KAMUSAL HALKLA İLİŞKİLER

Marshall McLuhan Understanding Media adlı kitabında bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte toplumsal sıçramalar olduğunu vurgulamaktadır. McLuhan eserinde, “kabile yaşamının ve geleneksel-sözsel iletişimin egemen olduğu toplumun Yazı-Öncesi Toplum; yazının ve baskı tekniklerinin egemen olduğu toplumun Yazı Toplumu; elektronik iletişim araçlarının egemen olduğu toplumunun Bilgi Toplumu olduğunu ifade eder.

Zaman zaman birbirlerinin yerine de kullanılmakta olan bu kavramlar aslında farklı anlamlara gelmektedirler. Hiyerarşik olarak düşünüldüğünde en alt basamakta yer alan veri bir anlamda hammadde olarak değerlendirilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Hiyeraşik sıralamada veriden hemen sonra gelin enformasyon, bu verilerin çeşitli yollarla analiz edilerek anlamlı bir hale getirilmiş haline verilen isimdir. Enformasyon çeşitli analiz, gruplama ve sınıflama işlemlerinden geçtikten sonra ileri bir zamanda kullanıma hazır hale geldiğinde ise bilgi ortaya çıkmaktadır. Doğru cevap E'dir.

Örtük bilgi, deneyime dayalı, analog, kompleks, gözlemlenemez ve belgelenmemiştir. Doğru cevap A'dır.

Açık bilgi, rasyonel, dijital, gözlemlenebilir, basit ve belgelenmiş bilgidir. Doğru cevap B'dir.

Bilgi yönetim süreci bazı farklılıklar göstermekle beraber literatürde temel olarak bilginin edinimi, paylaşımı ve kullanımı adımlarını içermektedir. Bu basamaklara bilginin depolanması veya saklanması ve bilgiyi değerlendirme gibi basamaklar da eklenebilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Bilginin dağıtılması demek eğitim, öğretim, programlar, ağlar, vb. yollarla bilginin paylaşıması anlamına gelmektedir. Doğru cevap D'dir.

E-devlet anlayışında, vatandaş odaklılık – bireysel inisiyatif, entegre/koordine hizmetler, açık ve şeffaf devlet, sayısal hizmet sunumu, elektronik – seri iş süreçleri, bilgiye esnek erişim, tümleşik ağ çözümleri ve gerçek, katılımcı ve sürekli demokrasi söz konusudur. Doğru cevap E'dir.

Sağladığı yararlar ve sunduğu imkanlara karşın, e-devlet uygulamalarının işleyişi önünde bazı kısıtlayıcı etkenler de bulunmaktadır. E-devlet uygulamaları zayıf siyasal destek, yetersiz finansal kaynaklar ve yetişmiş insan gücünün azlığı gibi nedenlerle başarısızlığa da uğra- yabilmektedir. E-devlet uygulamalarına karşı güvenilirlik ve inandırıcılık sorunu yaratan bu problemlerin ortadan kaldırılması için teknoloji okuryazarlığı oranının artırılması, enformasyona erişimde eşitliğin sağlanması, güvenlik sorunlarının çözülmesi ve teknolojik gelişmelerin e- devlet uygulamalarına adapte edilmesi gibi çözümler önerilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Bilgi toplumu, teknolojik gelişmelere paralel biçimde ortaya çıkan bir durumu tanımlamaktadır. Dolayısıyla tarım ve sanayi toplumlarından farklı bir nitelik taşımaktadır. Tarım ve sanayi toplumu tanımlamalarında ön planda sosyal ve ekonomik durum bulunurken bilgi toplumu, teknolojik gelişmeler ve bu gelişmelerin etkileri çerçevesinde ele alınmaktadır Bilgi toplumun stratejik kaynağı bilgidir ve 1960’lı yıllarda tartışmaya açılan kavramın popüler isimlerinden biri ise Daniel Bell’dir.

Üçüncü Dalga eserinde insanlık tarihinin üç büyük değişim dalgası yaşadığını ileri süren Alvin Toffler, bu dalgalardan her birinin daha önceki kültür ve uygarlıkları yok ettiğini, bunların yerine ise yeni yaşam türleri getirdiğini savunmuştur. Tarım ve sanayi toplumunun ardından enformasyon toplumunun geldinin belirten toplum bilimci, bu toplumun ekonomik üretim biriminin bilgi ve iletişim teknolojileri olduğunu ifade etmiştir.

Hiyerarşik olarak düşünüldüğünde en alt basamakta veri yer almaktadır ve hammadde olarak değerlendirilmektedir. Veriler semboller, rakamlar, harfler ve işaretlerle temsil edilen ve işlenmek üzere bekleyen ham haldeki gerçekliklerdir. Enformasyon ise bu verilerin çeşitli yollarla analiz edilerek anlamlı bir hale getirilmiş haline verilen isimdir. Enformasyon çeşitli analiz, gruplama ve sınıflama işlemlerinden geçtikten sonra ileri bir zamanda kullanıma hazır hale geldiğinde ise bilgi ortaya çıkmaktadır. Bu hiyerarşik yapının en üst basamağında yer alan akıl ise toplumsal olaylarda doğu ve yanlış olanı ayırt etmemize yarayan tüm bilgileri kapsamaktadır.

