KAMU PERSONEL HUKUKU

Ölçülülük İlkesi: Memura verilen disiplin cezası ile suç arasında adil bir dengenin bulunmasıdır. Ölçülülük ilkesi, ilgili merciin, memurun suçu ile ilgili kıyas yaparken diğer yandan suça ceza takdir ederken ve aynı zamanda memurun suçu işlerken kastı olup olmadığı, suçun ortaya çıkış biçimi ve memurun idaresi dışındaki etmenlerin varlığında göz önüne alması gereken bir disiplin ilkesidir. 124. maddede, kıyasa ilişkin kabule edilen ölçüt özünde ölçülülüğe işaret etmektedir. Buna göre ilgili merciin kıyas yaparken ölçülü olması Yasa’nın emridir. Doğru cevap B'dir.

Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesine göre memurun isnat edilen suçu işlediği somut olarak kanıtlanamamış ve soyut nitelikte iddia ve deliller söz konusu ise memur cezalandırılamaz. Doğru cevap A'dır.

Memurların disiplin rejiminin Anayasa, yasalar ve içtihatlarla belirlenen ilkeleri bulunmaktadır. Bu ilkeler ilgili yazında farklı türden sınıflandırılmakla birlikte temel ilkeler şunlardır; Kanunilik İlkesi, Ölçülülük İlkesi, Savunma Hakkının Dokunulmazlığı İlkesi, Aynı Fiil ve Hâle Birden Fazla Ceza Verilememesi İlkesi, Geçmişe Yürümezlik İlkesi, Lehte Olan Hükmün Uygulanması İlkesi, Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi, Bir Derece Hafif Ceza Verilmesi Yetkisi, Aleyhte Düzeltme Yasağıdır. Buna göre doğru cevap D şıkkıdır.

Ölçülülük ilkesine göre memura verilen disiplin cezası ile suç arasında adil bir dengenin bulunması gerekir. Buna göre doğru cevap E şıkkıdır.

Memura, görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesi ile kınama cezası verilmiş olur. Buna göre doğru cevap B şıkkıdır.

Memurların görevden uzaklaştırılması, devlet kamu hizmetlerinin gerektirdiği hâllerde, görevi başında kalmasında sakınca görülecek devlet memurları hakkında alınan ihtiyati bir tedbirdir. Buna göre doğru cevap A şıkkıdır.

Görevinden uzaklaştırılan memurlar hakkında görevden uzaklaştırmayı izleyen 10 iş günü içinde soruşturmaya başlanması şarttır. Buna göre doğru cevap C şıkkıdır.

Devlet Memurları Kanunu’nda yer alan disiplin cezaları en hafifinden ağırına şunlardır; uyarma, kınama, aylıktan kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması, devlet memurluğundan çıkarma. Doğru cevap A'dır.

A,B,C ve E seçeneklerinde sıralanan durumlar kademe ilerlemesinin durdurulmasını gerektirmektedir. Özürsüz olarak bir yılda toplam 20 gün göreve gelmemek devlet memurluğundan çıkarılmayı gerektirmektedir. Doğru cevap D'dir.

Ticaret yapmak ve Amirini tehdit etmek kademe ilerlemesinin durdurulması cezasını gerektirirken gizli bilgilerin yetki alınmadan açıklanması devlet memurluğundan çıkarılma cezasını gerektirmektedir. Doğru cevap B'dir.

Görevden uzaklaştırılan memur soruşturma sonucuna göre ceza alabilir. Soruşturma sonucunda suçsuz olduğu anlaşılan memur ceza almaz. Görevden uzaklaştırma keyfi bir şekilde uygulanamaz. Görevinden uzaklaştırılan memurlar hakkında görevden uzaklaştırmayı izleyen 10 iş günü içinde soruşturmaya başlanması şarttır. Görevden uzaklaştırma geçici bir tedbirdir. Doğru cevap E'dir.

Devlet Memurları Kanunu, memurları görevden uzaklaştırmaya yetkili olan makamları belirlemiştir (madde 138). Buna göre görevden uzaklaştırmaya yetkililer şunlardır; (1) atamaya yetkili amirler; (2) bakanlık ve genel müdürlük müfettişleri; (3) illerde valiler; (4) ilçelerde kaymakamlar. Doğru cevap C'dir.

Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun gereğince büyükşehir belediye başkanları, il ve ilçe belediye başkanları; büyükşehir, il ve ilçe belediye meclisi üyeleri ile il genel meclisi üyeleri hakkında soruşturma açılmasına izin verme yetkisine sahip merci içişleri bakanıdır. Doğru cevap C'dir.

