KBRN SAVUNMA VE GÜVENLİK

Gıdaların yenilmesinden belirli bir süre sonra bulantı, kusma, karın ağrısı, baş dönmesi, bazen ateş veya görme ve işitme, hareket, sinir sistemi bo­zukluklarından bir kısmının belirmesiyle tanınan sağlık bozuklukları veya hastalıklara gıda zehirlen­meleri adı verilir.

Çapraz bulaşmaya ne­den olan etmenler şunlardır:

Gıda Sanitasyonu; insan yaşamının temelini teşkil eden beslenme gereksinimlerinin karşılanmasında fiziksel, kimyasal ve biyolojik açıdan güvenilir nitelikte gıda maddeleri üretimini ifade etmektedir. Gelişmiş ülkelerde görülen gıda kaynaklı hastalıkların çoğunluğu bakteriler tarafından meydana getirilmektedir.

Kontaminasyon kaynaklarını; insan, hayvan ve çevre olmak üzere üç başlık altında toplamak mümkündür.

Gıda zehirlenmelerinin olması için;

Kimyasal tehlikeler: pestisitler, veteriner ilaçları, doğal toksik maddeler, endüstriyel kontaminantlar, gıda işleme sırasında oluşan toksik maddeler ve gıda katkı maddeleridir.

Tarımsal terör amaçlı kullanılabilecek ajanlar aşağıda listelenmiştir:

Böceklerin kullanıldığı tarımsal terörün neden olabileceği başlıca sorunlar şunlardır:

Hâlihazırdaki tek “geniş spektrumlu” antiviral ilaç (virüsler ile meydana gelen enfeksiyonların tedavisinde kullanılan ilaç) Ribavirin’dir.

Akut radyasyon sendromları iştahsızlık, bulantı, kusma, karın ağrısı, kızarıklık, ateş, ciltte duyarlılık artışı, idrar çıkışında azalma şeklinde sıralanabilir. Nörovasküler sendrom ise 10 Gy ve üzeri dozlarda ortaya çıkan genellikle olarak ölümcül seyreden bir durumdur.

Bir KBRN olayından sonra sağlık personelinin temel görevleri sırasıyla;Yaralıları ve sağlık personelini KBRN ajanlarının zararlı etkilerinden korumak,
1. Yaralıları triyaj yoluyla sınıflandırmak,
2. Yaralılara ilkyardım uygulamak,
3. Yaralıların dekontaminasyonunu sağlamak,
4. Kullanılan ajanı tespit ve teşhis etmek,
5. Yaralıların ileri tanı ve tedavi işlemlerini gerçekleştirmektir.

Triyaj, yaralı ve hastaları o an ki durumlarının ciddiyetine göre sınıflandırıp; tedavi,
bakım ve tahliye konularında önceliklerini belirleme ve sıraya sokma sürecidir.

Triyajı yapılan kimyasal yaralılara KBRN ilkyardımı uygulanır. KBRN ilkyardımında; temel ilkyardım uygulamalarına ilave olarak KBRN ajanlarının etkilerini ortadan kaldıran antidotlar (Atropin, Oksimler, Diazepam) kullanılır. Bunlar Pridostigmin tablet, atropin ve oksim ampulleri, Dimerkaprol ampul, merhem ve pomadı, Nitrit preperatları, 4-DMAP ampul ve Na tiyosülfat ampul, Dekontaminasyon seti, Koruyucu giysi ve maskedir.

Biyolojik savaş ajanlarına müdahele algoritması şöyledir:

Yatarak tedavi, Erken destek (sitokin) tedavisi-her zaman, Barsak kontaminasyonu
-her zaman, Viral ve antifungal proflaksi her zaman, Ciddi febril nötropeni için antibiyotik proflaksisi Ciddi 5-10 Gy kategorisinde yer almaktadır.

Tarımsal terör amaçlı kullanılabilecek ajanlar aşağıda listelenmiştir:

• Bakteriler,
• Virüsler,
• Funguslar,
• Böcekler,
• Diğer mikroorganizmalar,
• Kimyasal toksinler,
• GDO’lar.

Böceklerin kullanıldığı tarımsal terörün neden olabileceği başlıca sorunlar şunlardır:

Böceklerin biyolojik silah olarak kullanımının riskinin yüksek olduğu yerler şöyle sıralanabilir:

Gıda güvenliğini tehdit eden tehlikeler şöyle sıralanabilir:

Biyolojik tehlikeler: bakteri, virüs, parazit, küf ve toksinlerdir.

Kimyasal tehlikeler: pestisitler, veteriner ilaçları, doğal toksik maddeler, endüstriyel kontaminantlar, gıda işleme sırasında oluşan toksik maddeler ve gıda katkı maddeleridir.
Fiziksel tehlikeler: cam, metal, plastik taş, toprak tahta parçaları, kıl gibi yabancı maddeler ve radyoaktivitedir.

Gıda zehirlenmelerinin olması için;