KATILIM, KALKINMA VE YATIRIM BANKACILIĞI - Deneme Sınavı - 3

Ortaklık veya alacaklılık hakkı sağlayan, belirli bir meblağı temsil eden, yatırım aracı olarak kullanılan, dönemsel gelir getiren, seri halinde çıkarılan, ibareleri aynı olan ve şartları belirlenmiş olan kıymetli evraklara menkul kıymet denir. Hisse senetleri, hazine bonoları, devlet tahvilleri, banka bonoları, banka garantili bonolar, finansman bonoları, gelir ortaklığı senetleri, yatırım fonu katılma belgeleri, varlığa dayalı menkul kıymetler vb. menkul kıymetlere birer örnektir.

Konularına göre krediler; ticari, sınai, ihracat, ithalat ve ihtisas kredileridir. Yatırım kredisi ise veriliş amacına göre kredi türlerinden biridir.

Bankalar yaptıkları faaliyetler sonucunda müşterilerinden aldıkları faiz ve komisyonlar üzerinden % 5 oranında “Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV)” almakla yükümlüdürler.

Bankalar ayrıca aldıkları faiz üzerinden “Kaynak Kullanımı Destekleme Fonu Kesintisi (KKDF)” de yapacaklardır. Bu kesinti tüketici kredilerinde % 15, diğer Türk Parası üzerinden kullandırılan kredilerde % 3’tür.

Tekdüzen Hesap Planında kredilerin muhasebeleştirilmesinde kullanılan ve esas itibariyle kredilerin vadesi ile tahsil kabiliyetleri göz önüne alınarak belirlenen hesaplar içinde 100-103 arası hesaplar; İskonto ve İştira Senetleridir.

Teminat mektubu karşılığında banka müşteriden komisyon alır. Komisyon oran­ları banka tarafından serbestçe belirlenebilir. Bu komisyon üzerinden Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi (BSMV) müşteriden tahsil edilecektir.

Alınan teminatlar açısından; nakit karşılığı verilen, mevduat karşılığı verilen, menkul kıymet rehni karşılığı verilen, alacağın temliki karşılığı verilen, ipotek karşılığı verilen, kefalet karşılığı verilen teminat mektupları olarak sınıflandırılabilirler.

Bankaların müşterilerine ödünç para vermek suretiyle kullandırdıkları krediler nakdi kre­dilerdir. Bu krediler; açık ve kefalet karşılığı, senet karşılığı (senet karşılığı borçlu cari hesap açılması, senet karşılığı avans verilmesi, iskonto ve iştira), emtia karşılığı, ticari belgeler kar­şılığı ve diğer maddi varlıklar karşılığı kullandırılan bireysel ve kurumsal kredilerdir.

Bankacılık Kanunu’nun 51. maddesine göre; kredi açma yetkisi yönetim kuruluna aittir. Yönetim kurulu; kredi açma, onay verme ve diğer idari esaslara ilişkin politikaları oluş­turmak, bunların uygulanmasını ve izlenmesini sağlamak ve gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür. Yönetim kurulu kredi açma yetkisini Kurulca belirlenecek usul ve esaslar çerçeve­sinde kredi komitesine veya genel müdürlüğe devredebilir. Genel müdürlük kendisine devredilen kredi açma yetkisini diğer birimleri, bölge müdürlükleri veya şubeleri aracılığıyla da kullanabilir.

01.11.2005 tarih ve 25983 sayılı Resmi Gazetenin Mükerrer sayısında yayımlanan 5411 sayılı Bankacılık Kanunu’nun 51. maddesinde kredi açma yetkisi konusu, 54. maddesinde ise kredi sınırları konusu düzenlenmiş bulunmaktadır.

