KAMU PERSONEL HUKUKU - Deneme Sınavı - 14

Gönüllüler
Kamu görevlilerinin son dönemde ortaya çıkan kategorisi gönüllülerdir. Yükümlülerin tersine gönüllülerde, kamu hizmetlerine katılmada zor değil, rıza vardır. Bu kişiler, kamu hizmetlerine gönüllülük esası ile aynı zamanda belirli ya da belirsiz süre ile maaş, ücret ya da herhangi nakdi - ayni yardım almadan katılmaktadırlar. Bu kişiler, seçilmişler gibi, seçim esası ile de görev yapmamakta, aynı zamanda memurlar gibi atama ve maaş esası ile çalışmamaktadır. Gönüllülerin kamu hizmetlerine katılması, geçiciliği barındırmakla birlikte, hizmete düzenli ve idarenin yasaya dayalı olarak koyduğu kurallar çerçevesinde kalarak katılmayı içermektedir.

Anayasa Mahkemesi, 1985/3 Esas Sayılı Kararı’nda yasa ile düzenleme ilkesini şöyle yorumlamıştır; “Yasa Koyucu belli konularda gerekli kuralları koyacak, çerçeveyi çizecek, eğer uygun veya zorunlu görürse, onların uygulanması yolunda sınırları belirlenmiş alanlar bırakacak, idare, ancak o alanlar içinde takdir yetkisine dayanmak suretiyle yasalara aykırı olmamak üzere birtakım kurallar koyarak yasanın uygulanmasını sağlayacaktır. Esasen, Anayasa’nın 8. maddesinin, yürütme yetkisi ve görevinin Anayasaya ve kanunlara uygun olarak kullanılır ve yerine getirilir hükmünün anlamı da budur.

1982 Anayasası’nın 128. maddesinin ikinci fıkrası; “Memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işleri kanunla düzenlenir. Ancak, malî ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümleri saklıdır.

Memurlar ve diğer kamu görevlileri tarafından yerine getirilmesi zorunlu olan aslî ve sürekli görevlerin birinci önkoşulu hizmetin kamu tüzel kişiliği tarafından yürütülmesi, ikinci önkoşulu ise genel idare esaslarına göre yürütülmesidir. Genel idare esasları, kamusal yönetim usulleridir. Kısaca, kamu hukuku temelinde hizmetin görülmesidir. Bu usulün tersi ise özel idare usulleridir. Özel idare usulleri, esas olarak kamunun özel hukuka bağlı işyerlerindeki usullerdir.

Anayasa’nın 70. maddesine göre, her Türk kamu hizmetlerine girme hakkına sahiptir. Doğru cevap B şıkkıdır.

Kadrosuz devlet memuru çalıştırılamaz. Bu sebeple, devlet memurluğuna atanmanın ilk aşaması, öncelikle kurumların boş kadroları tespit etmesi ve kadro talebinde bulunmasıdır. Doğru cevap E şıkıdır.

DMK, 33. maddesinde, kamuda kadrosuz memur çalıştırılamayacağını ve bu kadroların, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde gösterildiği şekilde düzenleneceğini belirtmiştir. Doğru cevap A şıkkıdır.

DMK, devlet memurluğuna alınmada aranan şartları genel şartlar ve özel şartlar şeklinde ikiye ayırmaktadır. Doğru cevap D şıkkıdır.

DMK’nin 40. maddesi, “Genel olarak 18 yaşını tamamlayanlar Devlet memuru olabilirler. ...'' hükmünü haizdir. Doğru cevap A şıkkıdır.

Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasını yapacak makamlar ise Millî İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve mahalli mülki idare amirlikleridir. İçişleri Bakanlığı Kaçakçılık
İstihbarat Harekat ve Bilgi Toplama Dairesi Başkanlığındaki bilgi kayıtları ile Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğündeki adli sicil kaydı, talepleri üzerine, güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasını yapacak makamlar ile Türk
Silahlı Kuvvetlerinin ilgili birimlerine verilir.

1927 tarih ve 1111 sayılı Askerlik Kanunu’nun 1. maddesine göre, Türkiye Cumhuriyeti tebaası olan her erkek, işbu kanun mucibince askerlik yapmaya mecburdur. Doğru cevap D şıkkıdır.

Özel şartlar, tüm memurlar için aranan genel nitelikteki şartlardan farklı olarak, memuriyet sınıflarına veya ilgili kamu hizmetinin niteliklerine göre genel şartlara eklenebilecek olan şartlardır

Bir memurun, atandığı yere taşınması, yerleşmesi ve sosyal ve ailevi durumlarını yeni koşullara göre hazırlaması amacıyla öngörülen on beş günlük süre, uygulamada “mehil müddeti” adıyla anılmaktadır

Memuriyete giriş şartları, genel şartlar ve özel şartlar diye ikiye ayrılır. Genel şartlar: Vatandaşlık şartı, yaş şartı, öğrenim şartı, askerlik şartı, kamu haklarından yasaklı bulunmamak şartı, belli suçla­rı işlememiş olmak veya belli süreler hapis cezası almamış olmak şartı ve sağlık şartıdır. 

