KAMU MALİYESİ - Deneme Sınavı - 4

Wagner, kamu tarafından üretilen mal ve hizmetlere yönelik talebin sürekli olarak artmasına karşın, vergi gelirlerinde aynı oranda bir artış söz konusu olmadığı için, kamu harcamalarının yükseleceğini ilk olarak ortaya koyan iktisatçıdır. Wagner dönemin sanayileşme aşamasındaki ülkelerinden ABD, Fransa, Almanya ve Japonya’daki iktisadi gelişmeleri inceleyerek ekonomik gelişme ve sanayileşme hızlandıkça kamu harcamalarının da arttığı sonucuna ulaşmıştır. Doğru cevap B'dir.

Politik rekabetin eksikliği söz konusu nedenlerden biridir, dolayısıyla doğru cevap E'dir.

Şartlı bağış ve yardımlar, finansman tipi sınıflandırma kapsamında değerlendirilmektedir. Doğru cevap E'dir.

Fonksiyone sınıflandırma ilk olarak A.B.D.’nin yerel yönetimlerinde 1909-1913 yılları arasında kullanılmaya başlanmıştır. Doğru cevap C'dir.

Bütçenin dört adet klasik işlevi vardır. Bunlar; mali işlevi, siyasi işlevi, hukuki işlevi, denetim işlevidir. Ekonomik istikrar işlevi ise bütçenin çağdaş işlevleri arasındadır. Doğru cevap E'dir.

Devletin üzerine almış olduğu bazı görevler vardır. Devletler en azından, iç ve dış güvenlik hizmetlerini yerine getirmektedir. Bu hizmetlerin gerektirdiği bazı giderlerin yapılması da zorunludur. İşte mali işlev, devlet hizmetlerinin gerektirdiği maliyetleri ve bunların finansmanını zorunlu kılmaktadır. Elbette bu giderler ve gelirler arasında bir denge kurulmasını da gerektirmektedir. Doğru cevap A'dır.

Bütçenin siyasi işlevi sadece demokratik ülkelerde geçerlidir. Çünkü halkın isteklerinin ve rızasının bütçelerde yer bulabilmesi ancak demokratik hakların kullanımıyla gerçekleşebilmektedir. Demokratik olmayan toplumlarda bütçenin siyasi işlevinden bahsedilemez. Doğru cevap D'dir.

Yasama organının halka adına kamu gelirlerini toplayıp, yine halk adına bu gelirleri harcamasına bütçe hakkı denir. Bu konuda sınırları belirleyen ise anayasadır. Doğru cevap B'dir.

Devlet bütçesinin bir yandan büyüklüğü açısından, diğer yandan kamu parasının kullanılması açısından etkin kullanılması gerekmektedir. En az kaynakla en fazla sosyal faydayı sağlayacak biçimde bütçe uygulamasının yapılması etkinlik denetimi olarak adlandırılmaktadır. Etkinlik denetimi bütçenin denetim işlevinin bir parçasıdır. Doğru cevap C'dir.

Tam ve yarı kamusal mal ve hizmetleri özel sektör ya üretmemekte ya da yetersiz miktarda üretmektedir. Bu da kaynak dağılımının etkinliğini bozarak toplumun refahını azaltmaktadır. Bu tür mal ve hizmetlerin üretimini kamu kesimi üstlenerek kaynakların daha etkin dağılmasını ve sosyal faydanın artmasını amaçlar. Bu bütçenin kaynak tahsisinde etkinlik işlevidir. Doğru cevap D'dir.

Bütçe süreci, en geç eylül ayının ilk haftası sonuna kadar kalkınma planları, stratejik planlar ve genel ekonomik koşulların gerekleri doğrultusunda makro politikaları, ilkeleri, hedef ve gösterge niteliğindeki temel ekonomik büyüklükleri de kapsayacak şekilde ggörüşülüp onaylanan Orta Vadeli Program'ın (OVP) Resmi Gazete'de yayımlanmasıyla başlar. Doğru cevap B'dir.

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'nde Merkezi Yönetim Bütçe Kanun teklifi Cumhurbaşkanı tarafından TBMM'ye sunulacak ve parlamento da görüşülme süreci bu şekilde başlamış olacaktır. Yani yeni uygulama da daha önce Bakanlar Kurulu'na ait olan bütçe kanunu teklifi yetkisi, Cumhurbaşkanı'na devredilmektedir. Doğru cevap A'dır.

Devletin tam istihdama yönelik politikalar izlemesi bütçenin ekonomik istikrar işlevinin gereğidir. Ekonomik istikrarı sağlama kavramı tam istihdamı sağlamayı, fiyat istikrarını sağlamayı, ödemeler dengesini sağlamayı ve ekonomik kalkınmayı sağlamayı kapsamaktadır. Doğru cevap C'dir.

Serbest piyasa ekonomilerinin, devlet tarafından herhangi bir düzenleme yapılmadığında gelir dağılımını bozduğu bilinmektedir. Gelir dağılımının gittikçe bozulmasının toplumsal huzursuzluklar yaratacağı bilindiğine göre, devletin bütçeleri aracılığı ile gelir dağılımını düzeltme görevini üstlenme gereği ortaya çıkmaktadır. Bu da bütçe aracılığıyla gerçekleştirilmektedir. Doğru cevap D'dir.

Kamu harcamalarını dar anlamda açıklayan görüş Maurice Duverger tarafından "hukuki tanım" olarak adlandırılmaktadır. Bu tanıma göre, bir harcamanın kamu harcaması olarak nitelendirilmesi, harcamayı yapanın hukuki kişiliğine bağlıdır.

Kamu harcamalarının toplam hasılaya katkısı bazında sınıflandırılması, ekonomik sınıflandırmadır. Kamu harcamalarının ekonomik ayrıma göre sınıflandırılmasında temel belirleyici, harcamaların toplam hasılaya bir katkıda bulunup bulunmadığıdır.

Transfer harcamaları, satın alma gücünün özel şahıslar ya da sosyal tabakalar arasında el değiştirmesine sebep olan kamu harcamalarıdır. Karşılıksız yapılan harcamalar olup milli gelir üzerinde doğrudan doğruya bir etki meydana getirmezler.

Sosyal transferler, devletin sosyal amaçlarla yaptığı transferlerdir. Örneğin; emekli sandığı, dernek ve yardım kuruluşlarına yapılan yardımlar ve öğrenci bursları.

Kurumsal sınıflandırmada dört düzeyli bir kodlama benimsenmiştir. 4. düzey, destek ve lojistik birimler ile politikaları uygulayan ve hizmetten yararlananlarla doğrudan muhatap olan birimleri kapsar.

Devlet primi giderleri, devletin işveren sıfatıyla ödediği sosyal güvenlik katkı paylarıdır (personelden kesilen primler hariç).