Gayri nakdi kredi karşılığında yapılmak zorunda kalınan ödeme, müşterinin şube nezdindeki mevduat hesabından karşılanır. Mevduat hesabından alınmayan tutar nakdi krediye dönüşür ve “158-159 TAZMİN EDİLEN GAYRİ NAKDİ KREDİ BEDELLERİ” hesabına alınarak tahsili bu hesapta izlenir. Bu hesaba alınan tutar 90 gün içinde tahsil edilmezse “170 TASFİYE OLUNACAK ALACAKLAR/TAHSİL İMKANI SINIRLI KREDİLER VE DİĞER ALACAKLAR” hesabına aktarılarak bu hesapta izlenir.

Bankalar, tasarruf sahiplerinden topladıkları paraları ihtiyaç sahibi alıcılara ve yatırımcılara kredi vermek suretiyle kullandıran ve bu işten ticari kar amaçlayan kuruluşlardır. Kısaca para ticareti yapan kuruluşlar olarak tanımlanabilir.. Sigortacılık, fon yöneticiliği, yatırım ortaklıkları, menkul kıymet piyasalarındaki aracılık faaliyetleri, bu sektörlerin örnekleri arasında sıralanabilir.

Ayrıca, ödemelere aracılık görevi yapar ancak dengeleme ile iştigal etmez.

Bankaların ana faaliyet alanı güven esasına dayanmaktadır. Tasarruf sahipleri paralarını geriye alacaklarına inanmazlarsa, bankanın uygulayacağı faiz oranı ne olursa olsun ellerindeki fonları bankacılık sistemine asla yönlendirmezler

Katılım Bankası: Özel cari ve katılma hesapları yoluyla fon toplamak ve kredi kullandırmak esas olmak üzere faaliyet gösteren kuruluşlar ile yurtdışında kurulu bu nitelikteki kuruluşların Türkiye’deki şubeleridir.

Bu kurumlar daha önce özel finans kurumu olarak anılmaktaydı.

Kalkınma ve Yatırım Bankaları, mevduat bankalarına göre daha düşük faiz oranıyla sanayi kesimine (özel ve kamu), yerel yönetimlere orta ve uzun vadeli kredi sağlarlar.

Kurucuları tarafından 30 Milyon Türk Lirası tutarındaki

en az sermayenin yüzde onu tutarındaki sisteme giriş payının,

en az dörtte birinin Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu hesabına yatırıldığına dair belgenin ibraz edilmesi.

Buna göre bankalarda yer alan organlar ve birimler şunlardır.
a. Genel Kurul,
b. Yönetim Kurulu,
c. Kredi Komitesi,
d. Genel Müdür ve Yardımcıları,
e. Denetçiler ve Banka Müfettişleri.

Yönetim Kurulu: Bankaların fiilen işletilmesinde, temsilinde, yönetim ilkelerinin uygulanmasında en önemli organ yönetim kuruludur ve en az beş kişiden oluşur. Banka genel müdürü yönetim kurulunun doğal üyesidir

Kredi açma yetkisi yönetim kuruluna aittir. Yönetim Kurulu bu yetkisini Kurul’ca belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde kredi komitesine veya genel müdürlüğe devredebilir.

Bankacılık Kanunu’nun 92. maddesine göre, BDDK’ya verilen görevlerin gerektirdiği sürekli görev ve hizmetler, bankalar yeminli murakıpları ve yardımcıları, BDDK uzman ve yardımcıları, hukuk uzman ve yardımcıları ile bilişim uzman ve yardımcılarından oluşan meslek personeli ve idari personel eliyle yürütülür.

Uzman yardımcılığı ve bankalar yeminli murakıp yardımcılığına atananlar, Kamu Personeli Yabancı Dil Bilgisi Seviye Tespit Sınavından en az (C) düzeyinde veya buna denk kabul edilen uluslararası geçerliliği bulunan yabancı dil puanı alması gerekir, TERCÜME UZMANI na gerek duyulmaz.

Maliyet Esası: Bankanın sahip olduğu nakit ve alacaklar dışındaki bir varlığı, bir bedel karşılığında elde edildiğinde, bu varlık kayıtlara maliyet değeri üzerinden kaydedilmesi gereğini ifade eder.