KAMU MALİYESİ

Bir hizmetin görülmesi, bir programın yürütülmesi gibi belirli bir amacı gerçekleştirmek için, gerektiğinde kullanılmak üzere bir hesapta toplanan ve harcanan paralara "Fon" adı verilir.

Devletin zorla (cebri olarak) elde ettiği gelirler; vergiler, harçlar, resimler, şerefiyeler, parafiskal gelirler, para cezaları ve zorunlu borçlardır.

Devletin zorlama olmadan elde ettiği gelirler; Kamu İktisadi Teşebbüsleri (KİT) gelirleri, mali tekellerden elde edilen gelirler gibi işletmecilik (teşebbüs gelirleri) faaliyetlerinden elde ettiği gelirler, sahip olduğu menkul ve gayrimenkul mallardan elde ettiği mülkiyet gelirleri, bağış ve yardımlar ile isteğe bağlı borçlanmadır.

Vergi, devlet ya da vergilendirme yetkisine sahip kamu kuruluşlarının kamu harcamalarını karşılamak üzere, gerçek ve tüzel kişilerden, karşılıksız, kesin, egemenlik hakkına ve kanuna dayalı olarak aldıkları parasal tutarlardır. Verginin en önemli özelliği zor (cebir) ögesine dayanmasıdır. Vergi kanunla konulur, değiştirilir ya da kaldırılır. Egemenlik hakkına sahip olanların vergileri keyfi olarak uygulamaları, Anayasalarda, vergiler kanunla konulur, değiştirilir ya da kaldırılır hükmüyle engellenmiştir.

Parafiskal gelirler kamu kurumlarının ve kamu yararına yönelik hizmet gören kuruluşların, finansmanlarını sağlamak amacıyla bu hizmetlerden, dolaylı ve dolaysız bir şekilde yararlananlardan, yasal zorunluluk altında aldıkları paralardır. Parafiskal gelirler, özel kanunlara dayalı özel bir yükümlülüktür.

Ulusal paranın yabancı paralar karşısında dış değerinin düşürülmesi olarak tanımlanan devalüasyon devlet için bir tür dolaylı gelir elde etme yöntemidir.

Devlet ekonomik, sosyal ve siyasal koşulların bozulduğu olağanüstü durumlarda, vergi gelirlerinin kamu harcamalarını karşılayamayacak seviyelere düşmesi halinde, alternatif finans kaynağı olarak borçlanmaya başvurur. Özellikle büyük yatırımlar ya da savaşlar, olağan kamu gelirleriyle karşılanamaz. Bunlar için devlet, ihtiyaç duyduğu parayı borçlanma (istikraz) yoluyla sağlar. Ancak devletlerin büyük yatırımlar, savaşlar dışında, yıllık bütçe açıklarını kapatmak için de borçlanmaya başvurduğu görülmektedir. Günümüzde, olağanüstü bir gelir kaynağı olan borçlanma, devlet bütçelerinde olağan gelir kaynakları arasında yer almaya başlamıştır.

Bir ülkede kağıt para, tahvil ve bono, hisse senetleri gibi değerlerin ilk kez piyasaya sürülmesine emisyon denir. Hükümetler için en kolay gelir elde etme yolu para basımıdır. Devlet otorite gücüne dayalı olarak para yaratmakta ve tedavüle sürmektedir.

Kamu ekonomisi asli olarak bölünemez nitelikte mallar üretmekle birlikte, toplumsal talebi karşılamak üzere yarı bölünebilir kamusal mallar ya da bölünebilir özel mallar da üretmektedir. Bu durumda, devletin ürettiği malların bileşiminin farklı olması, kamusal finansmanda çeşitli farklılıklara yol açmıştır.

Devalüasyon yapıldığında para biriminin altın ya da döviz karşılığı değeri düşürülür, bu durumda devletin ve merkez bankasının elinde bulunan döviz ve altınların ulusal paraya göre değeri artar. Bu artış ulusal para biriminin değerinin düşürüldüğü oranda gerçekleşir. Devalüasyon sonucu ortaya çıkan bu dolaylı gelir farkı hazineye devredilir. Doğal olarak dış borçların, ülke para biriminin değer kaybetmesi sonucu, artış gösterir. Kur ayarlamaları da küçük çaplı devalüasyondur.

Zorla elde edilen gelirler; vergiler,harçlar, resimler, şerefiyeler, paraiskal gelirler, para cezaları ve zorunlu borçlardır. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

Toplam gelirler içerisinde vergi gelirlerinin payı, son iki yılda %80’in bile üzerinde gerçekleşmiştir. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.

Vergi sadece gerçek kişilerden değil tüzel kişilerden de alınmaktadır.

Devlet ya da yerel yönetimler tarafından yapılan bayındırlık işlerinden dolayı değerleri artan gayrimenkullerin, sahiplerinden, bu hizmetin maliyetine katılma karşılığı olarak alınan pay şerefiyelerdir.

Bir hizmetin görülmesi, bir programın yürütülmesi gibi, belirli bir amacı gerçekleştirmek için, gerektiğinde kullanılmak üzere bir hesapta toplanan ve harcanan paralara fon denmektedir. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

Zorlama olmadan elde edilen gelirler; teşebbüs ve mülkiyet gelirleri, bağış ve yardımlar, isteğe bağlı borçlanma ve mali tekellerdir. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Ulusal paranın yabancı paralar karşısında değerinin düşürülmesine devalüasyon denmektedir. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Parasal işlemlerden elde edilen gelirler; para basma ve develüasyondur. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Borçlanma, geçici olma özelliğiyle vergiden ayrılır. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Resim ile ilgili verilen bilgilerden hepsi doğrudur. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.