KAMU MALİYESİ

Kişisel çıkarları devlet kararları ve hizmetleri yolu ile korumakta aynı türden çıkar sahiplerinin oluşturdukları çıkar grupları daha etkili olmaktadır. Çıkar grupları, ortak bir çıkar etrafında birleşmiş sosyal gruplardır. Baskı grupları ise, çıkar
gruplarının özel bir durumunu teşkil etmekte olup, kendi çıkarları için siyasal iktidarı çeşitli yöntemlerle etkilemeye çalışan çıkar gruplarıdır. Yani, çıkar grubu ile baskı grubu arasındaki temel fark, siyasal iktidarı etkileme olayıdır. Bir çıkar grubu, kendi ortak çıkarları için siyasal iktidarı etkilemeye çalıştığı zaman baskı grubu kimliği kazanmaktadır.

Metodolojik Bireyselcilik İlkesi: Bir toplumda alınan bütün kararların özde toplumu oluşturan bireylerin tercihlerine göre alındığı ve şekillendiği kabul edilmektedir. Teoriye göre bireyler rasyonel davranış içerisindedir ve bu şekilde davrandıkları için kendi çıkarlarını maksimize edeceklerdir. Buna göre toplumda tüm sosyal ve bireysel kararlar birey tercihlerine göre belirlenir. Tüm kamusal kararların belirleyicisi bireysel tercihlerdir.

Politik miyopluk: Kamu ekonomisinde alınan karar ve yapılan uygulamalarda kısa
vadeli düşünme alışkanlığıdır. Politik miyopluk ile ifade edilmek istenen politikacıların oylarını maksimize etmeyi sağlamak için toplumu hoşnut etme amacına yönelik kısa vadeli politikaları tercih etmeleridir. Tekrar seçilebilme kaygısı ile siyasi iktidarın, ekonomiye katkıları olacak yatırım projeleri yerine kısa dönemde seçmenlere doğrudan fayda sağlayabilecek ve oy garantisi getirecek projelere imza atması sonucu ortaya çıkmaktadır. Uzun dönemli ekonomiye faydalı olacak politikalar yerine kısa vadeli politikaların uygulanması kamuda fayda, verimlilik ve tutumluluk fonksiyonlarının gerçekleştirilememesine neden olmaktadır. Politik miyopluk özellikle seçim dönemlerinde politikacıların seçmen tabanlarının tercihlerine yönelik harcamalarını arttırması, kısa vadeli ekonomik olarak zararlı popülist ekonomik harcamaları ve politikaları takip etmesi durumudur. Sonuç olarak bu zararlı ve kısa vadeli harcamalar uzun vadede vergiler ve vergi dışı gelir kaynakları ile giderileceğinden devletin başarısızlığına sebep olmaktadır. Kamu harcamalarının vergi dışı gelir kaynakları ile karşılanması da politik miyopluk etkisine güzel bir örnek teşkil etmektedir.

Kesinlik Derecesi, Kararlara Katılma, Alternatif Tercihlerin Seçimi, Sorumluluk Derecesi ve Zorlama Unsuru piyasa ve toplumsal karar alma mekanizmaları arasındaki başlıca farklardır.

Siyasal karar alma mekanizmasında satın alma birimi kişilerin oyu'dur.

Siyasal süreçte yer alan aktörleri;
• Fayda maksimizasyonu peşinde olan seçmenler,
• Oy maksimizasyonu peşinde olan siyasi partiler,
• Bütçe ve etkinlik alanı maksimizasyonu peşinde olan bürokratlar ve
• Rant maksimizasyonu peşinde olan baskı ve çıkar grupları olarak sıralayabiliriz.

Siyasi sürecin en önemli aktörü durumundaki seçmen, bir toplumda yasalar çerçevesinde yönetici kadroyu seçimle iş başına getirme hakkına sahip olan vatandaşı ifade etmektedir.

Referans grupları, kişinin tutumlarını, fikirlerini, değer yargılarını ve davranışlarını doğrudan veya dolaylı olarak etkileyen insan topluluklarıdır. Medya referans grubu içinde sayılmamaktadır.

Temsil, siyasi partilerin hem üyelerinin hem de seçmenlerinin görüşlerini ve tercihlerini siyasal sisteme taşımaları anlamına gelmektedir.

Çıkar grupları politik konulardaki kararların kendi menfaatlerine uygun biçimde çıkması için, bu kararların alınmasında yer alan bileşenlerin üzerinde baskı kurmaya çalışırlar.  Bu durum lobicilik faaliyeti olarak adlandırılır.

Bürokrasi, siyasal karar mekanizmasının aldığı kararları uygulayan uzman
kadrodur.

Kamu Tercihi Teorisinin öncülüğünü Nobel ödüllü iktisatçı James Buchanan yapmıştır.

Lisans kollama, ithalatta tahsisli kotalardan izin belgesi almak ve bu suretle rant 
elde etmek için baskı ve çıkar gruplarının yaptıkları faaliyet ve harcamalardır.

Siyasal süreçte yer alan aktörleri;
• Fayda maksimizasyonu peşinde olan seçmenler,
• Oy maksimizasyonu peşinde olan siyasi partiler,
• Bütçe ve etkinlik alanı maksimizasyonu peşinde olan bürokratlar ve
• Rant maksimizasyonu peşinde olan baskı ve çıkar grupları olarak sıralayabiliriz. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Rant maksimizasyonu peşinde olan baskı ve çıkar gruplarıdır. Dolayısıyla doğru cevap E'dir.

Bütçe ve etkinlik alanı maksimizasyonu peşinde olan bürokratlardır. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

siyasal karar almada seçmen davranışları üzerinde hepsi etkilidir. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

Anayasal İktisat Teorisi, devletin güç ve yetkilerinin nasıl sınırlandırılabileceğini ve nasıl sınırlandırılması gerektiğini inceleyen bir disiplindir. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Kamu Tercihi Teorisi’ne göre karar alma mekanizması oluşurken şu üç ilke ve varsayımdan yola çıkılmaktadır: metodolojik bireyselcilik ilkesi, rasyonaliye ve maximand ilkesi, rasyonalite ve maximand ilkesi ve politik mübadeledir. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Kamu Tercihleri Teorisi tarafından kamu ekonomisinin başarısızlığına yönelik geliştirilen eleştirileri aşağıdaki ana başlıklar altında toplamak mümkündür:
• Rasyonel Seçmenlerin Bilgisizliği ve İlgisizliği
• Rant Kollama,
• Oy Ticareti,
• Politik Miyopluk,
• Ortanca Seçmen Teorisi,
• Bürokrasiden kaynaklanan sorunlar

Dolayısıyla doğru cevap D'dir.