KAMU YÖNETİMİNDE ÇAĞDAŞ YAKLAŞIMLAR - Deneme Sınavı - 15

Yönetime katılımda ve kamu hizmetlerine erişimde tüm kurum ve süreçlerin birer paydaş olarak sorumluluk duyarak tüm ilgililere hizmet etmek için çaba içerisinde olmasını gerekli kılmak amacıyla eşit ve adil politikaların yü­rütülmesi ve güvenlik ortamının sağlanması esastır.

21. Yüzyıla gelindiğinde, önemli üretim faktörlerinden biri olan sermayenin içinde yer alan bilginin katma değer yaratan bir varlık olarak önemi anlaşılmış; bu değerli varlığın üretiminden kullanılmasına kadar birçok bilgi yönetim süreçlerini etkili kılan bilgi ve iletişim teknolojileri alanında önemli teknolojik ve yönetsel gelişmeler kaydedilmiştir. Söz edilen gelişmeler, günümüzde insanoğlunu, adına bilgi toplumu, ağ toplumu verilen yeni toplumsal aşamaya taşıdı.

En genel tanımlama ile bilgi toplumu, bilgi ve iletişim teknolojilerinin günümüzde ulaştığı zaman ve mekan sınırlılıklarını aşmaya hizmet eden yeni fırsat ve kabiliyetlerle biçimlenen toplum olarak adlandırılmaktadır.

Ağ toplumu bilgi ve iletişim teknolojileriyle tüm aktörlerin birbirleriyle karşılıklı etkileşiminin olduğu bir toplum olarak ortaya çıkmaktadır. Öyle ki bilişim alanının gücüyle insanoğlu giderek ağların içine çekilmektedir. Günümüzde yaygın kullanım alanı bulan sosyal ağlar (facebook, twitter, linkedin vb.) günümüz toplumunda hız kazanan ağlaşmanın öncü uygulamalarını ve yeni yaşam alanlarını deneyimlememize hizmet etmektedir

29 Kasım 2001 tarihinde Avrupa Birliği ülkeleri, Serbest Ticaret Birliği ülkeleri ile aday ülkelerin temsilcileri bir bildirge yayımlamışlardır. Bu bildirge, Avrupa Birliği’nin e-devlet ile ilgili girişimlerinin amaçlarını açıkça ortaya konulmasına yardım etmiştir.

Türkiye’nin bilgi toplumuna dönüşüm süreci, yedi temel stratejik öncelik içermektedir:
1. Sosyal Dönüşüm: Herkes için bilgi ve iletişim teknolojileri fırsatı
2. BİT’in İş Dünyasına Nüfuz etmesi: BİT odaklı rekabet avantajı sağlama
3. Vatandaş Odaklı Hizmet Dönüşümü: Kullanıcı ihtiyacına dönük hizmet sunumu
4. Kamu Yönetiminde Modernizasyon: Süreç yapılanmasına uygun e-devlet yapısı
5. Küresel Rekabetçi Bilgi Teknolojileri Sektörü: Bilgi teknolojileri alanında uluslararası oyuncu
6. Rekabetçi, Yaygın ve Ucuz İletişim Altyapı ve Hizmetleri: Vatandaşlara ucuz, nitelikli genişbant erişimi
7. Ar-Ge ve Yenilikçiliğin Geliştirilmesi: Küresel pazarın taleplerine uygun yeni ürün ve hizmetler

E-dönüşüm, gerek toplumsal düzeyde; gerek kamu yönetiminde kurumsal ve örgütsel düzeyde gerçekleşmektedir. Toplumsal düzeyde dönüşüm “Bilgi Toplumu” kavramıyla; kurumsal ve örgütsel dönüşüm ise “e-Devlet” kavramıyla açıklanmaktadır.

e-hizmet, devletin BİT kullanarak ürettiği ve sunduğu hizmetleri ifade eder. Kamu hizmetleri daha önceden klasik iletişim yöntemleriyle (yüz yüze iletişim, posta ve telefon) sunulurken, bu hizmetler son zamanlarda hızla her alana giren bilgi teknolojilerinin ürettiği yeni iletişim araçlarıyla (e-posta, internet ve wap teknolojileri, elektronik büfeler –kiosk- ve mobil cihazlarla –akıllı telefonlar) sunulmaktadır.

2000’li yılların başlarında daha çok cep telefonu ve PDA ‘ler üzerinden SMS hizmetleri olarak öncü uygulamaların gerçekleştiği dönemde, mDevlet, kamu hizmetlerin vatandaşlara mobil teknolojiler kullanılarak sunulması olarak tanımlanmaktadır.

En kısa tanımıyla sosyal medya,“bireylerin fikirlerini, görüşlerini, deneyimlerini, dünya görüşlerini paylaşmak ve birbirleriyle iletişim ve etkileşim hâlinde bulunmak için kullandıkları çevrimiçi platformlar olarak tanımlanabilir.

