Yatak Yapımı ve Toz Alma

Piyasada ikiz yatak adıyla satılan yataklar oteller için çok uygundur. Bu yataklarda mobilya aksamının olmaması hem temizlik süresini kısaltmakta hem de yatağın daha kolay yapılmasını sağlamaktadır.

Çekyat ise müşteri odalarında normal bir koltuk olarak kullanılan, ihtiyaç doğrultusunda yatak hâline gelebilen mobilyadır.

Yatağın temizliği oldukça güç olduğu için yatağın korunması gereklidir. Şiltenin üzerine geçirilen ve genellikle pamuklu dokumadan yapılmış malzemeye alez denir. Leke tutmayan ve kolay yıkanabilir özelliğe sahip olmalıdır. Bazı alezler sıvı geçirmez özelliğe sahip olduğundan herhangi bir leke ya da ıslaklığın yatağa
geçmesini önlemektedir. Alezin yatağı korumasının yanı sıra teri emme ve çarşafın daha düzgün durmasını sağlama gibi işlevleri vardır. Bu nedenle alez
hem otel yatırımının korunması hem de müşteri sağlığı açısından gerekli bir malzemedir. Büyüklük olarak şiltenin boyutuyla uyumlu olmalı, yataktan
büyük ya da küçük olmamalı ve kullanım kolaylığı ve düzgün durması açısından köşelerde şiltenin alt kısmına geçen lastikleri bulunmalıdır.

Yatağın battaniye ya da pike ile yapılması durumunda iki çarşaf kullanılır. Yatağın üstüne serilen çarşafa alt çarşaf, battaniyeyi kaplamak için
battaniyenin altına serilen çarşafa da üst çarşaf denir. Üst çarşafın alt çarşaftan farkı yatak başına gelen kısmında dikiş payının daha kalın olmasıdır. Çok sık rastlanmamakla birlikte bazı işletmelerde üçüncü bir çarşaf battaniyenin üzerine serilmekte ve kapak çarşafı olarak isimlendirilmektedir. Yatağın nevresimle yapılması durumunda sadece alt çarşaf kullanılmaktadır.

Yatak örtüleri yatağı tamamen kaplayacak şekilde olabileceği gibi yatağın bir kısmını kaplayacak şekilde de olabilir. Yatağın bir kısmını kaplayan yatak örtülerine yatak şalı (throw) adı verilmektedir ve bu tarz yatak örtülerinin kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır.

Yatak yapımının aşamaları yatak yapımında kullanılan malzemelere göre farklılık göstermektedir. Bu konuda geleneksel yatak yapımı ve nevresimle yatak yapımı olmak üzere iki farklı yöntem yaygın olarak kullanılmaktadır.

Yatak yapımına yatağın sağ başucu tarafından başlanır.

Bir önceki aşamada serilen alt çarşafın üzerine üst çarşaf, dikişleri üste bakacak biçimde ve aynı şekilde silkelenerek serilir.

Öncelikle yorgan yatağın üzerine serilir. Nevresim ters çevrilmiş şekilde iken iki kol içeri sokularak içerden uç kısımlarına ulaşılır. Köşelerinden tutulan yorgan nevresimin ters çevrilmesiyle birlikte nevresimin içine sokulur ve silkelenerek yorganın nevresimin içine düzgün bir şekilde yerleşmesi sağlanır.

Yatağın prosedüre uygun bir şekilde yapılması kadar önemli bir diğer konu müşteri sağlığı açısından yatak yapımında kat görevlisinin bazı kurallara uyması gerekliliğidir. Bu kurallardan ilki yatak yapımından önce ellerin ve üniformaların temiz olmasıdır. Ayrıca temiz ve ütülü bir şekilde odaya getirilen yatak takımları odada temiz bir yere konulmalıdır. Yataklar yapılırken şilteler de kontrol edilmeli; gerek duyulursa ters çevrilmeli; leke, yanık ya da herhangi bir zarar varsa kat şefine bildirilmelidir. Yastık kılıfı yastığa geçirilirken bedene ve üniformaya değdirilmemesine dikkat edilmelidir.

Havada serbest olarak bulunan kuru kirlere toz adı verilmektedir.

