ULUSLARARASI KURULUŞLAR VE YABANCI TEMSİLCİLİKLER

Bu kurumlardan bazıları şunlardır: Avrupa Patent Ofisi (EPO), Asya-Avrupa Kıtası Buluşmaları (ASEM), Asya-Avrupa Kıtası Kuruluşu (ASEF), Asya Karşılıklı Tedbir ve Güvenlik Önlemleri Konferansı (CICA), Avrupa Birliği (AB, EU), Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilâtı (AGİT,
OSCE), Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM, ECHR), Avrupa Sivil Havacılık Konferansı (ECAC), Avrupa Konseyi (EU), Birleşmiş Milletler (BM, UN), Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN), Güneydoğu Avrupa İşbirliği İnisiyatifi Uluslararası Kafkasya Etnik İlişkiler, İnsan Hakları ve Jeopolitiği Kurumu (IACERHRG), İnterpol ve İslâm Konferansı Örgütü (İKÖ).

Dünya Ticaret Örgütü (WTO), Dünya Ekonomik Forumu (WEF), Ekonomik İşbirliği Teşkilâtı (ECO), Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD), Kara Paranın Aklanmasının Önlenmesine İlişkin Malî Çalışma Grubu (FATF), Karadeniz Ülkeleri Ekonomik İşbirliği Teşkilâtı (BSEC), Uluslararası Para Fonu (IMF)

Askeri alanda faaliyette bulunan uluslararası kuruluşlar şunlardır: Karadeniz Deniz İş Birliği Görev Grubu, Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü (NATO).

Teknik alanda faaliyet gösteren uluslararası kuruluşlar ise şunlardır: Avrupa Patent Ofisi (EPO), Avrupa Sivil Havacılık Konferansı (ECAC), Avrupa Telekomünikasyon Standartları Enstitüsü (ETSI), Avrupa Yayın Birliği (EBU), Dünya Posta Birliği (UPU), Uluslararası Telekomünikasyon Birliği (ITU), Uluslararası kuruluşlardan bazıları sportif alanda faaliyette bulunur. Bu kuruluşlara Avrupa Futbol Federasyonları Birliği (UEFA), Uluslararası Futbol Federasyonları Birliği (FIFA), Uluslararası Olimpiyat Komitesi (IOC) örnek olarak gösterilebilir.

Ülkemizin de üyesi olduğu sosyal amaçlı kuruluşlara örnek olarak şunları verebiliriz: Asya-Avrupa Kıtası Kuruluşu (ASEF), Asya Karşılıklı Tedbir ve Güvenlik Önlemleri Konferansı (CICA), Avrupa Birliği (AB, EU), Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilâtı (AGİT, OSCE),
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM, ECHR), Avrupa Konseyi (COE), Birleşmiş Milletler (BM, UN) Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği (ASEAN), Güneydoğu Avrupa İşbirliği İnisiyatifi, Uluslararası Kaasya Etnik İlişkiler, İnsan Hakları ve Jeopolitiği Kurumu (IACERHRG),
Interpol, İslâm Konferansı Örgütü (İKÖ).

Avrupa Birliği, 1957 yılında altı kurucu ülke (Belçika, Fransa, Hollânda, Batı Almanya, İtalya ve Lüksemburg) tarafından kurulmuştur.

1957 Roma Antlaşması’na dayanmaktadır.

1957 yılında Avrupa’nın birliğe dönüşme sürecinde iki yeni topluluk daha oluşturuldu: Bunlardan ilki, Gümrük Birliği işlemlerini sağlayan Avrupa Ekonomik Topluluğu ve diğeri de nükleer enerji çalışmalarını yürütmek için kurulan Avrupa Atom Enerjisi Topluluğudur.

Bugün Avrupa Birliği yirmi sekiz bağımsız üye devletten oluşur. Avrupa Birliği’ne üye ülkeler şunlardır: Almanya, Avusturya, Birleşik Krallık, Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Finlândiya, Fransa, Kıbrıs, Hollânda, İrlanda, İspanya, İsveç, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Macaristan, Malta, Polonya, Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan’dır. 

