KARŞILAŞTIRMALI SİYASAL SİSTEMLER - Deneme Sınavı - 18

I. OFST’de amaç tekil bir bağımsız değişkenin tek bir bağımlı değişken üzerindeki etkisini saptamak olmayıp, belirli bir düzenli ilişkiyi çok farklı toplumlarda da gözlemleyerek tüm siyasal sistemler için geçerli olabilecek önermelere ulaşmaktır. II. Çok benzer ülkelerde uygulanan farklı seçim sistemlerinin farklı hükümet tiplerine yol açmakta olduğu Maurice Duverger (1954) tarafından ortaya atılmıştır. III. Tek bir sistemin, örnek olay olarak (case study) adlandırılan bir yaklaşımla araştırılması da karşılaştırmalı siyaset araştırmalarında rastlanılan bir durumdur. Yukarıdaki ifadelerden hangisi ya da hangileri doğrudur?

I. Aritso’nun Politika adlı ünlü eseri bu tür bir arayışın ilk ürünlerinden olup pozitif yanı daha ağır basan bir niteliktedir. II. Karşılaştırmalı siyaset ile ilgili ilk ciddi sapış N. Machiavelli (Makyavel) tarafından yazılmış olan Prens adlı kitaptır. III. Endüstri devrimi sonrası Batı Avrupa’da güçlenen kapitalist ekonomiler dünyayı aralarında pay etmeye çalışan bir emperyalizm dönemini başlattılar. Yukarıdakilerden ifadelerden hangisi ya da hangileri doğrudur?

I. Karar alma sürecinde siyasal yapılar arasında karşılıklı etkileşimle ve hatta bağımlılıkla sağlanan bütüne siyasal sistem adını vermekteyiz. II. Bir toprak parçasına egemen olma iddiası genel kabul gören, o toprak üzerinde yaşayan insanların oluşturduğu topluma hükmetme erkini elinde tutan sisteme devlet adı verilir. III. Devletin yurttaşı durumundaki bireylerin oluşturduğu bir arada yaşama alışkanlığı olan ve geleceği de paylaşma iradesi gösteren toplumlara ulus adı verilir. IV. Fikir, örgütlenme, haber alma ve muhalefet özgürlüğü kısıtlı olduğu veya bulunmadığı, yönetenlerin siyasal yetkeleri belirlemelerinin söz konusu olmadığı rejimlere otoriter rejim denir. Yukarıdaki ifadelerden hangisi ya da hangileri doğrudur?

I. İsviçre başta olmak üzere, Hollanda, Belçika gibi Avrupa ve Lübnan gibi Asya ülkelerinde ise parlamenter rejim uygulamaları çoğulculuk esasına göre yaygınlık kazanmıştır. II. Yarı-başkanlık rejimini esas popüler hale getiren uygulama 1958 yılında kabul ettiği Beşinci Cumhuriyet anayasası ile Fransa olmuştur. III. Yarı-başkanlık rejimleri parlamenter rejimlerle başkanlık rejimlerinin bir karması görüntüsünde olan melez rejimler olup yalnızca cumhuriyet ile yönetilen sistemlerde kullanılabilirler. IV. Hükümet kuvvetlerinin birbirinden bağımsız, eşit güçle birbirlerini dengeleyen ve denetleyen, onların uzlaşması durumunda yönetimin sağlandığı, uzlaşmadıkları durumda da yönetimin mümkün olmadığı bir demokrasi uygulaması Amerika Birleşik Devletleri ve diğer ülkelerde başkanlık rejimi olarak adlandırılmaktadır. Yukarıdaki ifadelerden hangisi ya da hangileri doğrudur?

I. Tek parti rejimi veya hükümeti siyaset biliminde sadece tek bir partinin meşru olarak mevcut olabildiği ve iktidara sahip olduğu rejimlere verilen addır. II. Yarı-başkanlık rejimlerinin Doğu Avrupa’ya doğru yayılması 1990’larda Soğuk Savaşın bitmesiyle birlikte başlamış bir süreçtir. III. Otoriter rejimler büyük çoğunluğunun kitlesel halk desteğine dayandığı savını güçlendirmek için kitlesel seferberlik yaratacak yapılar olan siyasal partiler, dernek ve kuruluşları kullanırlar. IV. Otoriter rejimler arasında özellikle askeri darbelerle kurulan ve cunta hükümetleri tarafından sürdürülen uygulamalara Latin Amerika, Asya, Orta Doğu ve Afrika’da yirminci yüzyıl boyunca çok sayıda rastlanmıştır. Yukarıdaki ifadelerden hangisi ya da hangileri doğrudur?