Devlet Memurları Kanunu, 12. maddeye göre “Devlet memurları, görevlerini dikkat ve itina ile yerine getirmek ve kendilerine teslim edilen Devlet malını korumak ve her an hizmete hazır hâlde bulundurmak
için gerekli tedbirleri almak zorundadırlar. Devlet memurunun kasıt, kusur, ihmal veya tedbirsizliği sonucu idare zarara uğratılmışsa bu zararın ilgili memur tarafından rayiç bedeli üzerinden ödenmesi esastır. Zararların ödettirilmesinde bu konudaki genel hükümler uygulanır. Ancak fiilin meydana geldiği tarihte en alt derecenin birinci kademesinde bulunan memurun brüt aylığının yarısını geçmeyen zararlar, kabul etmesi halinde disiplin amiri veya yetkili disiplin kurulu kararına göre ilgili memurca ödenir.” Doğru cevap E'dir.

Memurların disiplin rejiminin Anayasa, yasalar ve içtihatlarla belirlenen ilkeleri bulunmaktadır. Bu ilkeler ilgili yazında farklı türden sınıflandırılmakla birlikte temel ilkeler şunlardır; Kanunilik İlkesi, Ölçülülük İlkesi, Savunma Hakkının Dokunul- mazlığı İlkesi, Aynı Fiil ve Hâle Birden Fazla Ceza Verilememesi İlkesi, Geçmişe Yürümezlik İlkesi, Lehte Olan Hükmün Uygulanması İlkesi, Şüpheden Sanık Yararlanır İlkesi, Bir Derece Hafif Ceza Verilmesi Yetkisi, Aleyhte Düzeltme Yasağıdır.

Memurların verilen disiplin cezasına karşı itiraz hak- ları bulunmaktadır. Devlet Memurları Kanunu’na göre aşağıda inceleyeceğimiz gibi memura verilen ceza itiraz merciini değiştirmektedir. Yasa’nın 135/4. maddesine göre “İtirazın kabulü hâlinde, disiplin amirleri kararı gözden geçirerek verilen cezayı hafifletebilir veya tamamen kaldırabilirler.” Bu çerçevede ilgili merci, memurun itirazı sonrasında itirazı kabul ettiği takdirde verilmiş olan cezayı, memurun aleyhine düzeltemez dolayısıyla cezayı artıramaz. bu nedenle devlet memurluğundan çıkaramaz.

Devlet Memurları Kanunu’nda disiplin cezaları beş türe ayrılmıştır (madde 125). Yasa bu cezaları en hafifinden ağırına doğru sıralamıştır. Bu cezalar aşağıda yer almaktadır.

Uyarma: Memura, görevinde ve davranışlarında daha dikkatli olması gerektiğinin yazı ile bildirilmesidir.

Kınama: Memura, görevinde ve davranışlarında kusurlu olduğunun yazı ile bildirilmesidir.

Aylıktan kesme: Memurun, brüt aylığından 1/30-1/8 arasında kesinti yapılmasıdır.

Kademe ilerlemesinin durdurulması: Fiilin ağırlık derecesine göre memurun, bulunduğu kademede ilerlemesinin 1-3 yıl durdurulmasıdır.

Devlet memurluğundan çıkarma: Bir daha Devlet memurluğuna atanmamak üzere memurluktan çıkarmaktır.

Uyarma cezasını gerektiren fiil ve hâller:

Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında görev mahallinde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, görevle ilgili resmî belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında kayıtsızlık göstermek veya düzensiz davranmak,

Özürsüz veya izinsiz olarak göreve geç gelmek, erken ayrılmak, görev mahallini terk etmek,

Kurumca belirlenen tasarruf tedbirlerine riayet etmemek,

Usulsüz müracaat veya şikâyette bulunmak,

Devlet memuru vakarına yakışmayan tutum ve davranışta bulunmak,

Görevine veya iş sahiplerine karşı kayıtsızlık göstermek veya ilgisiz kalmak,

Belirlenen kılık ve kıyafet hükümlerine aykırı davranmak,

Görevin iş birliği içinde yapılması ilkesine aykırı davranışlarda bulunmak.

Kınama cezasını gerektiren fiil ve hâller:

Verilen emir ve görevlerin tam ve zamanında yapılmasında, görev mahal-

linde kurumlarca belirlenen usul ve esasların yerine getirilmesinde, görevle ilgili resmî belge, araç ve gereçlerin korunması, kullanılması ve bakımında kusurlu davranmak,

Eşlerinin, reşit olmayan veya mahcur olan çocuklarının kazanç getiren sü- rekli faaliyetlerini belirlenen sürede kurumuna bildirmemek,

Görev sırasında amire hâl ve hareketi ile saygısız davranmak,

Hizmet dışında Devlet memurunun itibar ve güven duygusunu sarsacaknitelikte davranışlarda bulunmak...