KAMU MALİ YÖNETİMİ

Denetimin üç ana öğesi bulunmaktadır. Bunlardan birinci kurumun ana amaçlarının önceden belirlenmiş olmasıdır. Denetimin ikinci öğesi verimliliktir. Belirli bir amaca ulaşmak yanında bu amaçlara verimli bir biçimde, fazladan para, emek, malzeme ve zaman harcamadan ulaşmak önemlidir. Üçüncü öğe ise zamandır. Amaç ve sonuçlara, belirlenen zaman içinde ulaşmak gerekmektedir.

Denetim konusunun özelliklerine göre bir takım denetim ilkeleri belirlenebilir. Ancak denetim yapılan her yerde genel olarak uyulması gereken ilkeler
bulunmaktadır. Bu ilkeler; bağımsızlık, yasallık, nesnellik ve dürüstlüktür.

Bakınız Şekil 8.1 Mali Yönetim ve Kontrol Süreci.

Şekil 8.1 Mali Yönetim ve Kontrol Süreci

Ülkemizde de 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun Beşinci Kısmında iç kontrol sisteminin esasları düzenlenmiştir.

Kamu idarelerinin malî yönetim ve kontrol sistemleri; harcama birimleri, muhasebe ve malî hizmetler
ile ön malî kontrol ve iç denetimden oluşmaktadır (5018 sayılı kanun madde 57).

Kurumlarda iç kontrol sistemlerinin kurulması ve gözetilmesinden sorumlu olan üst yöneticiler ve birim yöneticileri, bu sorumlulukları kapsamında her yıl
“İç Kontrol Güvence Beyanı” imzalamaktadır.

Ülkemizde 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Sayıştay tek dış denetim organı olarak belirlenmiştir.

Sayıştay tarafından yapılan dış denetimin amaçları şu şekilde sıralanabilir;
• Bütçe hakkının gereği olarak kamu idarelerinin faaliyet sonuçları hakkında TBMM’ye
ve kamuoyuna güvenilir ve yeterli bilgi sunulması,
• Kamu mali yönetiminin hukuka uygun
olarak yürütülmesi ve kamu kaynaklarının
korunması,
• Kamu idarelerinin performansının değerlendirilmesi,
• Hesap verme sorumluluğu ve mali saydamlığın yerleştirilmesi ve yaygınlaştırılması

TBMM, vatandaş adına kamu gelirlerini toplama ve bu gelirleri harcama konusunda, yürütme organına verdiği yetkinin sonuçlarını denetleme
anlamına gelen bütçe hakkını, kendi adına denetim yapan Sayıştay aracılığıyla kullanmaktadır.