KBRN SAVUNMA VE GÜVENLİK - Deneme Sınavı - 17

Triyaj, yaralı ve hastaları o an ki durumlarının ciddiyetine göre sınıflandırıp; tedavi, bakım ve tahliye konularında önceliklerini belirleme ve sıraya sokma sürecidir

Manchester triyaj skalasına göre kırmızı renk hemen müdahale edilmeli anlamına gelir.

Kimyasal bir saldırı sonrası kimyasal yaralıya müdahale alanları üç farklı bölgeye ayrılır. Kullanılan kimyasal silahın insan sağlığına zarar verecek seviyede olduğu alana “Sıcak Bölge” adı verilir. Sıcak bölgedeki kimyasal yaralılar alandan hızla tahliye edilmelidirler. Kimyasal yaralıların sıcak bölgeden tahliyesi sonrasında sağlık kuruluşuna getirildiği alan “Ilık Bölge” adını alır. Ilık bölge; sağlık kuruluşunun acil servis bölgesinde geniş bir alanda kurulmalıdır. Bu bölgede kimyasal yaralılara saptama, triyaj, KBRN ilkyardımı ve tıbbi dekontaminasyon işlemleri yapılır.

Soğuk bölgede kimyasal yaralıların ileri tanı ve tedavi işlemleri gerçekleştirilir; hayati fonksiyonları sabitleşen kimyasal yaralılar, klinikte gözlem altında tutulur.

Biyolojik saldırıda genellikle noktasal bir kaynak vardır ve herkes aynı zamanda etkene maruz kalmıştır. Salgının etkisi günler hatta saatler içinde tepe noktasına ulaşır ve keskin bir şekilde birden inişe geçer. Kuluçka süresi tespit edilen etken için beklenenden kısa ise bu etkenin biyolojik silah olması yönünde bir ipucudur

Müdahale eylem planlarında ilk basamak; personelin radyasyondan korunması için olay yerinin değerlendirilmesi ve kontrollü sıcak, ılık ve soğuk alanların oluşturulmasıdır

Agroterörizm; korku yaratmak, ekonomik zarar vermek ve devletlerin dengesini bozmak amacıyla biyolojik/kimyasal etmenler kullanılarak tarımsal hedeflere yönelik olarak yapılan kasıtlı saldırılardır.

Hayvanlar tarımsal terör amaçlı kullanılabilecek ajanlar arasında yer almaz

Sanitasyon sağlıklı yaşam için çevreyi sağlıklı ve temiz tutmak ve insan sağlığına zararlı olabilecek faktörleri ortadan kaldırmaktır.

Tıbbi kimyasal savunma; sağlık personeli tarafından kimyasal yaralılara verilen sağlık hizmet desteğine denmektedir.

Kemoproflaksi; önceden ilaçla koruma yöntemidir.

Patogenez; bir hastalığın kaynağı ve gelişmesi sırasında organizmada meydana gelen değişiklikler bütünüdür.

Sanitasyon ise; sağlıklı yaşam için çevreyi sağlıklı ve temiz tutmak ve insan sağlığına zararlı olabilecek faktörleri ortadan kaldırmak şeklinde tanımlanabilmektedir.

Dolayısıyla doğru yanıt "B" seçeneğidir.

Tıbbi KBRN savunması; hastane öncesi ve hastane aşaması olmak üzere iki ayrı aşamada gerçekleştirilmektedir. Dolayısıyla I. maddede verilen bilgi yanlıştır. Diğer maddelerde verilen bilgiler doğrudur.

Sıcak bölgede kurtarma işlemi; ılık bölgede triyaj, KBRN ilkyardımı, saptama, örnekleme ve dekontaminasyon; soğuk bölgede ise ileri tanı, tedavi ve tahliye işlemleri gerçekleştirilmektedir.

Böceklerin biyolojik silah olarak kullanılma riskinin yüksek olduğu ülkeler aşağıdaki gibidir:

Dolayısıyla verilen maddelerden II. ve III. maddeler doğrudur.

