KBRN SAVUNMA VE GÜVENLİK

Patlayıcı Maddeler ve Radyolojik silahlar (Kirli Bomba) da geniş çaplı patlayıcı düzenekleriyle kitlesel ölümler ve tahribata sebep olma kapasitelerinden dolayı KBRN kavramına dâhil edilerek KBRNP (CBRNe) olarak literatüre girmiştir. Diğer seçeneklerdeki cevaplar sırasıyla şöyledir: KBRN:Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer savaş ajanları, NTG: Nükleer Tedarikçiler Grubu, NSÖA: Nükleer Silahların Önlenmesine Dair Antlaşma ve KİS: Kitle İmha Silahları.

Yüksek Güçteki patlayıcı madde kuru otlarla kaplı bir tarlada patlatıldığında geriye sade ve boş bir alan kalır. Ancak düşük güçteki patlayıcı madde patlatılırsa o tarlada yangın çıkma olasılığı yüksektir.Her ikisinde de genel olarak yakıcı ısı etkisi patlama anında bir ateş topu veya patlama olarak görülür ve her ikisinin de etkinin süresi saliselerle ölçülür. Kolay ateş alan malzemenin çevrede bulunduğu durumlar hariç, patlama sonucu ortaya çıkan ısının verdiği hasar ve etki çok sınırlıdır.

Genelde teröristlerin nükleer düzenekleri ele geçirmelerinin ya da yapmalarının zor olacağı düşünülür.  Kimyasal maddeler, biyolojik organizma ve maddelerin elde edilmesi ya da üretimi nispeten kolaydır ve bu yüzden daha büyük tehlike yaratırlar.

Devlet desteğine sahip olmayan gruplar tarafından elde edilmesi veya üretilmesi çok zor olup neredeyse imkânsızdır ifadesi radyolojik maddeler için geçerlidir.

Kırmalı düzenekler, kimyasal/ biyolojik /radyolojik maddeleri içlerinde barındıran ve kırıldıkları zaman etrafa yayan mekanik silahlardır. Elektrik ampulü, balon, termos, plastik torbalar ve laboratuvar petri kapları gibi eşyalardan yapılan düzenekler en iyi sonucu verir. Bu eşyaların içine madde yerleştirilir ve ağızları sıkıca kapatılır. Kırma düzenekleri hedef alınan şahısların üzerine fırlatılarak kullanılır.Bu tarz düzenekle hem hedef alınan şahıslar için hem de teröristin kendisi için tehlikeli olduğundan belli bir risk vardır.

Vektörler, genellikle sadece canlı organizmaları yaymak için kullanılır. Vektör, bakteri taşıyıcısıdır ve bakteri bulaştırılmış böcek türü bir canlı, giyecek, yiyecek ya da su olabilir. Vektörler hava şartlarına bağımlı değildir ve bu tip yayma önceden tahmini ve kontrolü en zor olandır.

Patlamalı yayma düzenekleri, diğer bomba düzenekleri ile birlikte ya da onların içerisine gizlenerek kullanılabilir. Çoğunlukla kimyasal nitelikteki bu düzenekler kamufle edilebilir. Kimyasal olmayan patlayıcı düzenek veya mühimmat görünümü verilerek yapılabilir. A ve B seçeneklerinde verilen ifadeler kitle imha silahlarını havalandırma sistemleri yoluyla yayma metodu ile ilgilidir. D ve E seçeneklerinde verilen ifadeler ise zararlı maddeyi aerosol halinde yayan püskürtücüler ya da yayıcı düzenekler sayesinde açık havada yayma metodu ile ilgilidir.

Bir saldırı anında; öldürücü madde aerosol halindeyse yapılması gereken şeylerden ilki olay yerindeki havanın solunmamasıdır. KBRN kaçış maskesi takılarak önemli kişiler bir an önce dışarı çıkartılmalı, ajanın yayılmasını önlemek için kapı, pencereler ve havalandırma sistemi kapatılmalıdır. Toz madde dökülmüş ise maddenin üzeri bir çöp bidonu vb. ile kapatılmalı, temas edilen el, kol ve yüz acilen yıkanmalı ve kontamine kıyafet değiştirilmelidir. Olay yerinden rüzgârın tersi yönde uzaklaştırılmalı, sis ve duman içine girilmemeli ve olay yerinden en az 100 metre uzaklaşılmalıdır.

Mektup, paket ve kitap bomba emsallerinden daha ağırdır. Ad soyad, unvan ve adreslerinde yazı ve harf hataları olabilir. Bir diğer ortak özellik ise adres bölümünde bulunabilen zata veya kişiye özel ibareleridir.Patlayıcı kokusu mektup ve kitap bombanın ortak özelliğidir. Gereğinden fazla bant ve yapıştırıcı ise mektup ve paket bombanın ortak özelliğidir.

KBRN savaş ajanları dışında, kara, deniz ve hava ordularınca kullanılan gücü, niteliği bilinen her türlü silahlara konvansiyonel silah adı verilir.Doğru cavep B'dir.

Türkiye’nin Taraf Olduğu Uluslararası
Antlaşma, Sözleşme ve Rejimler
1. KİS’in yayılmasının önlenmesine yönelik
uluslararası antlaşmalar:
I. Nükleer Silahların Önlenmesine Dair
Antlaşma (NSÖA),
II. Biyolojik Silahlar Sözleşmesi,
III. Kimyasal Silahlar Sözleşmesi,
IV. Nükleer Denemelerin Kapsamlı Yasaklanması
Antlaşması.

