KAMU ÖZEL KESİM YAPISI VE İLİŞKİLERİ - Deneme Sınavı - 15

Kamu yönetiminin temelde “işlevsel” ve “yapısal” olmak üzere iki yönünden söz edilebilir. Kamu yönetiminin işlevsel yönü, kanunların ve kamu politikalarının uygulanması sürecini ifade eder. Kamu yönetiminin yapısal yönü ise devletin teşkilat yapısını ifade etmektedir. Doğru cevap A seçeneğidir.

Kamu Çalışanları unsuru, teşkilatın işletilmesinde rol oynayan insanları ifade eder. Kamu yönetiminin etkin bir şekilde işlevlerini yerine getirebilmesi, teşkilatın işletilmesinde görevli olan personelin niteliğiyle doğrudan ilgilidir. Yönetici kadronun bilgi, tecrübe, eğitim düzeyi, sorunlar karşısında hızlı karar alabilmesi vs. kamu hizmetleriyle ilgili memnuniyet derecesine etki eder. Diğer deyişle anılan nitelikler bakımından yetkinlik, kamu hizmetlerinin etkinliğini sağlar. Doğru cevap B seçeneğidir.

Her yere ulaşamama ve işlerin çok ağır yürümesi gibi bir takım sakıncaları gidermek amacıyla taşra ya da yerel hizmetlerde yetki genişliği ilkesi kabul edilmiştir. Yetki genişliği merkezden yönetimin sakıncalarını gidermek amacıyla merkez yönetiminin taşrada görevli memurlarına, sınırlı da olsa belli konularda karar alma ve uygulama yetkisinin verilmesini ifade eder. Doğru cevap C seçeneğidir.

21 Ocak 2017 tarih ve 6771 sayılı Kanunla yapılan Anayasa değişikliğinden sonra hükûmet sisteminde değişiklik olmuştur. Anılan değişiklikten sonra merkezi yönetimin başkent teşkilatı Cumhurbaşkanı ve Bakanlıklardan oluşmaktadır. Doğru cevap D seçeneğidir.

Kamu hesaplarını denetlemek, Sayıştay'ın görev ve yetkileri arasında yer almaktadır. Doğru cevap E seçeneğidir.

1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 505. maddesine göre, “Bakanlıklarda sayısı on beşi geçmemek üzere Bakan Müşaviri istihdam edilebilir. Bakan Müşavirlerinin kadroları atama işlemi gerçekleşince hiçbir işleme gerek kalmaksızın ihdas edilmiş ve ilgili bakanlığa ait kadro cetvelinin ilgili bölümüne eklenmiş sayılır.” Doğru cevap B seçeneğidir.

Merkezdeki yardımcı kuruluşlar; Danıştay, Sayıştay, Milli Güvenlik Kurulu ve Yüksek Askeri Şura olarak sıralanabilir. Doğru cevap C seçeneğidir.

Yüksek Askeri Şuranın üyeleri; Cumhurbaşkanı Yardımcıları, Adalet Bakanı, Dışişleri Bakanı, İçişleri Bakanı, Hazine ve Maliye Bakanı, Milli Eğitim Bakanı, Milli Savunma Bakanı ve Genelkurmay Başkanı ile Kuvvet Komutanlarıdır. Cumhurbaşkanı gerekli gördüğü hâllerde Yüksek Askeri Şura toplantılarına katılır ve başkanlık eder. Cumhurbaşkanı katılmadığında, görevlendireceği yardımcısı başkanlık eder. Doğru cevap D seçeneğidir.

Merkezî yönetimin taşra teşkilatı, il, ilçe ve (kurulursa) bölge teşkilatlarıdır. 10 Eylül 2014 tarihli ve 6552 sayılı Kanun’la kaldırılmadan önce “Bucak”lar da taşra teşkilatı içerisinde yer alıyordu. Ancak anılan kanunla Bucak idaresinin hukuki varlığına son verilmiştir. Doğru cevap E seçeneğidir.

İdarî merkezden yönetim, karar alma, politika oluşturma ve uygulama yetkilerinin doğrudan merkezi idare ve onun taşra örgütü tarafından yerine getirilmesin ifade eder.