İki tür toz alma yöntemi vardır: Kuru toz alma; yüzeydeki tozun, kuru
bir bez ya da fırça ile temizlenmesidir. Bu yöntem daha çok hassas yüzeylerin
(elektrikli araçlar, metaller, ahşap yüzeyler, tablolar) tozlarının alınmasında
kullanılmaktadır. Nemli toz alma; yüzeydeki tozun nemli bir bezle silinmesidir. Nemli bezle toz alındıktan sonra zaman geçirilmeden yüzey kuru bez ile kurulanmalıdır.

Toz alma işlemi için gerekli olan malzemeler toz bezleri, kova ve kimyasallardır.

Mikrofiber bezler; diğer bezlere kıyasla yüzeye çok daha fazla temas etmesi,
yüzeylerdeki sıvıyı daha kolay emmesi, kimyasal maddeler kullanılmadan tozları temizlemesi ve hızlı, kolay ve etkili temizlik sağlaması nedeniyle tercih edilmektedir. Mikrofiber, statik elektrik yüklü bir özelliğe sahip olduğu için kuru tozları havaya karışmadan toplayabilir. Ayrıca mikrofiber bez kullanımı, sadece su ile temizlik yapılmasına olanak verdiğinden eşyaların yapısının bozulmaması, uzun ömürlü olmaları bakımından da faydalıdır.

Mavi ve beyaz bezler; Ofis, oda, duvar, mobilya ve cam temizliği
Yeşil bezler; Mutfak alanları
Sarı bezler; Lavabo, fayans, duş, sauna gibi sıhhi alanlar
Kırmızı bezler; Klozet, pisuvar ve bide temizliği

Toz bezlerinin temizliği çok önemlidir. Bezler kesinlikle oda içerisinde silkelenmemelidir. Bezlerin her kullanımdan sonra deterjan ve yüksek sıcaklıktaki su (80°C) ile yıkanması hijyen açısından önemlidir. Bezler renk kodlarına göre ayrılarak yıkanmalı ve birbiri ile karıştırılmamalıdır. Yıkandıktan sonra açık havada ya da kurutucuda kurutularak, temiz ve kuru bir yerde depolanmalıdır.

Otel odasının ana fonksiyonunu oluşturan yatağın kalite, hijyen ve estetik kriterlerine uygun bir şekilde yapımı, müşterinin kendisi özel hissetmesini sağlar.

Yatak yapımında birçok tekstil malzeme kullanılır. Bu malzemelerden bir kısmı her otelde bulunan ve her türlü yatağın yapımında kullanılan malzemelerdir. Çarşaf ve yastık bunlara örnek gösterilebilir. Bazı malzemeler ise işletmenin tercihi, iklim koşulları, mevsim gibi faktörlere bağlı olarak farklılık göstermektedir. Battaniye, pike, nevresim gibi malzemeler bu türden malzemelerdir. Aşağıda yatak yapımında kullanılan malzemeler ve özellikleri açıklanmıştır.

Kaliteli bir çarşafta olması gereken bazı temel özellikler vardır. Bu özelliklere aşağıda yer verilmiştir:
• Kenar dikişleri 1 cm kalınlıkta sağlam dikilmiş olmalıdır. Böylece sökülmelere karşı dayanıklı olur.
• İki çarşaflı yatak yapımı için kullanılan çarşafların büyüklükleri aynı olmalıdır.
• Çarşaf sık dokunmuş olmalıdır.
• Çarşafa baş ucu gibi yön belirtecek farklı dikiş uygulamaları yapılmamalı, böylelikle belirli bölgelerin daha hızlı yıpranmasının önüne geçilmelidir.
• Çarşaflar ebat olarak şiltenin büyüklüğü ile uyumlu olmalıdır. Standart ebatlardan farklı bir şilte kullanılıyorsa çarşafın kenarı = şiltenin kenar uzunluğu + (şilte yüksekliği + yatak altına katlama payı) x 2 şeklindeki formül kullanılarak hesaplanabilir. Hesaplama en ve boy için ayrı olarak yapılmalıdır.

Genelde standart kabul edilen çarşaf ölçüleri tek kişilik yatak için 180x280-300 cm, çift kişilik yatak için 225x280-300 cm’dir.