KAMU MALİYESİ

Kamu harcamaları ile ilgili tanımlamaların çeşitlenmesinde belirleyici olan husus, devlet kavramının ve fonksiyonlarının farklı yorumlanması neticesindedir. Kamu kavramının farklı yorumlanması da söz konusu olmakla beraber belirleyici husus olarak ders kitabında (b) şıkkında belirtilen husus gösterilmiştir.

Kamu harcamaları toplamının gayrisafi milli hasılaya oranlanması yoluyla kamu kesiminin milli ekonomi içindeki  büyüklüğü bulunur.

Kamu harcamalarının sınıflandırılması ile elde edilen faydalar (d) şıkkı dışındakilerdir. Dolayısıyla sorunun doğru cevabı (d) şıkkıdır. Çünkü

kamu harcamalarının sınıflandırılması ile elde edilen faydalar arasında, belli harcama gruplar arasında karşılaştırma yapılmasını bırakın

önlemesini kolaylaştırır.

idari sınıflandırmanın sağladığı kolaylıklar arasında, uluslararası karşılaştırmaları kolaylaştırması yoktur. Zira tam tersine uluslararası karşılaştırma yapabilmeyi zorlaştırır.

Analitik bütçe sınıflandırmasının genel yönetim kapsamındaki tüm idarelerde uygulamaya geçmesi 2006 yılında başlamıştır.

Bütçede kurumsal sınıflandırmada dört düzeyli bir kodlama benimsenmiştir.

Kamu harcamalarının görünürde artış nedeni olan şık "ülke nüfusunun artması" dır. Diğer şıklarda verilen nedenler kamu harcamalarının gerçek artış nedenleridir.

Kamu harcamalarının gerçek artış nedeni teknolojik nedenlerdir. Sorunun diğer şıklarında verilenler, kamu harcamalarının görünürde artış nedenleridir.

Kamu tarafından üretilen mal ve hizmetlere yönelik talebin sürekli olarak artmasına karşı, vergi gelirlerinde aynı oranda bir artış söz konusu olmadığı için, kamu harcamalarının yükseleceğini ortaya koyan  iktisatçının ismi Adolp Wagner dir.

Savaşlar gibi büyük bunalım dönemlerinde, kamu harcamaları büyük sıçrama yaparak artar, bunalım sonrası dönemlerde de eski düzeyine inemez şeklinde açıklanan "Sıçrama Tezi"  Peacock ve Wiseman adlarındaki iktisatçılara aittir.

Kamu harcamaları kavramını anlayınız

Geniş anlamda kamu harcamalarını açıklayan görüş “sosyoekonomik tanım”, dar anlamda kamu harcamalarını açıklayan görüşse “hukuki tanım” olarak adlandırılmaktadır.

Geniş anlamda kamu harcaması, devlet bütçesi kapsamında yapılan harcamalarla birlikte, bütçe sistemi dışında kalan diğer tüm kamu kurum ve kuruluşlarınca yapılan harcamaları da içine almaktadır.Geniş kapsamlı yaklaşımda, devletin siyasal yaşama müdahalesi yanında, ticari ve sanayide gösterdiği faaliyetler de dikkate alınmalıdır noktasından hareket edilir. Bu yaklaşımla devlet kalkınma ve büyüme hızını artırmak, gelir dağılımını düzeltmek gibi amaçları gerçekleştirmek için bazen doğrudan mal ve hizmet alımına yönelirken bazen de özel kesime karşılıksız ödemeler yapmaktadır.

Kamu harcamalarındaki gelişmelerin izlenmesi, hangi alanlarda artış ya da azalış içinde olduğunun tespiti, sağlıklı bir sınıflandırmayla mümkündür. Kamu harcamaları çeşitli ölçütlerden hareket edilmek suretiyle değişik sınıflandırmalara tabi tutulabilir. Kamu harcamalarıyla gerçekleştirilmesi amaçlanan görevler ya da kamu harcamalarının ekonomik nitelikleri ya da harcama birimleri dikkate alınmak suretiyle çeşitli sınıflandırmalar yapılabilmektedir. Kamu harcamaları idari, fonksiyonel ve ekonomik olarak sınıflandırılmaktadır.

Kamu harcamalarını fonksiyonel tasnife göre sınıflandırmanın amacı, devlet tarafından gerçekleştirilen çeşitli hizmetlerin, maliyetlerinin hesaplanabilmesidir. Kamu harcamalarını fonksiyonel tasnife göre sınıflandırmanın amacı, devlet tarafından gerçekleştirilen çeşitli hizmetlerin, maliyetlerinin hesaplanabilmesidir. Yani fonksiyonel sınıflandırma, devletin yapmış olduğu toplam harcamaların hangi amaçlar için yapıldığını göstermektedir. Fonksiyonel sınıflandırma, belirli bir hizmetin yerine getirilmesinin toplam maliyetinin saptanmasında; toplam maliyetinin saptanmasının yanında birim maliyetinin belirlenmesinde, birim maliyete etki eden faktörlerin gözden geçirilerek hizmette etkinlik sağlamaya, harcanan parayla elde edilen fayda arasında karşılaştırmalar yapmaya olanak tanımaktadır.

Kamu harcamalarının ekonomik ayrıma göre sınıflandırılmasında temel belirleyici, harcamaların toplam hâsılaya bir katkıda bulunup bulunmadığıdır. Buna göre bir değer yaratan, yani GSMH’ ya katkıda bulunan harcamalar, yatırım ve cari harcamalardır

Cari harcamalar, nitelikleri itibariyle her yıl tekrarlanma görünümündedirler. Genellikle bir bütçe dönemi içerisinde tüketilmesi, söz konusu faydanın elde edilmesi amacıyla yapılmaktadırlar. Daha önce söylediğimiz gibi personel giderleri bu yapıdadır.

Sosyal Transferler: Devletin sosyal amaçlarla yaptığı transferlerdir. Örneğin; emekli sandığı, dernek ve yardım kuruluşlarına yapılan yardımlar ve öğrenci bursları.

Fonksiyonel sınıflandırma, devlet faaliyetinin türünü göstermek üzere tasarlanmıştır. Dört düzeyli ve altı haneli kod grubundan oluşmaktadır.

Fonksiyonel sınıflandırma, devlet faaliyetinin türünü göstermek üzere tasarlanmıştır. Dört düzeyli ve altı haneli kod grubundan oluşmaktadır. Birinci düzey, devlet faaliyetlerini on ana fonksiyona ayırmaktadır.