KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER - Deneme Sınavı - 20

Uyuşma yöntemi ve Fark yöntemi

Kurumsal- Yapısalcılık

Yeni Kurumsalcılıkta ussal davranan bireylerin oluşturduğu yapı içerisinde oynadığı rolleri inceleyen bir yaklaşım söz konusudur.

Bir yapının kararları bir diğer yapıyı etkileyecek, onun tepkisiyle de başka yapılar etkilenecek ve sonunda karar alma süreci de, karar alıcılar da bu sürecin etkisi altına gireceklerdir. Bu karar alma sürecinde siyasal yapılar arasında karşılıklı etkileşimle ve hatta bağımlılıkla sağlanan bir bütünlük ortaya çıkacaktır ki biz bu bütüne siyasal sistem adını vermekteyiz.

Yönetilenlerin yöneticilerin seçiminde etkili olabildiği, yönetenlerin kendilerini seçenlere periyodik olarak hesap verdiği, tekrar seçilmek için destek istediği, her siyasal karar alma mevkii için birden fazla ve değişik siyasal görüş, fikir veya çıkarları temsil eden adayların korkusuzca, hakça yarıştığı bir ortam söz konusuysa bu rejime demokrasi adı verilir.

Soğuk Savaş döneminde bireyin özgürlüğünü vurgulayan demokrasi uygulamalarına Batı Demokrasisi veya Liberal Demokrasi, eşitliği vurgulayan totaliter rejim uygulamalarına da Halk Demokrasisi adı verildi.

Poliarşiyi hayata geçirmek için kamu politikalarının oylara ve seçmen tercihlerine dayanmasını sağlayan kurumsal altyapı, yani yasama organı, siyasal partiler, baskı grupları, mahkemeler v.b. yapıların özerk mevcudiyeti ve baskı altında kalmadan çalışması esastır. İster poliarşi, ister demokrasi diyelim, bu tür rejimler muhalefetin, muhalif fikirlerin ve iktidardan bireysel şikayetlerin özgürce, baskıdan, korkudan uzak ifade edilebildiği rejimlerdir.

Üniter devletler İktidar kullanımı için oluşturdukları tasarımları merkezde iktidarı yoğunlaştıran, tek ve standart uygulama olan mutlak eşitlik esasına göre kural, yasa, yönetmelik v.b. siyasal kararlar üreten ve düzenlemeler yaparlar.

Federal devlet sistemleri konfederasyon gibi merkezi hükümeti pek zayıf olan bir tasarımla, üniter devlet gibi merkezi hükümeti müthiş güçlü bir yapının arasında bir yerdedir.

Kamu yönetimi sanatı içeriğinde önermelerden oluşan, ancak farklı siyasal sistemler ve kültürlerde yapılan gözlemlerden derlenen ‘Prens’ adlı kitabın yazarı "Machiavelli" dir.

"Toplumdaki her kültürel, ideolojik, hukuki, siyasal olgular; ekonomik ilişkiler tarafından belirlenir" görüşünü savunan kuram Bağımlılık Kuramıdır.

Karar alma sürecinde, siyasal yapılar arasında karşılıklı etkileşimle ve hatta bağımlılıkla sağlanan bütüne Siyasal Sistem adını vermekteyiz.

Fikir, örgütlenme, haber alma ve muhalefet özgürlüğü kısıtlı olduğu veya bulunmadığı, yönetenlerin siyasal yetkeleri belirlemelerinin söz konusu olmadığı rejimlere Otoriter Rejim adı verilir.

Hükümet kuvvetlerinin birbirinden bağımsız, eşit güçle birbirlerini dengeleyen ve denetleyen, onların uzlaşması durumunda yönetimin sağlandığı, uzlaşmadıkları durumda da yönetimin mümkün olmadığı bir demokrasi uygulaması olan, başlıca Amerika Birleşik Devletleri’nde uygulanan sistemin adı Başkanlık Sistemidir.

Genellikle tek bir etnik topluluktan oluştuğu fikri genel kabul gören ulus-devletler iktidar kullanımı için oluşturdukları tasarımları merkezde iktidarı yoğunlaştıran,tek ve standart uygulama olan,mutlak eşitlik esasına göre kural,yasa,yönetmelik vs. siyasal kararlar üreten ve düzenlemeler yapan devlet sistemine Üniter Devlet adı verilir.

"Westminster" olarak bilinen demokrasi çeşidi Çoğunlukçu Demokrasidir.

Ulus-devletin örgütlenme biçimleri, temel kurumları, bu kurumların iç işleyişini belirleyen yazılı ve yazısız kurallar ile bu kurumların birbirleriyle ilişkileri Siyasal Rejimini oluşturur?

Ulus-devletin örgütlenme biçimleri, temel kurumları, bu kurumların iç işleyişini belirleyen yazılı ve yazısız kurallar ile bu kurumların birbirleriyle ilşlkileri siyasal rejimlerini oluşturur. Bir siyasal rejim parçası olduğu siyasal sistemdeki temel siyasal süreç, etkileşim ve davranışlara egemen olan kurallar bütünüdür. Basitleştirecek olursak, siyasal rejim unsuru olduğu sistemde oynanan siyasal oyunun kurallarından ibarettir.

John Stuart Mill karşılaştırma yöntemi kullanarak siyasal olay ve gelişmeleri açıklamak üzere iki yöntem ortaya koymuştur, bunlar Uyuşma ve fark yöntemleridir.

İsviçre başta olmak üzere, Hollanda, Belçika gibi Avrupa ve Lübnan gibi Asya ülkelerinde ise parlamenter rejim uygulamaları çoğulculuk esasına göre yaygınlık kazanmıştır. Bu tür rejimde esas olan, farklılıkların eşit derecede temsil edilmesidir.