KAMU YÖNETİMİNDE ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMLAR

5018- Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu

5216- Büyükşehir Belediye Kanunu

5302- İl Özel İdaresi Kanunu

5393- Belediye Kanunu

25326- 5018 sayılı Kanun'un yayımlandığı Resmî Gazete'nin sayısını ifade etmektedir. Bu nedenle doğru yanıt B'dir.

Mahalli idarelerce hazırlanan idare faaliyet raporlarının birer örneğinin Sayıştay ve İçişleri Bakanlığına gönderilmesi gerekmektedir. İçişleri Bakanlığı da bu raporlara istinaden kendi değerlendirmelerini de içeren mahalli idareler genel faaliyet raporunu hazırlayarak kamuoyuna açıklar. Bu nedenle doğru yanıt B'dir.

Stratejik yönetim modelleri "strateji geliştirme ya da stratejik plan hazırlama, stratejik analiz, uygulama ve kontrol" olmak üzere dört temel aşamadan oluşmaktadır. "Geri bildirim" aşaması yoktur. Bu nedenle doğru yanıt A'dır.

Strateji, TDK Sözlüğü’nde “bir ulusun veya uluslar topluluğunun, barış ve savaşta benimsenen politikalara destek vermek amacıyla politik, ekonomik, psikolojik ve askerî güçleri bir arada kullanma bilimi ve sanatı” biçiminde tanımlanmaktadır. Redhouse Sözlüğü’nde ise stratejinin tanımı dar kapsamlı olarak harp idare bilgisi biçiminde yer almaktadır. Kelimenin etimolojik kökeni incelenecek olursa, kimi kaynaklarda Latince yol, çizgi veya nehir yatağı anlamındaki “stratum”dan geldiği söylenmektedir. Kimi kaynaklarda ise eski Yunancadaki general anlamına gelen strategos kavramına dayandığı ifade edilmektedir. Kelimenin kökeni konusunda anlaşmazlık olmasına rağmen, tüm tanımlamaların yön göstermeyle ilgili olduğu söylenebilir.

Stratejik planlama en iyi stratejik kararların alınmasına, stratejik yönetim ise planların uygulanması ve hedeflenen sonuçların elde edilmesine odaklanır. Bu nedenle (E) seçeneği yanlıştır.

SWOT analizi İngilizce Streength(güçlü), Weakness(zayıf), Opportunity(fırsat), Threat(tehdit) sözcüklerinin baş harflerinden oluşmuştur. Türkçede ZÜFT (zayıf, üstünlük, fırsat, tehdit) veya GZFT (güçlü, zayıf, fırsat, tehdit) analizi olarak da anlamlandırılmaktadır. Bu nedenle doğru yanıt B'dir.

Ülkemizde kamu yönetiminde yeniden yapılanma çalışmaları süreci 2003 yılından itibaren başlatılmış ve bu kapsamda pek çok yasa çıkarılmıştır. Bu süreçte yapılan çeşitli değişikliklerle birlikte kamu idarelerinin planlı hizmet sunumu, politika geliştirme, belirlenen politikaları somut iş programlarına ve bütçelere dayandırma ile uygulamayı etkili bir biçimde izleme ve değerlendirmelerini sağlamaya yönelik olarak “stratejik planlama” da temel bir araç olarak benimsenmiştir. Bu bağlamda 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu (KMYKK) ile stratejik planlama, kamu kurumları için zorunlu hâle getirilmiştir

Hedefler, genel kapsamlı olarak belirlenen amaçların uygulanmasını sağlar. İyi bir hedef cümlesinin zaman sınırı belli olmalıdır. Yanı sıra anlaşılabilir, ulaşılabilir, ölçülebilir, tam ve kabul edilebilir olmalıdır. Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

Stratejik planların uygulama aşamasının iki farklı boyutu vardır. Birinci boyut; kaynak dağılımı yapılmasına ve bütçe ile uygulama programları oluşturulmasına, ikinci boyut ise motivasyon, yapı, liderlik, kültür, yönetim tarzı gibi örgütsel faktörlere ilişkindir. Kaynak dağılımı birinci, diğer seçenekler ikinci boyutta yer almaktadır. Bu nedenle doğru yanıt E'dir.

İdarenin/belediyenin örgüt yapısı "fiziki ve sosyal" yapısı olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Fiziki yapısı; yerleşim düzenini, örgütün bulunduğu yeri ve dekorasyonu kapsar. Sosyal yapısı ise emir-komuta ilişkilerini, örgütün büyüklüğünü, merkezîleşme derecesini, iş bölümü ve uzmanlık derecesini, bölümlere ayırmayı kapsamaktadır. Yerleşim düzeni fiziki yapı unsurları arasında, diğer seçenekler ise sosyal yapı unsurları arasında yer aldığı için doğru yanıt D'dir.