Doğru cevap E'dir.

1 cm3 Yüksek Güçteki patlayıcı maddenin patlatılması ile 27 m3
hava (gaz) elde edilir.

Roketatarlar, Fabrikasyon askeri tip düzeneklere örnek verilebilir. Doğru cevap D'dir.

Açık havada yayma: Kalabalık bir kentin meydanında ya da açık hava spor tesisinde büyük bir halk topluluğu üzerine zararlı maddenin kalabalığın büyük bir kısmını etkileyecek şekilde yayılması,bu tip  yayılmaya örnek olarak verilebilir. Doğru cevap B'dir.

Önemli kişilerin korumasında görevli personelce
uygulanması gereken prosedür şunlardır;
• KBRN konusunda yeterli düzeyde eğitim alınmalı,
• KBRN olaylarına karşı farkındalığı ve yeterliliği
arttırmak için düzenli tatbikatlar yapılmalı,
• KBRN koruyucu malzemelerine ve tespit cihazlarına sahip olmalı, ayrıca kullanımı konusunda tam bilgi sahibi olunmalı,
• KBRN saldırısı olmasına karşı acil eylem planları önceden hazırlanmalı, standart
operasyon prosedürleri belirlenmeli,
• Önemli kişilerin gideceği yerler önceden
kimyasal/biyolojik/radyolojik detektörleriyle ve tespit cihazlarıyla önceden kontrol edilmeli,
• Önemli kişilerin bulunduğu ortamda tespit dedektörleri herhangi bir kötü duruma karşı sürekli açık tutulmalı ve periyodik olarak kontrol edilmeli,
• Önemli kişilerin bulunduğu ortamdaki şüpheli olan nesneler çok iyi kontrol edilmeli,
• Önemli kişilerin bulunduğu ortama girip çıkanlar cihazlarla kontrol edilmeli.

Doğru cevap B'dir.

. Mektup Bombanın Tanınması
• Normal mektuplara göre daha kalındır. Kalınlığı 5 mm den fazladır. Zarf içerisindeki bombada genellikle kullanılan plastik patlayıcı maddenin kalınlığı 5 mm’den az olur ise patlamaz.
• Aynı ebattaki normal mektuptan daha ağırdır.
• Hem mektubun adresine kesin gitmesini sağlamak, hem de patlayıcı maddenin zarf üzerine bırakacağı yağların gözükmesini önlemek amacıyla üzerine gereğinden fazla pul yapıştırılmıştır.
• Zarf üzerinde gereğinden fazla bant ve diğer yapıştırıcılar bulunabilir.
• Zarf üzerindeki ad, soyadı, unvan ve adreste yazı ve harf hatası olabilir.
• Genellikle yavaş yazıldıkları için yazılarda mürekkep birikimi olabilir.
• Mektubun ağırlığı ya da ebatları dengesiz olabilir (Patlayıcının olduğu taraf daha ağırdır).
• Normal mektuplara göre daha sert olup, katlanmaz ve kırılmazdır.
• Hafif ellendiğinde kısmi sertliklere rastlanabilir.
• Zarf kapağı açılmış, tekrar kapatılmış ve yapışma yerleri yapıştırıcı ile kapatılmış olabilir.
• Zarf üzerinde yağ ve kir lekeleri olabilir.
• Patlayıcı Maddenin kokusu zarf üzerinden algılanabilir.
• Zarf üzerinde kişiye özel, zata
özel gibi ibareler bulunabilir.

•Bombalı mektupların imalinde
kullanılan pil, kablo ve kapsül parçaları metal detektörleri ile yapılan kontrollerde tespit edilebilir.
• Bombalı mektuplarda genelde torba zarf kullanılır.
• Torba zarfın arka kapağı açılıp
 tekrar yapıştırılabilir.

 Doğru cevap A'dır.

Bazı alanlar, azami etkinin yaratılması (kirlenme
ve ölümlere yol açma faktörü) açısından daha elverişlidir. Bu tip saldırılar için muhtemel hedefler arasında şunlar bulunur:
• Hükümet binaları,
• Stadyumlar,
• Elektrik üretim santralleri /fabrikalar,
• Barajlar,
• Tarihî değeri olan yerler.

Doğru cevap C'dir.

Bir KİS olayının kategorileri:
• Kimyasal Maddeler
• Biyolojik Organizmalar ve Maddeler
• Radyasyon Yayma Düzenekleri
• Nükleer Düzenekler
• Patlayıcılar (Büyük Araç Bombaları)

Doğru cevap E'dir.

Terör örgütlerinin KİS saldırısı ile elde etmek
istedikleri birçok sonuç ortaya çıkmaktadır. Bu sonuçlar:
• Kitlesel ölümlere yol açmak,
• Acil hal müdahale sistemlerini şaşkına çevirmek,
• Kentin normal yaşantısına sekte vurmak,
• Tesislerde kirlenmeye yol açmak ve onları
işlemez hâle getirmek,
• Paniğe ve şaşkınlığa yol açmak,
• Hükumetin halkı koruma ve terörist faaliyeti önleme kabiliyetine olan güveni sarsmak,
• Acil durum müdahale sistemlerine olan güveni sarsmak.

Doğru cevap C'dir.

KBRN savaş ajanları dışında, kara, deniz ve hava ordularınca kullanılan gücü, niteliği bilinen her türlü silahlara konvansiyonel silah denir. Doğru cevap A'dır.