KBRN SAVUNMA VE GÜVENLİK - Deneme Sınavı - 28

KBRN savunması planlanması yapılırken beş prensip esas alınır (Şekil 7.1). Bunlar; tehdit değerlendirmesi, risk yönetimi, koordinasyon, süreklilik ve maliyettir.

Kükürt dioksit (SO2); renksiz, keskin kokulu reaktif bir gaz olup hava kirliliğine ve asit yağmurlarına sebep olmaktadır.

Nükleer silah, nükleer reaksiyon ve nükleer füzyonun aynı anda kullanılması ile veya çok kuvvetli bir füzyonla elde edilen enerjinin salınımı sonucu etkisini ve yıkım gücünü gösteren düzeneklerdir.

Nükleer bir saldırının ilk belirtisi meydana getirdiği şiddetli ışıktır.

Biyolojik silah, insan metabolizmasını olumsuz yönde etkileyerek, ölüme veya ciddi hastalıklara neden olan silah çeşididir. Sahip olduğu teknoloji çok ucuz olduğu için, kolaylıkla ve kısıtlı imkânlarla üretimi mümkündür.

Radyoaktif madde kaynakları olarak; nükleer silah geliştirilen tesisler, sivil nükleer santraller, atıklar, nükleer araştırma yapan merkezler ve endüstriyel tesisler sayılabilir.

Radyoaktif bir elementin herhangi bir anda mevcut olan miktarının yarısının bozunması için geçen süreye yarılanma süresi denir.

Radyolojik silahlarda kullanılan radyoaktif maddeler, alfa, beta ve gama ışımasına sebep olmaktadırlar. Alfa yayılması sonucu ortaya çıkan parçacıkların solunması kişi için önemli bir iç tehlike oluşturmaktadır. Beta parçacıklarına maruz kalındığında cilt üzerinde yaralar meydana gelmektedir. Gama ışınları çok uzun mesafelerde etkili olabilmektedir.

KBRN savunması planlanırken, komple ve detaylı bir savunma ortaya koymayı sağlayan beş bileşen göz önünde bulundurulmalıdır (Şekil 7.7). Bunlar; tespit ve teşhis, ikaz sistemleri, fiziksel korunma, tehdit yönetimi ve tıbbi destektir.

Beyaz ikaz tehlikenin veya taarruzun bittiği anlamına gelir. Basın-yayın organları ve şehirde bulunan yayın sistemleri vasıtası ile bildirilir. Beyaz ikaz ile beraber sığınaklardan veya sığınılan yerlerden çıkılır. Tıbbi yardıma ihtiyaç duyanlara yardım edilir.

1899 ile 1907 yıllarında toplanan Lahey Barış Konferanslarında silahsızlanma uluslararası boyutta ilk kez kapsamlı bir şekilde görüşülmüştür. Doğru cevap B'dir.

II. Dünya Savaşı’nda Çin ve Japonya arasında süren çatışmalarda kullanılan küçük çaplı bazı kimyasal silahlar dışında, kimyasal silah kullanımının olmadığı bilinmektedir. Ancak II. Dünya Savaşı’nda kimyasal silah kullanılmaması, kimyasal silahlardan vazgeçildiği anlamına gelmemektedir. Çünkü bu zaman aralığında, devletlerin sahip olduğu kimyasal silah çeşitleri ve sayıları sürekli artış göstermiştir. II. Dünya Savaşı süresince farklı özellikli kimyasal silahlar üretilmiş, depolanmış ve dağıtılmıştır ancak hiçbiri kullanılmamıştır. Doğru cevap D'dir.

“Fakirin atom bombası” olarak bilinen biyolojik silahların potansiyel etkinliği, nükleer silahların etkinliği ile kıyaslanabilir düzeydedir. Üretilmelerinin kolay ve ucuz olması kitle imha silahlarından olan biyolojik silahların önemli bir üstünlüğüdür.

Kimyasal silahların kullanıldığı olaylar sonucunda, Soğuk Savaş döneminden hemen sonra (1993 yılında) olmak üzere iki ayrı uluslararası sözleşme imzalanmıştır. Bu sözleşmeler ile biyolojik ve kimyasal savaş ajanlarıyla etkin bir şekilde mücadele edilmesi amaçlanmıştır. Bu sözleşmeler Biyolojik Silahlar Sözleşmesi ve Kimyasal Silahlar Sözleşmesi’dir. Türkiye, Biyolojik Silahlar Sözleşmesine 1974, Kimyasal Silahlar Sözleşmesine ise 1997 yılında taraf olmuştur. Doğru cevap C'dir.

Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik ve Nükleer (KBRN) Tehlikelere Dair Görev Yönetmeliği (03/05/2012)

Afet ve Acil Durum Müdahale Hizmetleri Yönetmeliği (18/12/2013)

Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezleri Yönetmeliği (19/2/2011)

Doğru cevap A'dır.

Prekürsör: Hangi yöntemle olursa olsun, bir zehirli kimyasal maddenin üretimi sırasında herhangi bir aşamada rol oynayan bir kimyasal reaktanı ifade eder. Doğru cevap E'dir.

Tehlike Durumu Planında yer alması gereken hususlar aşağıda belirtilmiştir;

a. Tehlike durumu veya kaza ile ilgili olarak görevlendirilen kişiler, unvanları, adres ve telefon numaraları,

b. Tesis içindeki ve dışındaki sorumlu kişilerle haberleşme sistemi,

c. Uygulanacak radyasyon ölçüm programları,

ç. Muhtemel kaza senaryoları ve alınacak önlemler,

d. Gerekli ekipman ile araç ve gereçler.

Doğru cevap D'dir.

Sivil Savunma, düşman taarruzlarına tabii afetlere ve büyük yangınları karşı halkın can ve mal kaybının asgari hadde indirilmesi, hayati ehemmiyeti haiz her türlü resmi ve hususi tesis ve teşekküllerin korunması ve faaliyetlerinin idamesi için acil tamir ve ıslahı, savunma gayretlerinin sivil halk tarafından azami surette desteklenmesi ve cephe gerisi maneviyatının muhafazası maksadıyla alınacak her türlü silahsız koruyucu ve kurtarıcı tedbir ve faaliyetleri ihtiva eder. Doğru cevap E'dir.

Basınç Sığınakları: Nükleer silahların ani (ışık, ısı, basınç ve ilk radyasyon) ve kalıntı (radyoaktif serpinti) etkileriyle konvansiyonel silahların tesirlerine, kimyasal ve biyolojik harp maddelerine karşı korunmak amacıyla Devlet tarafından inşa edilen sığınaklardır. Doğru cevap C'dir.

Türkiye tarafından 13 Ocak 1993 tarihinde Paris’te imzalanan “Kimyasal Silahların Geliştirilmesinin, Üretiminin, Stoklanmasının ve Kullanımının Yasaklanması ve Bunların İmhası ile İlgili Sözleşme”nin onaylanması uygun bulunmuştur.

1. Bu Sözleşmeye Taraf olan Devletlerden her biri, hangi koşullar altında olursa olsun, hiçbir zaman:

Kimyasal silah geliştirmemeyi, üretmemeyi, bir başka şekilde elde etmemeyi, stoklamayı ve elde tutmamayı veya doğrudan doğruya veya dolaylı yoldan bir başkasına kimyasal silah devretmemeyi;

Kimyasal silah kullanmamayı;

Kimyasal silah kullanımı amacıyla herhangi bir askerî hazırlık içinde yer almamayı;

Hiç kimseye, bu Sözleşme çerçevesinde bir Taraf Devlete yasaklanmış bulunan herhangi bir faaliyetle iştigal etmekte yardımcı olmamayı, bu yönde cesaret vermemeyi veya teşvik etmemeyi, taahhüt eder.

2. Taraf Devletlerden her biri, sahip olduğu veya tasarrufunda bulunan veya yetki veya kontrol alanındaki herhangi bir yerde bulunan kimyasal silahları bu Sözleşme hükümlerine uygun olarak imha etmeyi taahhüt eder.

3. Taraf Devletlerden her biri, bir başka Taraf Devletin topraklarında terk etmiş olduğu bütün kimyasal silahlan bu Sözleşme hükümlerine uygun olarak imha etmeyi taahhüt eder.

4. Taraf Devletlerden her biri, sahip olduğu veya tasarrufunda bulunan veya yetki veya kontrol alanındaki herhangi bir yerde bulunan herhangi bir kimyasal silah üretim tesisini bu Sözleşme hükümlerine uygun olarak imha etmeyi taahhüt eder.

5. Taraf Devletlerden her biri toplumsal olayların denetim altında tutmakta kullanılan gereçleri bir savaş yöntemi olarak kullanmamayı taahhüt eder.

Buna göre doğru cevap B'dir.