Böceklerinin ömürlerinin kısa olması, biyolojik silah olarak kullanılmalarının dezavantajları arasında yer almaktadır çünkü bu durum, üretimden sonra böceklerin kısa bir süre içinde kullanılmalarını gerekli kılmaktadır. Fakat, böceklerin hızlı üreme kapasitesine sahip olması, binlerce yavru meydana getirebilmesi; uçma yeteneğinin olması, salındıkları yerden kolayca etrafa yayılabilmeleri; biyolojik çeşitliliğe sahip olmaları, türlerinin tespit edilmesinin zor olduğu ve değişik beslenme türlerine sahip olması ise insanlar, bitkiler ve hayvanlarda zarar yapıp hastalık yayabilecekleri anlamına gelmektedir ve dolayısıyla da biyolojik silah olarak kullanılmalarının başlıca sebepleri arasında yer almaktadır.

Gıda güvenliğini etkileyen tehlike türleri ve örnekleri aşağıdaki gibidir:

Hijyen; insan sağlığının korunması ve uzun süre yüksek düzeyde tutulması amacına yönelik olup; sağlık bilimi, sağlık hizmetleri, koruyucu hekimlik gibi kavramları da içermektedir.

Sanitasyon; sağlıklı yaşam için çevreyi sağlıklı ve temiz tutmak ve insan sağlığına zararlı olabilecek faktörleri ortadan kaldırmak şeklinde tanımlanmaktadır.

Gıda güvenliği; tarladan sofraya kadar, çevre ve insan sağlığına zarar vermeyen, üretimin her aşamasında gerekli kontrolleri yapılmış, sağlıklı ve güvenilir ürünlerin temin edilme sürecidir.

Gıda sanitasyonu ise; insan yaşamının temelini teşkil eden beslenme gereksinimlerinin karşılanmasında fiziksel, kimyasal ve biyolojik açıdan güvenilir nitelikte gıda maddeleri üretimini ifade etmektedir.

Dolayısıyla soruda verilen tanım, gıda hijyeni kavramına aittir.

Çapraz bulaşma; hijyenik gıdalara, bakteri içeren etmenlerden bakteri bulaşmasına denmektedir. Çapraz bulaşmaya neden olan etmenler arasında; eller, araç-gereçler, doğrama tahtaları, çalışma tezgahları, giysiler ve öksürme, hapşırmadan kaynaklanan damlacıklar ve bakteri bulaşmış ya da potansiyel riskli besinlerden sızan sıvılar yer almaktadır.

Kimyasal ve biyolojik tehdit olması durumunda mümkün olduğu kadar konserve ve ambalajlı gıdalar tüketilmelidir. Hatta mümkünse şişelenmiş sular kullanılmalıdır. Dolayısıyla III. maddede verilen bilgi yanlıştır. Diğer maddelerde verilen bilgiler yapılması gerekenler arasında yer almaktadır.

Gıda zehirlenmeleri az gelişmiş ülkelerde daha sık gözlenmektedir. Bunda yetersiz çevre koşulları, toplumun düşük eğitim düzeyi önemli rol oynamaktadır. Bunun yanı sıra; gelişmiş ülkelerde de gıda zehirlenmesi görülmektedir. Bunda ise artan yaşlı nüfus, bağışıklığı baskılanmış hasta sayısındaki yükseliş, çok büyük ölçeklere varan besi hayvancılığı ve tavukçuluk nedeniyle potansiyel rezervuarların artması etkili olmaktadır. Ev dışında daha çok yemek yenmesi de zehirlenmelere neden olan faktörler arasında yer almaktadır. Dolayısıyla III. maddede verilen bilgi yanlıştır; diğer maddeler, gıda zehirlenmesine neden olan etkenler arasında yer almaktadır.

Gıdaların yenilmesinden belirli bir süre sonra bulantı, kusma, karın ağrısı, baş dönmesi, bazen ateş veya görme ve işitme, hareket, sinir sistemi bo­zukluklarından bir kısmının belirmesiyle tanınan sağlık bozuklukları veya hastalıklara gıda zehirlen­meleri adı verilir.