İdealist bilgi türü vizyon oluşturmamızı, hedef saptamamızı, değer ve inançlarımızı yönlendirmemizi ve kararlar vermenizi sağlar. Sistematik bilgi yöntem ve kılavuz oluşturmaya yarayan bir bilgidir. Sistemlerin nasıl çalıştığını, iç mekanizmalarını bu bilgiyle anlar, değişkenlere müdahale edildiğinde sonuçlarda ne tür farklılıklar olacağını sistematik bilgiyle çözeriz. Pragmatik bilgi, bilinçli alınan kararlarda mantık yürütürken, güçlü ve güçsüz noktaların analizini yaparken faydalandığımız bilgidir. Bu bilginin kaynağı eğitim, verilen talimatlar ve el yordamıyla bulduklarımızdır. Otomatik bilgi, içselleşmiş bilgidir. Düşünmeden gerçekleştirdiğimiz eylemler otomatik olarak sahip olduğumuz bilginin sonucudur.

Gözlem ve taklit yoluyla deneyimlerin aktarılması örtülü bilgiden örtülü bilgi modeline; aynı konudaki farklı çalışmaların bir araya getirilerek yeniden yazılması, açık bilgiden açık bilgi modeline; gözlem ve taklit yoluyla aktarılan iş deneyimlerinin metne dönüştürülmesi ise örtülü bilgiden açık bilgi modeline örnektir.

Kamu sektörü ile özel sektör arasında bilgi yönetimi konusunda farklılıklar bulunmaktadır. Burada iki temel sebep söz konusudur. Birincisi karar alırken kamu sektörünün paydaşlarına, özel sektörün ise hissedarlarına bağımlı olması. İkincisi özel sektörün rekabet üzerine kurulu iken kamu sektörünün daha çok hizmet sunma ve bilgi paylaşma üzerine kurulu olmasıdır. Özel sektör rekabet avantajı sağlamak için bilgi yönetimi gibi yeni ve fayda sağlayabilecek yönetim tekniklerini, araçlarını ve felsefelerini hemen benimsemektedir. Kamu sektörü ise bir anlamda tekel sayılabileceği için bilgi yönetimi konusuna olan ilgisi rekabetçi üstünlük sağlamak gibi nedenlerle değil bilginin küreselleşmesi, insan ve sermayenin artması gibi nedenlerle bilgi yönetimine ihtiyaç duymaktadır. Dolayısıyla özel sektör yeni yönetim yaklaşımlarına kamu sektörüne oranla daha açıktır.

Bilgi yönetimine geçiş sürecinde üst yönetimin desteğini sağlama, örgütün değişime hazır olup olmadığını değerlendirme, değişimden kaynaklanabilecek direnci ortadan kaldırma ve çalışanları motive etme halkla ilişkiler yöneticilerinin görev ve sorumlulukları arasındadır. Ancak bilgi paylaşım ödül sistemini oluşturmak, örgütte bilgi paylaşım kültürünü oluşturma bağlamındaki görev ve sorumluluklarından biridir.

Kamu kurum ve kuruluşlarının hizmetlerini ve bilgilerini elektronik ortama taşımasında etkili olan dinamiklerin temelinde hem arz eden hem de talep edenlerin yaşadığı değişim yer almaktadır. Öyle ki kamu kurumlarının yönetişim paradigmasına geçmesi, katılımcılık, şeffaflık gibi ilkler ile yönetilen odaklı bakış açsına önem vermesi dinamiklerin arz eden tarafını oluşturmaktadır. Talep eden tarafta ise vatandaşlar yer almaktadır ki onların devletten beklenti ve isteklerinin değişmesi temel dinamik olarak göze çarpmaktadır.

E-devlet uygulaması ile kamu kurumları ile vatandaşlar arasında çift yönlü iletişim sağlamak, kamusal hizmetlerde şeffaflık, katılımcılık, hızlılık, süreklilik sağlanmak, erişebilirliğin arttırmak ve bu hizmetlerin maliyetlerini azaltmak amaçlanmaktadır.

Geleneksel devlet anlayışı ile e-devlet anlayışı karşılaştırıldığında oluşan eşleştirmeler şu şekildedir: bürokrasi odaklılık (kamusal inisiyatif) – vatandaş odaklılık (bireysel inisiyatif), koordinasyonsuz mükerrer iş süreçleri – entegre/koordine hizmetler, açık ve şeffaf devlet, kağıda dayalı hantal hizmet anlayışı - sayısal hizmet sunumu, manuel/zaman alıcı süreçler- elektronik/seri iş süreçleri, bilgi kıskançlığı – bilgiye esnek erişim, bağlantısız bilgi teknolojileri kullanımı – tümleşik ağ çözümleri, katı/merkeziyetçi ve hiyerarşik bürokrasi – gerçek/katılımcı ve sürekli bürokrasi.

Marshall McLuhan ‘Understanding Media’ adlı kitabında bilgi ve iletişim teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte toplumsal sıçramalar olduğunu vurgulamaktadır. McLuhan’ın çerçevesini çizdiği bilgi toplumunda iletişim ağları ve bankalardan oluşan hizmetler artarak başat endüstri haline gelecektir ve gelişen teknoloji sayesinde doğrudan yönetime dâhil olacak vatandaşlar katılımcı demokrasiyi artıracaktır.