosülfat ve dimetilaminofenol verilir. Doğru cevap E'dir.

Günümüzde yaşanan ülkeler arası krizler, savaşlar ve bölgesel istikrarsızlıklar kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer silah üretimini hızlandırmış ve terörist grupların eline bu tür silahların geçmesine zemin hazırlamıştır. Bu oluşan durum karşısında kendisini korumak isteyen ülkeler, KBRN savunmaya yönelik yatırımlar yaparak oluşan bu tehdide karşı önlem almışlardır. Bu alanda kullanılan kaynağın büyük bir bölümü, kişisel koruyucu donanım, algılayıcı sistem, KBRN korumalı sığınak ve temizleme (dekontaminasyon) cihazı gelişimi için ayrılmıştır. Doğru cevap A'dır.

KBRN silahı, kimyasal, biyolojik, radyolojik ve nükleer ajanların hedef üzerinde
kullanılması amacıyla üretilmiş her türlü
teçhizat ve mühimmattır.