Merkezden yönetimin diğer bir türü olan siyasî merkezden yönetim ise bir ülkede yasama ve yürütme organlarının tek olmasını, o ülkede hukuk birliğinin bulunmasını ifade eder ki buna literatürde üniter devlet adı verilir.

İdarî yerinden yönetim, bazı kamu hizmetlerinin merkezî idare hiyerarşisinin dışındaki kamu tüzel kişilerine aktarılmasıdır. Bu açıdan idarî yerinden yönetimin temelinde “özerklik” kavramı bulunur.

Yerel yönetimlerin karar organları, kanunda gösterilen usullerde, seçmenler tarafından seçilerek oluşturulur. Buna göre, yerel yönetimlerin karar organları dışındaki yürütme ve danışma organlarının seçimle gelme zorunluluğu yoktur. Nitekim il özel idaresinin yürütme organı ve başı olan vali, atamayla göreve gelen bir kamu yöneticisidir.

Türkiye’de coğrafî yerinden yönetim kuruluşları veya diğer adıyla yerel yönetimlere ilişkin temel ilkeler Anayasanın “Mahalli İdareler” başlıklı 127. maddesinde düzenlenmiştir.

Frederick Taylor (1856-1915) 1911 yılında yayınlanan “Bilimsel Yönetimin İlkeleri” adlı kitabında kamu-özel kesim ayrımı yapmaksızın bir yönetimi en verimli hâle getirecek ilkelerin neler olabileceği sorusu üzerinde yoğunlaşmıştır. Taylor da yönetimi bir süreçler bütünü olarak ele almaktadır. Ancak bu süreçte ön plana çıkardığı husus işgücünün iyi kullanılmasıdır. Bu sayede örgütlerde verimliliğin artacağına inanmaktadır. Doğru cevap B'dir.

Stratejik yönetim düşüncesi ilk olarak özel kesim işletmelerinde yaygınlaşmıştır. Ancak Daha sonra kamu kesimince de tercih edilen bir yönetim tarzı olmuştur. Bu konuda öncü olan ülkeler başta İngiltere olmak üzere İsveç, Yeni Zelanda ve ABD’dir. Doğru cevap D'dir.

Kamu yönetiminin  varoluş sebebi kamusal yani kolektif (toplumsal) nitelikli ihtiyaçları karşılamaktır. Bu özellik aynı zamanda kamu kesimini özel kesimden ayırt etmede kullanılan önemli bir ölçüttürr. Bu organizasyon kâr amacı güden değil, sosyal fayda için çalışan bir yapılanmadır. Doğru cevap C'dir.

Özel sektör kuruluşları ne doğrudan ne de dolaylı olarak devlete bağlı olmayan kuruluşlardır. Kamu hiyerarşisi ve kamuya ait norm (kurallar) dünyası içinde yer almazlar. Dolayısıyla kamu gücünü temsilen de hareket edemezler. Kamu yönetimindeki kurum ve kuruluşlar gibi tek yanlı işlem yapmaları da söz konusu değildir. Doğru cevap D'dir.

Son yıllarda özel kesim yönetiminden esinlenerek geliştirilen bir kamu yönetimi anlayışı olan “Yeni Kamu Yönetimi” anlayışı ortaya çıkmıştır. Yeni Kamu Yönetimi özel kesime ait yönetim unsurlarıyla kamu yönetimi anlayışında yeniden yapılanma çabası olarak ifade edilebilir. Bu doğrultuda atılan adımlar; kamu kesimi-özel kesim ayrışmasının ortadan kalkması olarak nitelendirilebilir. Zira esasta bu yaklaşımla müşteri odaklı bir kamu yönetimi örgütlenmesi önerilmektedir. Nitekim yeni kamu yönetimi anlayışından yaygın bir şekilde “Kamu İşletmeciliği” olarak da bahsedilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Başlıca farklılık olarak her iki yönetimin sahip olduğu çevreler gösterilebilir. Kamu yönetimi esas olarak bir siyasal çevrenin içinde yer alırken özel yönetim ise daha çok sosyal bir çevrenin içinde faaliyetini sürdürmektedir. Özel kesim devletin bir parçası, bir uzantısı değildir. Doğru cevap E'dir.