Birliğe katılmayı bekleyen 5 aday ülke ise şunlardır: Hırvatistan, İzlanda, Makedonya Cumhuriyeti, Karadağ ve Türkiye Batı Balkan ülkeleri, Arnavutluk, Bosna-Hersek ve Sırbistan olası resmî adaylar olarak tanımlanmıştır.

İzlanda, Norveç ve İsviçre

Avrupa Birliği’nin bugünkü amaçlarını aşağıdaki gibi belirleyebiliriz:
• Üye ülkeler arasında mal, hizmet,sermaye ve işgücünün serbest dolaşımını sağlamak,
• Üçüncü ülkelere karşı ortak bir gümrük ve ticaret politikası oluşturmak,
• AB içinde rekabet ortamını koruyucu tedbirler almak,
• Ortak ulaşım, enerji, çevre ve sosyal politikalar oluşturmak,
• Ekonomik ve sosyal programları uygulamayı kolaylaştırmak için tek para birimine
geçmek,
• Dış ve iç güvenlik politikaları ve savunma gücü birliği oluşturmak,
• Hakların korunması, yargıda işbirliğinin sağlanması konularında çalışmalar yapmak.

Kopenhag Kriterleri aşağıda açıklandığı gibi siyasî, ekonomik ve topluluk müktesebatının kabulü olmak üzere üç başlıkta toplanır:
• Siyasî kriterler: Aday ülke demokrasi, hukukun üstünlüğü, insan hakları, azınlıkların korunması ve kabul görmesinin güvence altına alındığı istikrarlı bir kurumsal
yapıya kavuşmuş olmalıdır.
• Ekonomik kriterler: Aday ülkede iyi işleyen bir pazar ekonomisi ve AB içindeki
piyasa güçlerine ve rekabet baskısına karşı koyabilme kapasitesi bulunmalıdır.
• Topluluk müktesebatının kabulü: Aday ülke siyasî, iktisâdi ve parasal birliklerin amaçlarına uyulması dâhil olmak üzere, Avrupa Birliği mevzuatını üstlenebilme
ve uygulayabilme kapasitesine sahip olmalıdır. Bunlar arasında siyasî kriterler, yani demokrasi, hukukun üstünlüğü, insan hakları ve azınlıklara saygı AB’ye üyelik görüşmelerinin başlaması için önkoşuldur. Bu kriterleri yerine getirmeyen bir ülke ile müzakere süreci başlatılmamaktadır.

Avrupa Birliği’nin önemli yönetim birimleri şunlardır: Avrupa Birliği Komisyonu, Avrupa Parlâmentosu, Avrupa Birliği Konseyi, Liderler Zirvesi, Avrupa Adalet Divanı ve Avrupa Merkez Bankasıdır.

Görevi Sözleşme’de ve protokolde öngörülen hak ve garantilere devletlerin saygı gösterip göstermediğini denetlemek olduğu için, mahkeme, Sözleşme ve Ek Protokollerde aşağıdaki gibi bazı hakların ihlâl edilip edilmediğini denetler:
• Yaşam hakkı,
• Özel hukuk ve ceza hukuku alanlarında âdil yargılanma hakkı,
• Özel hayatın ve aile hayatının korunması hakkı,
• İfade özgürlüğü,
• Düşünce, vicdan ve din özgürlüğü,

• Etkili başvuru hakkı,
• Mal varlığına saygı hakkı,
• Oy verme ve seçimlere katılma hakkı.

