KAMU MALİYESİ

Gerçek harcamalar devletin tüketim harcamalarıdır ve bu harcamalar aracılığıyla devlet, dolaylı ya da dolaysız bir tarzda üretim faktörlerinin ya mülkiyetine ya da kullanma hakkına sahip olmaktadır. Gerçek harcamalar teriminin yerine reel harcamalar, faktör harcamaları, efektif harcamalar, mal ve hizmet alım harcamaları gibi terimler de kullanılmaktadır. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

Yatırım harcamaları fonksiyonel sınıflandırmadan ziyade ekonomik sınıflandırmaya tabi olabilecek bir harcama türüdür. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.

Soru kökünde transfer harcamaları tanımlanmıştır; dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Mali transferler, devletin özel bütçeli kuruluşlar (Üniversiteler, il özel idareleri) ve yerel yönetimlere (belediyeler v.b.)yaptığı transferlerdir. DOlayısıyla doğru cevap C'dir.

Tablo 5.3'e göre sosyal güvenlik kurumları 04 koduyla finanse edilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Nüfusun artmasıyla birlikte devletin sunmuş olduğu eğitim, sağlık, konut vb. kamu hizmetlerinde bir talep artışı gözlenmektedir. Çünkü devlet yapmış olduğu kamusal mal ve hizmet üretiminin hacim ve yapısını nüfus ile doğru orantılı olarak artırmak zorunda kalmaktadır.

Wagner, kamu tarafından üretilen mal ve hizmetlere yönelik talebin sürekli olarak artmasına karşın, vergi gelirlerinde aynı oranda bir artış söz konusu olmadığı için, kamu harcamalarının yükseleceğini ilk olarak ortaya koyan iktisatçıdır. Wagner dönemin sanayileşme aşamasındaki ülkelerinden ABD, Fransa, Almanya ve Japonya’daki iktisadi gelişmeleri inceleyerek ekonomik gelişme ve sanayileşme hızlandıkça kamu harcamalarının da arttığı sonucuna ulaşmıştır. Doğru cevap B'dir.

Politik rekabetin eksikliği söz konusu nedenlerden biridir, dolayısıyla doğru cevap E'dir.

Şartlı bağış ve yardımlar, finansman tipi sınıflandırma kapsamında değerlendirilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Fonksiyone sınıflandırma ilk olarak A.B.D.’nin yerel yönetimlerinde 1909-1913 yılları arasında kullanılmaya başlanmıştır. Doğru cevap C'dir.

Kamu harcamalarını dar anlamda açıklayan görüş Maurice Duverger tarafından "hukuki tanım" olarak adlandırılmaktadır. Bu tanıma göre, bir harcamanın kamu harcaması olarak nitelendirilmesi, harcamayı yapanın hukuki kişiliğine bağlıdır.

Kamu harcamalarının toplam hasılaya katkısı bazında sınıflandırılması, ekonomik sınıflandırmadır. Kamu harcamalarının ekonomik ayrıma göre sınıflandırılmasında temel belirleyici, harcamaların toplam hasılaya bir katkıda bulunup bulunmadığıdır.

Transfer harcamaları, satın alma gücünün özel şahıslar ya da sosyal tabakalar arasında el değiştirmesine sebep olan kamu harcamalarıdır. Karşılıksız yapılan harcamalar olup milli gelir üzerinde doğrudan doğruya bir etki meydana getirmezler.

Sosyal transferler, devletin sosyal amaçlarla yaptığı transferlerdir. Örneğin; emekli sandığı, dernek ve yardım kuruluşlarına yapılan yardımlar ve öğrenci bursları.

Kurumsal sınıflandırmada dört düzeyli bir kodlama benimsenmiştir. 4. düzey, destek ve lojistik birimler ile politikaları uygulayan ve hizmetten yararlananlarla doğrudan muhatap olan birimleri kapsar.

Devlet primi giderleri, devletin işveren sıfatıyla ödediği sosyal güvenlik katkı paylarıdır (personelden kesilen primler hariç).

20. yüzyılla birlikte ortaya çıkan gelişmeler sonrasında ‘’Klasik Devlet’’ anlayışının yerini ‘’Sosyal Devlet’’ anlayışına bırakmasıyla birlikte devletin yüklendiği görev ve sorumluluklarda belirgin bir artış meydana gelmiştir. Bu süreçle birlikte devletin klasik görevlerinin yanına iktisadi dalgalanmaların giderilmesi, dış ticaret dengesinin sağlanması gibi yeni görevler eklenmiştir. Bunlar, kamu harcamalarındaki artışın ekonomik nedenleridir.

Devletin birçok alanda sosyal hizmetler yapması durumu ortaya çıkmış, bu hizmetlerin vatandaşlara ulaştırılması için büyük masrafların yapılmasına gerek duyulmuştur. Eğitime yapılan yatırımlar, kamu harcamalarını artıran sosyal nedenlerden biridir.

Wagner dönemin sanayileşme aşamasındaki ülkelerinden ABD, Fransa, Almanya ve Japonya’daki iktisadi gelişmeleri inceleyerek ekonomik gelişme ve sanayileşme hızlandıkça kamu harcamalarının da arttığı sonucuna ulaşmıştır. İngiltere, bu incelemeyi yaptığı ülkeler arasında değildir.

Buna teze göre kamu harcamaları, devamlı ve doğrusal bir artış göstermemektedir. Politik, ekonomik ve sosyal buhranlar meydana geldiğinde bu ilişkide yükselme yönünde sıçramalar yaşanmakta, durumun normale döndüğü dönemlerdeyse değişmiş olan durum, varlığını yeni şekliyle devam ettirmektedir. Savaşlar gibi büyük bunalım dönemlerinde, kamu harcamaları sıçrama yaparak artar, bunalım sonrası dönemlerde de eski düzeyine inemez.