Örgütlerin üst ve alt sistemlerle ilişkisinde etkili olan alt sistemlere; ödül sistemleri, bütçe sistemleri, bilgi sistemleri, iletişim sistemleri, karar sistemleri, kontrol sistemleri örnek olarak verilebilir. Yenilik sistemleri bu sistemlerden biri değildir. Bu nedenle doğru yanıt E'dir.

İl özel idareleri ve belediyelerde veriler stratejik planda berlirlenen hedef ve performans durumuna göre üç aylık, altı aylık veya yıllık olarak toplanabilir. Bu nedenle doğru yanıt C'dir.

22.2.2005 tarihinde kabul edilen 5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu’na göre, il özel idareleri de yerel yönetimler seçimlerinden sonra altı ay içinde stratejik plan hazırlamak zorundadırlar. Bu Kanun’un 10/a. maddesine göre, il genel meclisinin görev ve yetkileri arasında; “stratejik plan ile yatırım ve çalışma programlarını, il özel idaresi faaliyetlerini ve personelinin performans ölçütlerini görüşmek ve karara bağlamak” bulunmaktadır.

Stratejik plan modelin planlama boyutunu, performans programı uygulama ve bütçe boyutunu, faaliyet raporu ise denetim boyutunu oluşturmaktadır.

Stratejik plan hazırlama aşaması; paydaş analizi, SWOT analizi ve yapılan diğer değerlendirmeler sonucunda ortaya konan durum analizi sonuçlarına dayanarak, misyon ve vizyon geliştirme, temel değerleri ortaya koyma, uzun dönemli amaçlar ile daha kısa dönemli hedefleri belirleme, bu amaçlar ve hedeflere ulaştıracak alternatif stratejiler geliştirme ve izlenecek stratejileri seçme faaliyetlerini kapsar.

Stratejik plan uygulama aşaması, belirlenen stratejilerin bütçe ve yıllık uygulama programlarıyla pratiğe dökülmesidir. Bu süreç örgüt kültürü, yapısı ve yönetim sistemindeki değişikliklerle de ilgilidir. Kısaca, stratejik planların uygulama aşamasının iki farklı boyutta ele alınması gerektiği söylenebilir. İlk boyut; kaynak dağılımı yapılmasına ve bütçe ile uygulama programları oluşturulmasına, ikinci boyut ise kültür, yapı, liderlik, yönetim tarzı, motivasyon gibi örgütsel faktörlere yöneliktir.

Hedefler amaçlara ulaşmak için belirlenen ölçülebilir, kısa süreli ve zaman sınırı belli alt amaçlardır. Hedefler, genel kapsamlı olarak belirlenmiş amaçların uygulanabilmesini sağlar. İyi bir hedef cümlesinin zaman sınırı belli olmalıdır. Ayrıca; tam, anlaşılabilir, ölçülebilir, kabul edilebilir ve ulaşılabilir olma özelliklerini de taşımalıdır. Amaçlar ve hedefler arasında bulunan hiyerarşiye göre, alt düzeydeki hedefler, üst düzeydeki amaca ulaşmak için belirlenmektedir.

Vizyon misyon ile birlikte il özel idaresinin/belediyenin stratejik planının çatısını oluşturur. Örgütün gelecekte nerede olmak istediğini gösteren yol haritasıdır. Örgütün geniş kapsamlı amaçlarını içerir. Kısaca tanımlamak gerekirse vizyon geleceğin fotoğrafıdır denilebilir. Bir vizyon cümlesi, örgüt çalışanlarını başarıya odaklayabilen, istek uyandıran ve değişime cevap verebilecek nitelikte olmalıdır. Diğer özellikleri ise örgütün misyonu ve değerleriyle uyumlu, ulaşılabilir, kolay anlaşılır ve akılda kalıcı olmasıdır.

VİZYON ÖRNEKLERİ
Uygarlıkların mirasını yaşatan, doğayı koruyan, bilgiyi esas alan yönetim anlayışıyla geleceğin İzmir’ini kuran çağdaş, güvenilir belediye olmak (İzmir Büyükşehir Belediyesi 2006–2017 Stratejik Planı).
Halkımızın yaşam alanlarını ve standartlarını çağdaş, teknolojik ve daha modern hâle getirerek Gaziantep’i uluslararası standartlardaki şehirler arasına taşımak (Gaziantep İl Özel İdaresi 2010–2014 Stratejik Planı).
Herkesin görmek ve yaşamak istediği bir dünya kenti olmak (Antalya Büyükşehir Belediyesi 2010–2014 Stratejik Planı).