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne başvurabilmek için bazı koşullar aranır. Söz konusu koşulları aşağıdaki gibi belirleyebiliriz:

• Başvuran kişi veya kurumun Avrupa Konseyi’ne üye devletlerden herhangi birinin
vatandaşı olması veya şikâyet ettiği ihlâlin konseye üye devletlerden birinin yetki
alanında gerçekleşmiş olması gerekir.
• Başvuran kişi gerçek veya tüzel kişi (şahıs, şirket, dernek, vb.) olabilir.
• Şikâyet edilen konunun kişisel ve doğrudan mağduru olmak gerekir. Haksız olduğu
düşünülen bir kanun veya genel bir işlemden dolayı şikâyette bulunulamaz. Yani
şikâyet konusunun bireysel haklarla ilgili olması gerekir.
• Dava konusunun ulusal yargı organlarında karara bağlanmış olması (iç hukuk yollarının tüketilmesi) gerekir.
• Sözleşmeye aykırılıklar veya Sözleşme ihlâllerini ulusal başvuru yolları çerçevesinde, somut bir şekilde ileri sürmek gerekir.
• Başvuru yapabilmek için, ulusal yargı organlarının vermiş olduğu kesin hükümden
(genellikle, en üst yargı organı kararı) itibaren altı ay içerisinde başvurmak gerekir.
Altı aylık sürenin dolmasından sonra başvuru mahkeme tarafından kabul edilmez.
• Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ni ihlâl ettiğini düşünülen konseye üye bir ya da
birden fazla devlet aleyhine başvuruda bulunulabilir.
• Şikâyet edilen işlem ya da eylemler, konseye üye devlet ya da devletlerin kamu otoritelerince gerçekleştirilmiş olmalıdır (örneğin, bir mahkeme ya da bir kamu kurumu).
• Davanın kamu kurumuna karşı açılması gerekir (mahkeme, gerçek kişilere veya
ticarî şirketler gibi özel kuruluşlara karşı yapılan şikâyetlere bakmamaktadır).
• Dava konusunun Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nde belirtilen haklarla ilgili olması gerekir.

Birleşmiş Milletler (BM), 24 Ekim 1945 tarihinde dünya barışını ve güvenliğini korumak
amacıyla kurulan uluslararası bir örgüttür. Bu örgüt aynı zamanda ekonomik, toplumsal
ve kültürel işbirliğini sağlamak için faaliyet gösterir. Birleşmiş Milletler, adalet ve güvenliği, ekonomik kalkınma ve sosyal eşitliği uluslararasında tüm ülkelere sağlamayı amaç edinmiş küresel bir kuruluştur.

Birleşmiş Milletlerin kuruluş amacı şu şekilde belirlenmiştir:
• Silâhsızlanma ve silâh denetimi konusunda önerilerde bulunmak,
• Barış ve güvenliği etkileyecek görüşmeler yapmak, her konuda önerilerde bulunmak,
• Ülkeler arasındaki iyi ilişkileri bozucu sorunların, barışçıl yollarla çözümü için
önerilerde bulunmak.

ILO, çalışma yaşamını düzenlemenin yanında sosyal adaleti ve sosyal barışı sağlamak gibi temel işlevi yerine getirmek amacıyla kuruldu. Örgüt bu amaçla çalışanların yaşam şartlarını iyileştirmek üzere hükümet, işçi ve işveren sendikalarını bir araya getirmeyi ve ortak hareket etmelerini sağlamayı amaç edinmiştir

Dünya Bankasının finansman kaynakları şunlardır:
• Üye ülkelerin banka sermayesine iştirakleri,
• Sahip olunan fonların işletilmesinden sağlanan gelirler,
• Sermaye piyasalarından yapılan borçlanmalar

Dünya Bankasının temel amaçlarını şu şekilde belirleyebiliriz:
• II. Dünya Savaşı’nın yol açtığı tahribatın giderilmesi ve savaşta yıkılan ekonomilerin yeniden imar ve inşasına katkıda bulunmak,
• IBRD üyesi ülkelerde üretimin ve verimliliğin arttırılmasına, kaynakların geliştirilmesine ve özellikle az gelişmiş ülkelerin kalkınma çabalarına yardımcı olmak.