KBRN SAVUNMA VE GÜVENLİK - Deneme Sınavı - 12

Bir ölçüm sisteminde elektriksel gürültü üzerinde tekrarlanabilir bir tepki yaratabilen olası en küçük ajan miktarı olarak tanımlanır (Elektriksel gürültü ölçüm sistemindeki tepkilerde rastgele dalgalanmalara verilen isimdir ve genellikle elektronik çıktıdaki küçük farklılıklar ile ilişkilendirilir.)

KBRN ajanlarının tanımlanması üç adımda gerçekleştirilmektedir: tespit (dedeksiyon), teşhis (tanımlama) ve izlemedir.

Ölçüm sisteminin kullanım sıklığına bağlı olarak belirli periyotlarla performansının doğrulanması ve düzgün çalışıp çalışmadığının kontrol edilmesi gerekmektedir. Yapılan bu işleme kalibrasyon denilmektedir.

Bir ölçüm sistemi için arzu edilen tepki süresi bir dakika veya daha kısa bir süredir. Saniyelerin bile önemli olduğu bir KBRN olayında erken tespit için arzu edilen süre minimum olmalıdır.

Kütle spektrometreleri, yüklü parçacıkların manyetik ya da elektriksel bir alandan geçerken diğer yüklü parçacıklardan kütle/yük oranlarına göre ayrılmaları prensibine dayanır. Kütle spektrometreleri iyonizasyon işlemi ile molekülleri uyararak yüklü iyonize moleküller haline dönüştürürler.

Raman teknolojisinde, madde üzerine madde moleküllerinin soğuramayacağı bir frekansta yani geçirgen olduğu bölgede (görünür bölge veya UV bölgede) monokromatik ışından oluşan güçlü bir lazer ışını gönderilerek oluşan inelastik saçılım incelenir.

İyonlaştırıcı olmayan radyasyon, atomları veya molekülleri iyonize etmek için gereken kuantize enerjiyi (foton enerjisi) taşımayan her türlü elektromanyetik radyasyon anlamına gelir, daha düşük frekanslı, düşük enerjili elektromanyetik dalgalardır. Radyo dalgaları, mikrodalgalar, kızılötesi ışık, morötesi ışık, görünür ışık bu tipteki radyasyona örneklerdir.Alfa parçacıkları, beta parçacıkları, kozmik ışınlar, gama ve X ışınları, atomları iyonlaştıracak enerjiye sahip radyasyon çeşitleridir.

Geiger Müller sayacı, iyonize olmuş gazlardaki parçacıkları tespit etmek ve ölçmek amacıyla radyolojik koruma ve radyasyon dozimetresi gibi uygulamalarda yaygın olarak kullanılan bir parçacık dedektörü olup beta ve gamma parçacıklarını algılamaktadır. Elde taşınabilen bir radyasyon ölçme aracı olarak geniş ve yaygın kullanımı nedeniyle en iyi bilinen radyasyon ölçüm cihazıdır

Gamma ısınlarının algılanması için tercih edilen bu yöntemde kristal sintilatörler kullanılmaktadır.

Biyosensörler kullanılan transduser türüne göre (akustik, potansiyometrik ve piezoelektrik) veya algılama birimi türüne katalitik (enzim tabanlı) veya affinite tabanlı (antijen, aptamer, lektin, baktriyofaj) olarak sınıflandırılır.

Sensitivite (hassasiyet, duyarlılık) bir ölçüm sisteminde elektriksel gürültü üzerinde tekrarlanabilir bir tepki yaratabilen olası en küçük ajan miktarı olarak tanımlanır.

Ölçüm performansını etkileyen en önemli faktörlerden biri değişen çevresel koşulları altında sistemin fonksiyonlarını yerine getirebilme özelliğidir. Günümüzde ticari olarak mevcut cihazlar, ölçüme hazır hâle gelme (başlama) süresi, kalibrasyon gereksinimleri, taşınabilirlik, güç tüketimi ve bakım giderleri gibi alanlarda farklılıklar göstermektedirler.

Elektrokimyasal yöntem, tespit edilecek numunenin moleküler kimyası ile elektrotlar arasındaki etkileşimi sayısallaştıran bir fonksiyondur. Elektrokimyasal yöntem, kimyasal ajan algılama bölgesine girdiğinde ve elektrik potansiyelinde bir miktar değişiklik meydana geldiğinde oluşan kimyasal reaksiyon temeline dayanmaktadır.

Biyosensörler biyolojik bir olayı elektriksel bir sinyale dönüştüren aygıtlardır. Uluslararası Temel ve Uygulamalı Kimya Birliği’ne (The International Union of Pure and Applied Chemistry-IUPAC) göre biyosensör, “kimyasal bir bileşiğe karşı verilen
biyolojik yanıtı optik, termal ya da elektriksel sinyallere dönüştüren cihazlar” olarak tanımlanmıştır.

3He Orantılı Sayaçlar: Termal nötronların tespiti için en uygun olan standart nötron detektörleridir. Nötronlar, sonucunda bir proton ve bir triton oluşan reaksiyon sonucunda tespit edilir. Bu tepkimenin enerjiye bağlı kesiti, nötron ölçümlerinde bilinen standartlardan biridir.

İyonlaştırıcı radyasyon, elektronları atomlardan veya moleküllerden ayırmak için yeterli enerjiyi taşıyan radyasyondur ve böylece onları iyonize eder. Bu tipteki radyasyon, yüksek hızlarda (genellikle ışık hızının %1’inden daha fazla) hareket eden enerjik atom altı parçacıkları, iyonları, atomları ve elektromanyetik spektrumun yüksek enerjili ucundaki elektromanyetik dalgaları içerir. İyonlaştırıcı radyasyonun Alfa, Beta, Gamma ve X ışınları olmak üzere dört farklı türü bulunmaktadır.

Biyoajanların geleneksel kültür teknikleriyle izolasyonu ve teşhisi tanıda “altın standart yöntem olarak kabul edilmektedir. Bakteriyel ajanlar genellikle çeşitli kültür ortamlarında çoğalabilirken, viral ajanların çoğalmaları için hücre kültürü gerekmektedir.

Elektroforez, doğru akımın uygulandığı bir tampon çözeltide yüklü taneciklerin göç hızlarındaki farklara dayanan bir ayırma yöntemidir. Elektroforezin enstrümantal versiyonu olan kapiler elektroforez kimyasal savaş ajanlarının tespitinde ve teşhisinde sıklıkla kullanılmaktadır.

İnfrared (IR) spektroskopisi kızılötesi bölgedeki elektromanyetik ışımanın madde ile etkileşimini inceler. Kızılötesi bölgede tüm frekansları içeren elektromanyetik ışın, numune üzerine gönderilerek, geçen veya soğurulan ışık incelenir.

KBRN vakalarının öncesinde veya sonrasında, Personel, cihaz, su kaynakları ve besin zincirinin ölçüm sistemleriyle sürekli olarak taranması işlemleri izleme olarak tanımlanmaktadır.