KAMU YÖNETİMİ - Deneme Sınavı - 15

Yeni kamu yönetimi yapısal olarak şu özellikleri taşır: 

• Esnek Örgüt Yapısı
• Adem-i Merkeziyetçi
• Yumuşak Hiyerarşi
• Minimal Devlet
• Küçük Ölçekli Yapı
• Piyasa Yönelimli

Merkezî yönetim, ülkedeki temel ve genel hizmetleri yürüten kurum ve kuruluşlardan meydana gelir. Merkezî yönetime, “genel yönetim” de denilmektedir. Bakanlıklar ile bunlara bağlı kuruluşların merkez ve taşra teşkilatlarından oluşan yapıya merkezi yönetim adı verilir. Doğru yanıt A'dır.

İl özel idaresi belediye, köy vb yapılanmalar yerinden yönetim kuruluşları kapsamında coğrafi yerinden yönetim kuruluşları başlığı altında yer almaktadır. Fonksiyonel yerinden yönetim kuruluşları arasında ise üniversiteler, meslek kuruluşları ile düzenleyici ve denetleyici kurumlar bulunmaktadır. Başkent örgütü ve yardımcı kuruluşlar ise merkezi yönetim kuruluşları arasında yer almaktadır.

21 Ocak 2017 tarih ve 6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 16 Nisan 2017 günü halk oylamasında kabul edilmesiyle birlikte Türkiye parlamenter sistemden başkanlık sistemine geçmiştir. Cumhurbaşkanı ve Bakanlar Kurulu’ndan oluşan yürütme organı (düalist yapı), Bakanlar Kurulu’nun kaldırılmasıyla birlikte teke (tekçi yürütme) inmiştir. Doğru yanıt D'dir.

Cumhurbaşkanının adaylık ve seçimi Anayasanın 101. maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre Cumhurbaşkanı, kırk yaşını doldurmuş, yükseköğrenim yapmış, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip Türk vatandaşları arasından, doğrudan halk tarafından seçilir. Cumhurbaşkanlığına, siyasi parti grupları, en son yapılan genel seçimlerde toplam geçerli oyların tek başına veya birlikte en az %5’ini almış olan siyasi partiler ile en az yüz bin seçmen aday gösterebilir. Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların salt çoğunluğunu alan aday, cumhurbaşkanı seçilir. Buna göre III ve IV numaralı ifadeler doru I ve II numaralı ifadeler yanlış bilgi içermektedir. Doğru yanıt E'dir.

Cumhurbaşkanına vekâlet ile bakanların atanmaları ve sorumlulukları, Anayasa’nın 106. maddesinde düzenlenmiştir. Anayasa’da, “Cumhurbaşkanı, seçildikten sonra bir veya daha fazla Cumhurbaşkanı
yardımcısı atayabilir” hükmü getirilmiştir. Görüldüğü gibi Anayasa, yardımcıların sayısını sınırlandırmamış, bunu Cumhurbaşkanının takdirine bırakmıştır. Bununla beraber, Cumhurbaşkanı yardımcılarının sayısının en az bir kişi olacağı açıktır. Doğru yanıt A'dır.

İdari İşler Başkanı, Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığının en üst amiridir. İdari İşler Başkanlığı şu dört genel müdürlükten oluşmuştur:

a. Hukuk ve Mevzuat Genel Müdürlüğü
b. Personel ve Prensipler Genel Müdürlüğü
c. Güvenlik İşleri Genel Müdürlüğü
d. Destek ve Mali Hizmetler Genel Müdürlüğü.

Buna göre Sağlık İşleri Genel Müdürlüğü, İdari İşler Başkanlığını oluşturan genel müdürlüklerden biri değildir. Doğru yanıt E'dir.

3 Haziran 2011 tarihinde, bakanlıklarda, bakan yardımcılığı adıyla bir statü ihdas edilmiştir. Bu statü, 10.07.2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle yeniden tanımlanarak düzenlenmiştir. Önceki uygulamasında her bakanlıkta bir bakan yardımcısı vardı, şimdi ise birden fazla bakan yardımcısı atanabilecektir. Bakan yardımcıları, üst kademe kamu yöneticileri kapsamındadır. Bakan yardımcıları, Cumhurbaşkanı kararnamesiyle atanır. Görev süreleri, atandıkları tarihte görevde bulunan Cumhurbaşkanının görev süresini geçemez. Buna göre II ve IV numaralı ifadeler yanlış, I ve III numaralı ifadeler doğru bilgi içermektedir. Doğru yanıt B'dir.

İllerin idaresi, “yetki genişliği” esasına göre yürütülür. İl yönetiminin başında vali bulunmaktadır. Doğru yanıt A'dır.

Özerklik, yerel yönetimlerin kanunlarca belirlenen sınırlar içinde, yerel nitelikteki işleri, kendi organları eliyle halkın çıkarları doğrultusunda düzenleme ve yönetme hakkı ve imkânıdır. Özerklik, yerel yönetimlerin hem kararlarında serbestlik (idari özerklik) ve hem de gerekli mali kaynaklara sahip olabilme (mali özerklik) imkânını içerir. Ayrıca özerkliğin üçüncü bir unsuru olarak da kendilerine ait personelinin (personel özerkliği) bulunmasıdır. Doğru yanıt C'dir.

Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının başlıca özellikleri şunlardır:
• Kanunla veya kanunun verdiği yetkiye göre kurulurlar.
• Kendi organları tarafından yönetilirler. Organlarını kendi üyeleri seçer. Bu seçim yargı gözetiminde yapılır.
• Kamu tüzel kişiliğine sahiptirler.
• Zorunlu üyelik esasına dayanırlar. İlgili meslek kuruluşlarına üye olmadan o meslek ve faaliyet yapılamaz. Örneğin bir doktor, Tabipler Odasına, bir avukat Baroya ve bir mühendis, Mühendisler Odasına üye olmadan o mesleği icra edemez.
• Devletin idari ve mali denetimine tâbidirler. Bu denetim “idari vesayet” kapsamındadır ve kanunla düzenlenir.

Buna göre D seçeneğinde verilen ifade yanlış bilgi içermektedir. Doğru yanıt D'dir.

Türk kamu yönetimine bakıldığı zaman köy yerinden yönetim kuruluşları arasında yer alırken diğerleri merkezi yönetim kuruluşları arasında yer almaktadır.

İl Özel İdaresi, Belediye ve Köy Coğrafi Yerinden Yönetim Kurulusları içerisinde yer almaktadır

Üniversiteler Fonksiyonel yerinden yönetim kuruluşlarından bir tanesidir.

2017 tarihinde Türkiye parlementer sisteminden başkanlık sistemine geçilmiştir

Cumhur başkanının görev süresi 5 yıldır

Milletlerarası antlaşmaları onaylaması için meclise göndermemekte ve kendisi onaylayarak yayımlamaktadır.

İl Özel İdaresi Müdürlüğü İdari İşler Başkanlığının oluştuğu müdürlükler arasında değildir

Yabancı devletlere Türkiye Cumhuriyetinin temsilcilerini göndermek Cumhurbaşkanının görev ve yetkileri arasında yer almaktadır.

Coğrafi özerklik Yerel yönetimlerin, federal ve üniter devlet sistemlerinde yer almasını sağlayan, onları önemli kılan birtakım değerleri/ilkeleri arasında değildir.