KAMUDA AFET VE ACİL DURUM YÖNETİMİ

Depremin gece yarısı meydana gelmesi, gerek nüfus gerekse ekonomik aktivite bakımından ülkenin en ağırlıklı bölgesinde etkili olması , depremin meydana geldiği yerleşimlerin hepsinin afet etkilerine dayanıksız bağlantısız alüvyal malzeme üzerinde bulunması gibi faktörler deprem hasarının büyük olmasına neden olmuştur (Gökten v.d., “17 Ağustos 1999 İzmit - Adapazarı Depreminde Hasarı Meydana Getiren Jeolojik Faktörler”). Doğru cevap E seçeneğidir.

Birleşmiş Milletler Teşkilatı İnsani İşler Koordinasyon Bürosu (OCHA) tarafından, BM’in Türkiye Ofisi tarafından yapılan bilgilendirme çerçevesinde yapılan açıklamada, depremin ortalama maliyetinin 10 milyar dolar civarında olduğu belirtilmiştir (“On Milyar Dolarlık Sarsıntı”, s. 27). Doğru cevap C seçeneğidir.

Morgil’e göre “Marmara depreminin Türk ekonomisinde yol açtığı en önemli kayıp nitelikli işgücü kaybıdır” . Yine Morgil’e göre “Yıkılan veya hasara uğrayan konut, hizmet sektörü, işyeri ve sanayi tesislerinin onarım maliyetlerinin 3.5 milyar dolar olduğu yapılan incelemelerde belirlenmiştir.” (Morgil, 1999: 8-9.). Doğru cevap B seçeneğidir.

Mükemmel bir sisteme sahip bir süper güç olarak algılanan ABD, bu büyük saldırıyı önleyememiş dolayısıyla dünya kamuoyunun gözünde imajının zedelenmesine mani olamamıştır. Ayrıca ABD vatandaşlarına, uzun yıllar kurtulamayacakları bir travma yaşatılarak halk arasında terör korkusunun tırmanmasına neden olunmuştur. Doğru cevap E seçeneğidir.

25 Ağustos tarihinde 1. Kategori şiddetiyle Florida’daki Miami-Dade ve Broward arasındaki hatta etkili olan Kartina Kasırgası daha sonra her gün kuvvetlenerek 5. Kategoriye yükselmiş ve Florida’nın güneybatısını, Meksika Körfezi ve çevresini vurmuştur. 29 Ağustos sabahında bu kez 4. Kategori fırtınası olarak Lousiana eyaletine ulaşan kasırga New Orleans şehrinin doğusundan yoluna devam etmiştir. 3. Kategori şiddetiyle Lousiana-Missisipi sınırında etkili olmuştur. Doğru cevap A seçeneğidir.

ABD tarihine ikinci en yüksek maliyetli fırtına olarak geçen olay Sandy Kasırgası'dır. Doğru cevap D seçeneğidir.

2010 yılında yaşanan Meksika Körfezi Petrol Sızıntısı olayı ülke tarihinin gelmiş geçmiş en kötü petrol sızıntısı ve çevre faciası olarak tarihe geçmiştir.

Son yıllarda Türkiye'de meydana gelen maden kazaları incelendiğide Zonguldak Armuçuk kömür madeninde 103, Zonguldak Kozlu'da 263 ve Soma'da 301 kişinin öldüğü bilinmektedir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Çernobil felaketinin zararları şöyle özetlenmiştir (Kılıç, 2017: 161):

Çevre ve gıda maddelerinin kirlenmesi: Radyoaktif serpinti çevre ve gıda maddelerinin kirlenmesine neden olmuştur.

Sağlık ve sosyal kriz: Radyasyon kaynaklı sağlık sorunları, psikolojik etkiler ve sosyal aksaklıklar sağlık ve sosyal krizlere neden olmuştur.

Ekonomik gelişimin engellenmesi: Radyoaktif serpintiden etkilenen bölgelerin varlığı tarımda sınırlı alanlara çekilmeye neden olmuş ve tarımsal ürünlerin radyasyonlu olması endişesinin getirdiği olumsuz imaj ekonomik sorunlara yol açmıştır.

Kazadan bir hafta sonra 3 Mayıs 1986 Cumartesi günü radyoaktif bulut Bulgaristan ve Yunanistan üzerinden Trakya Bölgesi’ne ulaşmıştır. Radyoaktif serpintiden 4-5 Mayıs’ta Batı Karadeniz, 7-9 Mayıs 1986’da da Doğu Karadeniz bölgesi etkilenmiştir. Radyoaktif bulutun geçtiği sırada Doğu Karadeniz’de özellikle fındık, tütün ve çay üretimi yapılan tarım alanlarında yağış olması radyoaktif kirliliği arttırmıştır. Karadeniz bölgesine ait doğal radyasyon düzeyleri 8-10 mikro röntgen/ saat düzeylerinden, 4-5 Mayıs 1986 günleri 30-50 mikro röntgen/saat düzeylerine ulaştığı belirtilmektedir. En yüksek radyasyon değeri ise 150 mikro röntgen/saat olarak Batı Karadeniz kıyısındaki Karasu bölgesinde ölçülmüştür. Çernobil kazası üzerinden 10 gün geçtiğinde radyoaktif parçacıkların farklı oranlarda tüm Türkiye’ye yayıldığı belir- tilmektedir. Radyoaktif serpintinin etkisi bölgeden bölgeye değişmiştir (Kılıç, 2017: 163). Doğru cevap D seçeneğidir.

Ülkemizin doğal afetler anlamında en ağır kayıp­lar ile deneyimlediği vak’alar şüphesiz ki depremler­dir. Türkiye’nin coğrafi özellikleri ne yazık ki deprem kavramının hayatın bir parçası olarak algılanması gerekliliğini ortaya koymaktadır.

Etkisinin uzun yıllar hissedildiği  felaket şüphesiz ki nükleer felaketlerdir.

1999 Marmara depreminde tecrübesiz olmamız, gerekli alt yapıya sahip olmamamız sonuçları ağırlaştırmıştır.

Çernobil faciasından bu yana 16 yıl geçtiği halde Karadeniz bölgesinde radyasyonun yol açtığı kanser vakaları­nın halen devam ediyor olması, nükleer afetlerin yıllarca sürecek olumsuz etkilerinin iki trajik örne­ğidir. Bu olay bilimsel literatüre iki kavram kazandır­mıştır: güvenlik kültürü. Ulusla­rarası Atom Enerjisi Ajansı (International Atomic Energy Agency- IAEA) ve OECD Nükleer Ajansı tarafından Çernobil Felaketinin nedenleri sırala­nırken “zayıf güvenlik kültürü” faktörünün altı çizilmiştir

Marmara depremleri sonunda kurulmuştur.

Ulusla­rarası Atom Enerjisi Ajansı (International Atomic Energy Agency- IAEA) ve OECD Nükleer Ajansı tarafından Çernobil Felaketinin nedenleri sırala­nırken “zayıf güvenlik kültürü” faktörünün altı çizilmiştir.

Yaşanan Marmara depremlerinin  kötü yöne­tilmesi ülkemizde afet ve acil durum yönetimi ya­pılanmasını kökten değiştirmiştir.