KARAR DESTEK SİSTEMLERİ - Deneme Sınavı - 7

Amaç fonksiyonu hücresi: Çözücü (Solver) sistematik bir şekilde, amaç fonksiyonu hücresinde yer alan değeri eniyilemek için değişken hücrelerdeki değerleri değiştirir. Bu hücrenin, doğrudan veya dolaylı bir şekilde formüller aracılığıyla değişken hücrelerle arasında bağlantı olması gerekir.

Toplu veya bütünleşik (aggregate) planlama modeli

Bütünleşik Planlama Modeli için Değişkenler ve Kısıtlarla ilgili olarak yer alan ifadelerden "V. Üretimden sonra eldeki stok miktarı = Üretim miktarı"  doğru değildir. Çünkü stok miktarı. üretim ile değil üretim fazlasıyla fazlasıyla ilgilidir.

Doğrusal programlama modeli, aynı dönem içerisinde hem işçi almayı hem de işçi çıkarmayı, her ikisinin de ayrı bir maliyeti olduğu için engelleyecektir. Bir dönem içerisinde ya işe işçi alınacak ya da işten işçi çıkarılacaktır.

Stok maliyetini ve talebi karşılayamama maliyetini doğru bir şekilde hesaplamasına rağmen, EĞER fonksiyonu amaç değeri hücresini, değişken hücrelerin doğrusal olmayan fonksiyonu yapar.

Hücreler yerine satırlar kullanma diye bir şey söz konusu değildir.

Sağ taraf sabitleri, mevcut kaynak miktarını gösteren, problemdeki kısıt denklemlerinin sağ tarafında yer alan değerlerdir. Örneğin, sedan araba üretmek için kullanılabilir toplam işgücü saati.

Tasarım, Analiz ve Modelleme: Problemin kontrol edilebilir değişkenlerinin ve kontrol dışı parametrelerinin belirlenmesi ve aralarındaki ilişkilerle yönetsel beklentileri ve eylem seçeneklerini temsil eden bir model ile ifade edilmesidir.

Kısmen-yapılandırılmış problemler, karar vericinin yargısına gereksinim duyulan kararlardır.

Yapılandırılmamış problemler tümüyle karar vericinin yargısına bırakılmış problemlerdir.

Yöneticileri, bilişsel sınırlarının ötesine geçirecek yollardan ikisi şunlardır: i. Uygun karar yöntemlerini kullanmak, ii. Bilgisayar ve bilgi teknolojilerinin sunduğu olanaklardan yararlanmak.

Karar destek sistemleri, şemsiye bir terimdir. Bir kararın kalitesini arttırmak üzere geliştirilmiş, bir karara veya karar vericiye ve onun beklentilerine göre yapılandırılmış bilgi sistemlerini ifade etmek için kullanılır.

Dağıtık karar verebilme, hiyerarşik derinliğin azaltılabilmesi için kazanılması gereken bir kurumsal özelliktir. Problemin kaynağına en yakın kişilerin karar süreçlerine katkı yapabilmesine olanak sağlar.

Karar destek sistemlerinin genel olarak 5 bileşeni vardır. Bu bileşenler aşağıda sıralanmıştır: 1. Karar verici 2. Model yönetimi modülü 3. Veri yönetimi modülü 4. Diyalog yönetimi modülü 5. Yöntembilgisi yönetimi modülü.

ANALİZCİ (Analiz-merkezli) • Problem çözmekten hoşlanma • Optimal peşindi koşma • Denetim üzerine yönelme • Büyük hacimde verilerle çalışma • Çeşitlilikten hoşlanma • Yenilikçi • Analize büyük önem verme

YARATICI (Düşünce-merkezli) • Başarı yönelimli • Geniş açıdan bakabilen • Yenilikçi • İnsancıl ve sanatçı • Düzenli olarak yeni Škirler yaratma • Geleceği öngören • “Fikir Adamı”

OTORİTER (Kural-merkezli) • Sonuca bakar • Atak ve aktif yaratılışa sahip • Hızla reaksiyon veren • Kurallara sıkı sıkıya bağlı • Sezgilerine güvenen • Sözlü iletişim kullanan

İNSANCIL (Davranış-merkezli) • Destekleyici ve ikna edici • Empati yeteneği gelişmiş • İyi bir iletişimci • Toplantıları tercih eden • Analizlerinde veri kullanımı az • “Halk Adamı”

Genel anlamda model; gerçeğin basitleştirilmiş, önemsiz veya gereksiz olduğu düşünülen uzantılarından soyutlanmış olmasına karşın gerçeği yansıtma ve ifade etme yeteneğini kaybetmemiş bir gösterimdir.

Çok amaçlı problem birden fazla sayıda ve birbiriyle çelişen amaç fonksiyonlarına sahip bir karar problemidir.

Çok ölçütlü karar probleminde, sınırlı sayıda seçenek arasından en uygununun belirlenmesine çalışılmaktadır ve en uygun seçeneği belirlemekte kullanılacak ölçüt sayısı birden fazladır.

Problemin karar değişkeni xi : i. bobin eni stokta bulundurulacaksa 1, bulundurulmayacaksa 0 değerini alacaktır. Yukarıda verilen probleme ait çok amaçlı karar modelidir.

Çok ölçütlü karar problemleri için Pareto-Eniyi tanımı ilk olarak 1906 yılında Pareto tarafından izleyen şekilde verilmiştir. “Topluluktaki bireylerin tamamı dikkate alındığında, ekonomik olarak eniyi nokta, topluluktaki her hangi bir bireyin tatmin düzeyini, diğerlerinin tatmin düzeyini bozmadan çok az da olsa artırmanın mümkün olmadığı noktadır.”