KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER - Deneme Sınavı - 19

Yarı-başkanlık rejimlerinin Doğu Avrupa’ya doğru yayılması 1990’larda Soğuk Savaşın bitmesiyle birlikte başlamış bir süreçtir.

Hükümeti siyaset biliminde sadece tek bir partinin meşru olarak mevcut olabildiği ve iktidara sahip olduğu rejimlere verilen isim Tek parti rejimidir.

Karşılaştırma; Siyaseti anlamlandırabilmek ve hatta anlayabilmek için temel bir mantık yürütme sürecidir.

Mill "Karşılaştırma Yöntemi" kullanarak siyasal olay ve gelişmeleri açıklamak üzere iki yöntem ortaya koymuştur: uyuşma yöntemi ve fark yöntemi.

"Kurumsal-Yapısalcılık" büyük sömürgeci devletlerin sahip olduğu siyasal kurumların çalışma esaslarını betimleyen, onların tarihi evrilişlerini anlatan, hangi tür anayasaların bu yapılarla birlikte oluştuğunu anlatan bir içeriğe sahiptir

Yeni kurumsalcılık kurumlara özgü değerler ve yazısız kurallara (normlara) birer gözlem birimi veya değişken olarak yaklaşır. Örneğin, yasama meclislerinin çalışabilmesi için yazısız kurallar vardır. Uygarca ve kibar davranmak, nezaket, sıra ve süreye saygı göstermek başlıca örneklerdendir. Bu bilgi ile donanmış kişilerin oluşturduğu ortamlar ortama uygun davranış kalıpları gelişecek, bireyler dışlanmak gibi maliyetlere katlanmamak için nazik davranmaya dikkat etmeleri gerekecektir.

Yönetilenlerin çoğunluğunun seçim ve yönetim sırasında etkili olması esas›na dayanan çoğunlukçu (majoritarian) demokrasi tipi olup ilk uygulama modelini Britanya’da geliştirdiğinden Westminster tipi demokrasi diye anılmaktadır

Yarı-başkanlık rejimini esas popüler hale getiren uygulama 1958 yılında kabul ettiği Beşinci Cumhuriyet Anayasası ile Fransa olmuştur.

ABD başkanlık sistemi uygulamaları açısından en önde gelen ülkeler arasındadır. "Başkanlık Rejimi" bölümünü okuyabilirsiniz

Konfederasyon tipidevlet, üniter devletin tam tersi özellikte olup merkezi hükümeti fevkalade zayıftır

Olabildiğince benzer sistemler tasarımında birbirlerine çok benzer durumda olan siyasal sistemler seçilir. Dolayısıyla, seçeneklerdeki Britanya, irlanda, Kanada ve Avustralya aynı milletler topluluğuna bağlı, aynı dil ve benzer kültürel özelliklere sahip ülkelerdir. Fransa, bu yönüyle diğerlerinden farklıdır.

Uygulanan seçim sistemleri hükümet tipini (parti veya koalisyon) belirlediği için seçim sistemleri bağımsız değişkendir.

Machiavelli, günümüze özgü bir yaklaşımla siyasal sistem içi ve sistemler arası iktidar mücadelelerinin mantığını ve mekanizmalarını gözlemlemeye ve anlamaya yönelmiştir.

Kurumsal - Yapısalcılık kuramı büyük sömürgeci devletlerin sahip olduğu siyasal kurumların çalışma esaslarını betimleyen (tasvir eden), onların tarihi evrilişlerini anlatan, hangi tür anayasaların bu yapılarla birlikte oluştuğunu anlatan bir içeriğe sahiptir.

Kapitalizmin Avrupa'nın batısında gelişmesindeki temel etkenin ne olduğu sorusuna, karşılaştırmalı yöntemi kullanarak yanıt arayan sosyal bilimci ünlü Alman sosyolog Max Weber'dir

Ulus-devletin örgütlenme biçimleri, temel kurumları, bu kurumların iç işleyişini belirleyen yazılı ve yazısız kurallar ile bu kurumların birbirleriyle ilişkileri siyasal rejimlerini oluşturur.

Abraham Lincoln demokrasiyi halkın halk için halk tarafından yönetilmesi olarak tanımlamıştır.

Yarı-başkanlık rejimlerinin Doğu Avrupa’ya doğru yayılması 1990’larda Soğuk Savaşın bitmesiyle birlikte başlamış bir süreçtir.

İsviçre, özellikle Alman yayılmasına karşı, sekizinci yüzyıldan itibaren küçük üniter devletçiklerin birer kanton olarak katılmasıyla Confédération Helvétique adıyla kurulmuştur. Adında konfederasyon olsa bile İsviçre 1850’lerde anayasasında değişikliğe giderek federal bir devlet olmuştur.

Seçeneklerdeki ifadelerden tümü doğrudur.