KARAR MODELLERİ - Deneme Sınavı - 3

Soruda bahsedilen olayda bahis kuponu hazırlayıp oynamamak, bahis oynamanın iyi bir modelidir. Ahmet, bu modelden çok sayıda örneklem alarak bahis oynaması durumunda elde edeceği beklenen değeri hesaplamıştır. Bu bakımdan bir benzetim yöntemi kullanıldığı söylenebilir. Doğru cevap B'dir.

Benzetim yöntemi, hem analiz hem de tasarım aracıdır. Bu yöntem? hem mevcut sistemdeki olası değişikliklerin sistem üzerindeki etkisini belirlemek için bir analiz aracı hem de değişen koşullar altında yeni oluşturulacak bir sistemin performansını belirlemek için bir tasarım aracı olarak kullanılabilir. Doğru cevap E'dir.

Amaçlar, benzetim yardımıyla cevaplanacak sorulardır. Bu noktada benzetimin, formüle edilen problem ve ortaya konan amaçlar için uygun bir yöntem olup olmadığının belirlenmesi gerekir. Benzetim yönteminin uygun olduğuna karar verilmesi ile birlikte tüm proje planı gözönüne alınacak alternatif sistemlerin bir durumunu ve bu sistemlerin etkililiğini değerlendirecek bir yöntemi içerecek şekilde ortaya konmalıdır.Doğru cevap B'dir.

Sistem faaliyeti boyunca ilgilenilen nesneler varlıklar olarak adlandırılır. Genellikle hizmet sistemlerinde varlıklar insanlardır. Doğru cevap E'dir.

Kontör, öğrenci sayısı, nakit miktarı ve e-posta sayısı; kesikli tam sayılarla ifade edilebilecek durum değişkenleridir. Buna karşılık bir boya kazanındaki su miktarı, belirli aralıktaki bütün değerleri alabileceği için sürekli bir değişkenle ifade edilmelidir. Doğru cevap D'dir.

Dışsal değişkenler; sistemin davranışını etkileyen fakat kendileri sistemden etkilenmeyen değişkenlerdir. Çevresel veya kontrol edilemeyen değişkenler olarak da adlandırılırlar. Doğru cevap A'dır.

Fayda maliyet yaklaşımı açısından, benzetim yöntemininin yol açtığı maliyet, elde edilecek faydadan düşük olduğunda yöntemin kullanımı önerilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Dinamik benzetim modelleri, sistemin belirli bir zaman dilimine ya da tüm çalışma zamanına göre kurulan ve zamanın her anında değişen sistemlerin temsil edildiği modellerdir. Bu bakımdan, bahsedilen olayda kullanımaları uygundur. Doğru cevap C'dir.

Benzetimin modern anlamda kullanımı, 1940 yılı sonlarında John Von Neumann ve Stanislaw Ulam’ın çalışmalarına Monte Carlo Benzetimi adını vermeleri ile başlamıştır. Sistemin durumunu değiştiren olayların gerçekleşme zamanlarına ait değerlerinin bir olasılık dağılımından faydalanılarak belirlenmesi Monte Carlo Benzetimi olarak adlandırılır.

Bazı sistemler, dinamik bir model olmaksızın sistemin çalışmasının ve sistem içindeki karşılıklı etkileşimlerin anlaşılmasına olanak vermeyecek ölçüde karmaşıktır. Diğer bir ifadeyle, sistemi durdurmadan ya da sistemin bileşenlerini tek tek incelemeden sistemi anlamak mümkün olmayabilir. Örneğin bir üretim sisteminde karşılaşılan darboğazın nasıl meydana geldiğini anlamak amacıyla benzetim modeli kullanılabilir.

Benzetim sonuçlarını yorumlamak zordur. Birçok benzetim çıktısı özet istatistikler biçimindedir. İstatistik bilgisi olmaksızın sonuçların yorumlaması zor olabilir. Analiz sonucu elde edilen birçok çıktı rassal değişken olduğu için gözlemin sistemdeki etkileşimlerin mi yoksa rassallığın mı bir sonucu olduğu kesin değildir.

Sistem, belirli bir amaç doğrultusunda bir araya getirilen, aralarında uyumlu bir ilişki olan ve birbirlerini karşılıklı olarak etkileyen elemanlardan oluşan bir bütündür.

Sistem faaliyeti boyunca ilgilenilen nesneler varlıklar olarak adlandırılır. Genellikle hizmet sistemlerinde varlıklar insanlardır. Müşteriler, hastalar, makinede işlenmeyi bekleyen parçalar vb. varlıklara örnek olarak verilebilir.

Modellerin, Düşünceye yardım etme, Haberleşmeye yardımcı olma, Eğitime hizmet etme, Tahmin etme,Denemelere yardımcı olma gibi fonksiyonları bulunmaktadır. Diğer seçenekler benzetimin amaçlarına aittir.

Bileşenler, sistemi oluşturan öğe veya alt sistem olarak da adlandırılan parçalardır.

Bir benzetim modelinde bulunan değişkenler; dışsal değişkenler, politika değişkenleri, rassal değişkenler, deterministik değişkenler, çıktı değişkenleri ve bütünleşik çıktı değişkenleridir.

Deterministik değişkenler; araştırmacının istediği amaca ulaşmada ihtiyacı olan bilgiyi sağlayacak tek değerli tahminleri içeren değişkenlerdir.

Statik benzetim modeli, zamana baglı olmayan ve zamanın belirli bir noktasında incelenen sistemin temsilidir. İncelenen sistemdeki olay ya da olayların tam olarak ne zaman meydana geldiğinin önemli olmadığı durumlarda kullanılırlar. Statik modeller genellikle, istatiksel bir sonuç türetebilmek için sistemden tesadüfi örneklemlerin çekilmesini sağlarlar ve bu nedenle Monte Carlo Benzetimi olarak adlandırılırlar.

Benzetimin modern anlamda kullanımı, 1940 yılı sonlarında John Von Neumann ve Stanislaw Ulam’ın çalışmalarına Monte Carlo Benzetimi adını vermeleri ile başlamıştır. 1950’li yıllara gelindiğinde, iş bilgisayarlarının gelişimi ve işletme yönetiminde kullanımı ile benzetim bir yönetim aracı olarak gelişim göstermiştir.

Benzetim yönteminin sahip olduğu avantajlar şunlardır:
• Benzetim yöntemi esnek ve kolay bir çözüm yöntemidir.
• Benzetim yöntemi, hem analiz hem de tasarım aracıdır.
• Benzetim yöntemi yöneticilere değişik alternatifleri değerlendirme olanağı verir.
• Benzetim, zaman boyutu üzerinde tam denetim sağlar.
• Benzetim tekrarlanan bir süreçtir. Benzetim modeli kurma özel bir eğitim gerektirir ifadesi dezavantajdır.