Genel şartların içinde diploma şartı ya da yabancı dil şartı yoktur. Doğru cevap A seçeneğidir.

DMK, 33. maddesi, kamuda kadrosuz me­mur çalıştırılamayacağını ve bu kadroların, Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde gösterildiği şekilde düzenleneceğini belirtmiştir. Söz konusu Cumhur­başkanlığı Kararnamesi, 10.07.2018 tarih ve 30474 R.G. sayılı, 2 numaralı Genel Kadro ve Usulü Hak­kında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’dir. 2 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin amacı, kapsa­mında bulunan kamu kurum ve kuruluşlarına ait kadro ve pozisyonların ihdası, iptali ve kullanılması­na dair esas ve usulleri düzenlemektir (md. 1).

Bu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi kapsamına giren kurum ve kuruluşların;

 Doğru cevap E seçeneğidir.

Devlet Personel Başkanlığına kamu kurum ve kuruluşları ve Bakanlıklarca yapılacak kadro talebinden sonra ilan aşaması devreye girmektedir. Bu aşamada Devlet Personel Başkanlığı atama yapılacak boş kadroların sınıf ve derecelerini, kadroların bulundukları kurum ve yerlerini, kadrolara alınacak personel sayılarını, alınacak personelin genel ve özel şartlarını, en son başvurma tarihini, başvurulacak mercileri, sınav yerlerini ve zamanlarını ve gerekli görülen diğer bilgileri başvurma süresinin bitiminden en az 15 gün önce Resmi Gazete, radyo, televizyon ve ülke çapında tirajı yüksek gazetelerden asgari biri ve uygun görülecek diğer araçlar ile duyurur. Sınavsız atama yapılacak yerlere kadro adedinden fazla istekli bulunduğu takdirde açılacak sınavın gün ve yeri yukarıdaki şartlara uygun olarak ayrıca duyurulur.

Doğru cevap B seçeneğidir.

İlk defa kamu hizmeti ve görevlerine atanacakların seçimi ile kamu kurum ve kuruluşlarında özel yarışma sınavına tabi tutulmak suretiyle girilen mesleklere atanacakların ön elemesi amacıyla yapılacak sınavların genel ilkeleri ile usul ve esasları, 03.05.2002 R.G. tarihli ve 24744 R.G. sayılı Kamu Görevlerine İlk Defa Atanacaklar İçin Yapılacak Sınavlar Hakkında Genel Yönetmelikte tespit edilmiştir.

Ancak Adalet Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Hakimler ve Savcılar Kurulu ve Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığı ile İçişleri ve Dışişleri bakanlıklarının Bakanlık Teftiş Kurulları, Jandarma Genel Komutanlığı ve Askeri Adalet Teftiş Kurulları, kaymakam adayları, Dışişleri Bakanlığı aday meslek memurları, aday konsolosluk ve ihtisas memurları, Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar uzman yardımcıları, İletişim uzman yardımcıları ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun değişik 1. maddesinin üçüncü fıkrasında sayılanlar ile Devlet senfoni orkestraları ve Devlet Klasik Türk Müziği Korosu sanatçıları bu Yönetmeliğin kapsamı dışında tutulmuştur.

Milli Eğitim Bakanlığı, kapsam dışında tutulan kurumlardan değildir. Doğru cevap D seçeneğidir.

İlgili maddede şöyle denilmektedir:  “En az dört yıl süreli fakülte veya yüksekokulları bitiren kadın veya erkeklerden muvazzaf subay olmak için başvuranlar; düzeltilmemiş nüfus kaydına göre müracaat yapılan yılın ocak ayının ilk günü itibarıyla yirmi yedi yaşını, lisansüstü öğrenimi tamamlamış olanlarda ise otuz iki yaşını, uzmanlığını tamamlamış tabipler için otuz beş yaşını bitirmemiş olmak, yedek subay olma koşullarını taşımak, yönetmelikte öngörülen sınavlar ile uygulanacak temel askerlik eğitiminde başarılı olmak ve diğer nitelikleri de haiz bulunmak şartıyla harp okullarında yetiştirilemeyen veya yeterince yetiştirilemeyen sınıflarda muvazzaf subaylığa naspedilebilirler”.

  Doğru cevap C seçeneğidir.

DMK’nin 48. maddesine göre, “Türk Ceza Kanunu’nun 53. maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, (…) zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkum olmamak” şartları memuriyete giriş şartları olarak aranmıştır. TCK’de hak yoksunlukları süreli olarak düzenlenmiş ve bu süre de kişinin mahkum olduğu hapis cezasının infazının tamamlanmasına kadar geçen süredir. Fakat DMK’nin 48. maddesinde belirtilen suçları işlemekten kaynaklanan hak yoksunluğu süresiz, yani kişinin hayatı boyunca devam eden bir hak yoksunluğudur.

Cinayet bu suçlardan biri değildir. Doğru cevap B seçeneğidir.

Seçeneklerde verilen suçların tamamı, devlet memuriyetine girişe engel oluşturan suçlardandır. Ancak Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişini bozmaya yönelik bir suç işlemiş olanlar, affa uğramış olsalar dahi asla Devlet memuru olamazlar. Doğru cevap E seçeneğidir.