KARAR DESTEK SİSTEMLERİ

D seçeneğinde verilen Karar vericinin kendi KDS’sini geliştirmesinin avantajlarından biridir. İzlenilmesi gereken bir adım değildir.

D seçeneğinde belirtilen durum kişisel KDS geliştirmenin sakıncalarından biridir. Diğer şıklarda verilenler ise avatanjlarıdır.

Karar Destek Sistemi’nin model yönetimi modülü Optimizasyon problemleri için vazgeçilmez bir araçtır.

Excel’de bulunan durum çözümlemesi aracı, kullanılacak olan formüllerde farklı değerlerin/senaryoların denenmesine olanak sağlayan özellik Formül Denetleme (Formula Auditing)'dir.

Excel’in veri doğrulama aracı bir hücreye girilecek verilerle ilgili kısıtlamalar tanımlamak için kullanılır.

Seçeneklerde verilen tüm bilgiler doğrudur.

Excel, ilişkisel veritabanlarının sahip olduğu özelliklere sahip değildir.

KDS’nin hangi karar sürecini hangi düzeyde, hangi aşamada ve nasıl destekleyeceği belirlenmelidir. Karar verirken kullanılacak algoritmalar ve modeller belirlenerek, bunların geliştirilmesi ve kullanılması için gerekli zaman ve maliyet değerlendirilmesi bu aşamada gerçekleştirilir. Bu adımın yerine getirilmesinde karar verici veya ait olduğu kurumun tercihleri önemlidir. Bir nevi KDS’nin kavramsal modelidir.

KDS geliştirme sürecinin üçüncü adımı, karar vericinin kendi KDS’sini geliştirmesi yönünde sonuçlanırsa, bu tercih bazı avantajların yanı sıra bazı riskleri de içerecektir. Ka­rar vericinin kendi KDS’sini geliştirmesinin avantajlarından bazıları şunlardır:

Belirtilen faydalarının yanı sıra, kişisel KDS geliştirmek bazı sakıncaları da yanında getirmektedir. Bunlardan bazıları şunlardır:

Excel’in tüm KDS modüllerini geliştirmede kullanılabilen ve onu diğer birçok programlama stüdyosundan ayıran özelliklerinin başında makro kaydetme özelliği gel­mektedir.

Excel, bazı tür karar probleminde optimal çözümü bulmak için yöneylem araştırmasında yaygın olarak kullanılan Basit LP (Simplex LP), Doğrusal olmayan GRG (GRG Nonlinear) ve Açılım (Evolutionary) gibi tekniklerin kul­lanımını sağlayan, Çözücü (Solver) eklentisine sahiptir.

Excel’in bir eklentisi olan Veri Çözümleme araç kutusu, karmaşık finansal çözümlemele­rin, istatistiksel çözümlemelerin ve mühendislik çözümlemelerinin gerçekleştirilebilmesi için çeşitli veri analiz yöntemlerinin kullanılmasına imkân tanımaktadır. Tanımlanan veri ve parametreler çözümleme işleminde kullanılarak araç tarafından bir tablo oluşturula­caktır. Veri Çözümleme aracına Veri sekmesi altında bulunan Çözümleme grubundan ula­şılabilmektedir.

Excel’in en güçlü veri analiz araçlarından birisi olan özet tablolar, büyük ve detaylı veri setlerinden daha anlaşılır ve yeniden düzenlenebilir bir veri sunumu oluşturulmasını sağlamaktadır. Özet Tablo oluşturma araçları, Ekle sekme­si altında bulunan Tablolar grubunda bulunmaktadır.

Veri Doğrulama (Data Validation): Excel’in veri doğrulama aracı bir hücreye gi­rilecek verilerle ilgili kısıtlamalar tanımlamak için kullanılır. Böylelikle kullanıcıların hatalı ya da geçersiz veri girişi yapmaları engellenmiş olur. Excel’in Veri Doğrulama aracına Veri sekmesi altında bulunan Veri Araçları grubundan ulaşmak mümkündür.

Excel’in Sıralama (Sort), Bul ve Değiştir (Find and Replace), Dış Veri Al (Get External Data) ve Veri Doğrulama (Data Validation) araçları KDS’nin veri yönetimi modülüne yönelik özellikler kapsamındadır. Liste kutusu ve Birleşik Giriş Kutusu (ListBox/ComboBox) isediyalog yönetimi modülü kapsamında kullanılan özellikler arasındadır.

Metin kutuları, kullanıcının bir veri girişi yapmasına olanak sağlayan ve kullanıcı tarafından girilen değeri döndüren bileşenlerdir. Etiketler ise kullanıcıya bir mesajı ya da bilgiyi ileten, değiştirilemez ve etkileşimsiz bile­şenlerdir.

KDS mimarisini oluşturma aşamasında karar sürecinin hangi aşamalarının hangi teknolojilerle nasıl destekleneceği belirlenmelidir. Modellerin kurulması ve çözümünde kullanılacak yazılım ve algoritmalar, çözücüler, arzu edilen ara yüzler, gereksinim duyulan bilgi ve verilerin neler olduğu belirlenmelidir.