I. Totaliter rejim, bir ideolojinin hayata geçirilmesi amacına hizmet eden bir uygulamadır. II. Totaliter rejim, toplumun ve tekil yurttaşın yaşantısının tamamının denetim altına alındığı ve en ufak bir mahrem yaşantının devletin bilgisi, onayı ve düzenlemesi dışında mevcut olmasının mümkün ve arzulanabilir olmadığı bir siyasal rejimdir III. Totaliter rejimler demokratik rejimlerin tam tersini oluşturan bir siyasal kültür ortamında gelişirler. IV. Totaliter rejimler demokrasiler kadar uzun ömürlü olmamışlardır. Yukarıdaki ifadelerden hangisi ya da hangileri doğrudur?

“Mill’in yöntemine göre bir si­yasal olay, gelişme veya olgu farklı siya­sal sistemlerde ortaya çıktığında (bağımlı değişken), onunla aynı anda veya onun hemen öncesinde bir bağımsız değişke­nin değiştiği gözlemleniyorsa, o zaman bu bağımsız değişkenle, o olgunun (bağımlı değişkenin) bir uyuşması söz konusudur.”

Yukarıdaki paragrafta,  Karşılaştırma Yöntemine göre Mill’in hangi yönteminden bahsetmektedir?

Aşağıdakilerden hangisi Adam Przeworski ve Henry Teune’in OBST adını verdikleri yaklaşımın açılımıdır?

Olabildiğince farklı sistemler tasarımı (most different systems design, OFST) yaklaşımını kimler önermiştir?

"Endüstri devrimi sonrası Batı Avrupa’da güçle­nen kapitalist ekonomiler dünyayı aralarında pay etmeye çalışan bir emperyalizm dönemini başlat­tılar. Böylece Asya, Afrika ve Latin Amerika top­raklarını paylaşma kavgaları ve oralarda oluşan yeni yönetimler ortaya çıktı." Bunlara verilen yönetimin adı aşağıdakilerden hangisdir?

Aşağıdakilerden hangisi Kurumsal-Yapısal Yaklaşımlara bir tepki olarak ortaya çıkan Yapısal İşlevsel Yakla­şımların ilk örneği olan kişidir?

Hangi kurama göre kurumlar önemli koşullar ve kısıtlar ortaya çıkartarak birey­lerin ussal davranışına etkide bulunurlar?

Yönetilenlerin çoğunluğunun seçim ve yönetim sırasında etkili olması esasına dayanan çoğunlukçu (majoritari­an) demokrasi tipi olup ilk uygulama modelini nerede geliştirdiğinden dolayı Westminster Tipi De­mokrasi diye anılmaktadır?

Aşağıdakilerden hangisi Totaliter Rejimi anlatmaktadır?

Paragrafta bahsedilen devlet biçimi aşağıdakilerden hangisidir?

Bir siyasal olay, gelişme veya olgu farklı siyasal sistemlerde ortaya çıktığında (bağımlı değişken), onunla aynı anda veya onun hemen öncesinde bir bağımsız
değişkenin değiştiği gözlemleniyorsa, o zaman bu bağımsız değişkenle, o olgunun (bağımlı değişkenin) bir uyuşmasına ne ad verilir?

Tekil bir bağımsız değişkenin tek bir bağımlı değişken üzerindeki etkisini saptamak olmayıp, belirli bir düzenli ilişkiyi çok farklı toplumlarda da gözlemleyerek tüm siyasal sistemler için geçerli olabilecek önermelere ulaşmaya ne ad verilir?

Mutluluğu sağlayacak mükemmel devlet arayışını bir kenara bırakarak,bir devletin varlığını idame ettirmesi ve refah, istikrar ve iktidarını arttırmasının nasıl olacağı sorularına yönelmiş düşünür kimdir?

Aşağıdakilerden hangisi büyük sömürgeci devletlerin sahip olduğu siyasal kurumların çalışma esaslarını betimleyen, onların tarihi evrilişlerini anlatan, hangi tür anayasaların bu yapılarla birlikte oluştuğunu anlatan bir içeriğe sahiptir?

Aşağıdakilerde hangisinde ussal davranan bireylerin oluşturduğu yapı içerisinde oynadığı rolleri inceleyen bir yaklaşım söz konusudur?