KAMU ÖZEL KESİM YAPISI VE İLİŞKİLERİ - Deneme Sınavı - 15

Teknoloji Geliştirme Merkezi ilk olarak Orta Doğu Üniversitesi'nde 2001 yılında kurulmuştur.

Milli Prodüktivite Merkezi Denetleme Kurulu üç kişiden oluşur.

Tarım, ormancılık, avcılık ve balıkçılık işletmeleri Üretilen Mal ve Hizmet Türüne Göre İşletmelere girer.

Adî ortaklıklarda, şirketin kararları oybirliği ile alınır.

Anonim Şirket, Limited Şirket ve Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirket, Sermaye Şirketleridir.

Limited şirketlerde ortakların sayısı elli kişiyi aşamaz.

Kredi Kooperatifleri, ortaklarına kredi vermek ya da kredi bulmak amacı ile kurulurlar. Üç grupta toplanırlar:

Katma bütçeli dairelere bağlı işletmeler; Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı devlet kitapları basım evi, devlet üreme çiftliği, Sağlık Bakanlığı'na bağlı hastanelerdir.

Kamu İktisadi Teşebbüsleri'nin Yönetim Kurulu, bir başkan ve beş üyeden oluşmaktadır.

İktisadi Devlet Teşekkülleri deyimi ilk kez 1938 yılında çıkarılan 3460 sayılı yasada yer almıştır.

Kamu İktisadi Kuruluşları, Genel muhasebe kanununa ve Sayıştay denetimine tabi değil, özel hukuk hükümlerine tabidirler.

Etibank'ın bağlı olduğu ortaklıklar; Karadeniz Bakır İşletmeleri A.Ş. ve Çinko Kurşun Sanayii A.Ş.'dir.

Siyasî yerinden yönetim, bir ülkede yasama ve yürütme organlarının birden çok olmasını, hukuk birliğinin bulunmamasını ifade eder ve federal devlet sistemini ortaya çıkarır. Doğru cevap C seçeneğidir.

Ülkemizde işletmelerin hukuksal yapısını düzenleyen temel kanun, Türk Ticaret Kanunu (TTK)’dur.

Birden çok kişinin bir iktisâdi amaca ulaşmak için aralarında anlaşarak para, mal veya emeklerini bir araya getirmek suretiyle kurdukları ticarî işletmelere ortaklık adı verilir. Bir işletmenin ortaklık sayılabilmesi için aşağıdaki gibi özelliklere sahip olması gerekir:
• Ortaklığı kuran kişilerin sayısı birden fazla olmalıdır.
• Ulaşılmak istenen ortak bir amaç bulunmalıdır.
• Ortak amaca ulaşmak için ortaklar aralarında bir anlaşma (sözleşme) yapmalıdır.
• Belirlenen amaca ulaşmak için para, mal, emek ve sermaye konulmalıdır.

Türk Ticaret Kanunu’nun 124. maddesi ticaret şirketlerini; kollektif, komandit, anonim, limited ve kooperatif şirketler olarak saymaktadır. Kanunda, kollektif ile komandit şirket şahıs; anonim, limited ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket sermaye şirketi olarak sayılmaktadır.

Sermayesinin tamamı devletçe veya devlete ait kuruluşlar tarafından temin edilerek kurulan ve devletin veya devlet kuruluşlarının sahibi bulunduğu işletmeler kamu işletmeleridir. Ülkemizde kamu işletmeleri aşağıdaki gibi sınıflandırılabilir:

Türkiye’de KİT’ler çeşitli yasalarda tanımlanmıştır. Örneğin, Anayasa KİT’leri denetim açısından tanımlamıştır. Nitekim Anayasa’nın 165. maddesinde, “Kamu İktisâdi Teşebbüslerinin Denetimi” başlığı altında, Kamu İktisâdi Teşebbüsleri “Sermayesinin yarıdan fazlası doğrudan doğruya veya dolaylı olarak Devlete ait olan kamu kuruluşları ve ortaklıkları” olarak tanımlanmış ve bu kuruluşların TBMM tarafından denetleneceği hükme bağlanmıştır.

Devletin ekonomiye müdahale aracı olan KİT’lerin kuruluş nedenleri şunlardır:
• Özel girişimin yetersizliği
• Özel tekellerin oluşmasını engellemek
• Makro ekonomik hedefleri gerçekleştirmek
• Teknik yetersizlik
• Devlete gelir sağlamak

Özelleştirmenin hukuksal ve anayasal temele kavuşturulması için 13.8.1991 gün ve 4446 sayılı yasa ile Anayasanın 47. maddesine eklenen bir fıkra ile “devlet, kamu iktisâdi teşebbüsleri ve diğer kamu tüzel kişileri tarafından yürütülen yatırım ve hizmetlerden hangilerinin özel hukuk sözleşmeleri ile gerçek veya tüzel kişilere yatırılabileceği ve devredilebileceği kanunla belirlenir” hükmü getirilmiş ve bu konuda anayasal engel ortadan kaldırılmıştır.