Güvenlik Prensipleri aşağıda özetlenmiştir:
• Gizlilik (Confidentiality):
   -Depolanan ve taşınan bilgilere yetkisiz erişimlerin engellenmesi
   -Gizli bilgilerin korunması ve mahremiyetinin sağlanması
• Güncellik ve Bütünlük (Accuracy & Integrity)
   -Kullanıcılara bilgilerin en güncel halinin sunulması
   -Yetkisiz değişikliğin ve bozulmanın engellenmesi
• Süreklilik (Availability)
   -Sistemin kesintisiz hizmet vermesi
   -Performansın sürekliliği
• İzlenebilirlik ya da Kayıt Tutma (Accountability)
   -Kullanıcının parolasını yazarak sisteme girmesi
   -Web sayfasına bağlanmak
   -E-posta almak-göndermek
   -Icq ile mesaj yollamak
• Kimlik Sınaması(Authentication)
   -Alıcı-gönderici doğrulaması
   -Parola doğrulaması
   -Akıllı kart, biyometri doğrulaması
• Güvenilirlik(Reliability-)
   -Sistemden bekleneni eksiksiz ve fazlasız vermesi
   -%100 Tutarlılık- İnkâr Edememe (Nonrepudiation)

Etiğin giderek ahlak karşılığı olarak kullanılmaya başlandığı görülmektedir.  Etik konusundaki çalışmalar kendi içinde birkaç grupta toplanabilir. Bunlar; betimleyici yani tanımlayıcı etik, normatif etik, meta etik ve uygulamalı etik ola­rak ayrımlanabilir. Tanımlayıcı etik, ahlaki görüş ve inanışlarla ilgili olgusal öner­melerden oluşur.

Meta etik, ahlaki kavramların anlamları üzerinden mantıksal analizlere yönelerek, ahlak bilgisinin temelini ve yapısını araştırır.

Kamu yönetiminde etik, devletin kuruluş, görev ve işleyiş düzeninde ‘doğru dav­ranış standartlarını’ geliştirip uygulayabilmesine vurgu yapar

Etik altyapı bileşenleri arasında yer alan siyasal erk, siyasal sistemi ve toplu­mu yönlendirme gücüyle kendisini gösterir. Etik sorunlara karşı kararlı mücadele gerekir. Bunu başlatacak ve sürdürecek olan da siyasal erk anlamında yürütme organını oluşturan hükûmettir.

Etik alanındaki uygulamanın niteliğini yasal dü­zenlemeler, yani hukuksal yapı belirler. Etik bir hukuksal yapı da erkler ayrılığı üzerinden yasama-yürütme-yargının ortak çabasıyla kurulup geliştirilir.

Kural temelli etik yaklaşımı: Kuralcı sistemde, etik davranış değerleri ve ilkeler ayrıntılı biçimde düzenlenmekte, yaptırım türleri tanımlanmakta; sıkı bir izleme ve denetim düzeniyle etiğe bağlılık yaratılmaya çalışılmaktadır. Burada yapılan işgörenler üzerinde dış denetim yoluyla onları kurala uymaya zorlamaktır. Belir­tilen özelliği nedeniyle bu yaklaşım, ‘geleneksel yönetim’ modeline dayanmaktadır.

Yönetsel etiğin etkilendiği kamu görevlisiyle ilgili etmenler de eğitim düzeyi, mesleki ye­terlikler, kişisel gereksinimler ve kişilik özellikleri olarak sayılabilir.

Kamusal iş süreçlerinin ve buna ilişin prosedürler ile etkinliklerin belirli stan­dartlara bağlanmamış olması keyfîliği artıran nedenler arasındadır. Bütüncül bir bakışla etik dışı uygulama nedenleri şöyle sıralanabilir.

• Hukuk devletiyle ilgili kurumlaşma sorunları
• Kamuda etik kültürün kökleşmemiş olması
• Bürokrasinin merkeziyetçi ve değişime direnci
• Bürokratik yapı üzerinde siyasal etkiler
• Takdir yetkisinin keyfi kullanımı
• Bürokratik hizmet kalitesinde düşüklük
• Karar süreçlerinde toplumsal katılımın yetersiz kalması
• Yönteme, işleme, kişiye, stratejiye güvensizlik
• Kamuoyunda yetersiz etik algı ve bilinç sorunları
• Bürokratik işleyişte belirsizlikler, gizlilik uygulamaları
• Kamu yönetiminde hesap verebilirlik sorunu
• Yönetsel işlemlerde ‘usul’ yetersizlikleri
• Kamuda istihdam rejiminden kaynaklanan sorunlar
• Kamu yönetiminde saydamlığın yetersiz olması
• Denetim mekanizmalarının etkisiz kalması
• Kimi uzman ve yöneticilere sağlanan bürokratik ayrıcalıklar

Ağ toplumu en genel anlamıyla; iş, iletişim ve yönetime yönelik amaçlarla küresel ağları düzenli olarak kullanan bir toplumu ifade etmektedir. Günümüzde toplumsal formasyonu tanımlamada sıklıkla kullanılan enformasyon toplumu, iletişim toplumu gibi kavramların yerine yeni iletişim teknolojilerinin sarıp sarmaladığı yer küreyi tanımlamak için bu gün ağ toplumu kavramı kullanılmaktadır. Doğru yanıt C seçeneğidir.