KAMU MALİ YÖNETİMİ

Denetim konusunun özelliklerine göre bir takım denetim ilkeleri belirlenebilir. Ancak denetim yapılan her yerde genel olarak uyulması gereken ilkeler bulunmaktadır. Bu ilkeler; bağımsızlık, yasallık, nesnellik ve dürüstlüktür. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Meclis soruşturması, Cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakanlar hakkında 106 ncı maddenin beşinci, altıncı, yedinci fıkraları uyarınca yapılan soruşturmadır. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi; meclis araştırması, genel görüşme, meclis soruşturması ve yazılı soru yollarıyla bilgi edinme ve denetleme yetkisini kullanmaktadır. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

İç denetim kamu yönetimi sistemi içinde yer alan herhangi bir kurum veya kuruluşun hiyerarşik olarak veya oluşturduğu denetim organları aracılığıyla kendi birimleri üzerinde denetimde
bulunmasıdır. Dolayısıyla doğru cevap D'dir.

İç Kontrolde; idarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yürütülmesini, varlık ve kaynakların korunmasını, muhasebe kayıtlarının doğru ve tam olarak tutulmasını, malî bilgi ve yönetim bilgisinin zamanında ve güvenilir olarak üretilmesini sağlamak üzere idare tarafından oluşturulan organizasyon, yöntem ve süreçle iç denetimi kapsayan malî ve diğer kontroller bütünüdür. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Ön mali kontrol, harcama birimlerinde işlemlerin gerçekleştirilmesi aşamasında yapılan kontroller ile malî hizmetler birimi tarafından yapılan kontrolleri kapsamaktadır. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

Kamu idarelerinin malî yönetim ve kontrol sistemleri; harcama birimleri, muhasebe ve malî hizmetler ile ön malî kontrol ve iç denetimden oluşmaktadır (5018 sayılı kanun madde 57). Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Ülkemizde 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile Sayıştay tek dış denetim organı olarak belirlenmiştir. Dolayısıyla doğru cevap C'dir.

İç denetçilerin yapacağı iç denetimler; uygunluk denetimi, performans denetimi, mali denetim, bilgi teknolojisi denetimi, sistem denetimi olarak belirlenmiştir. Dolayısıyla doğru cevap B'dir.

Kamu kurumlarında uygulanan iç kontrol sisteminde kurumun hedeflerini gerçekleştirmesine katkıda bulunan yararlı bilgileri sağlama görevi kurum dışındakilere aittir. Dolayısıyla doğru cevap A'dır.

Denetim kamu kurum ve kuruluşlarında hataların önlenmesine yardımcı olmak, çalışanların ve kuruluşların gelişmesine, yönetim ve kontrol sistemlerinin geçerli, güvenilir ve tutarlı hale gelmesine rehberlik etmek amacıyla, hizmetlerin süreç ve sonuçlarını mevzuata, önceden belirlenmiş
amaç ve hedeflere, performans ölçütlerine ve kalite standartlarına göre; tarafsız olarak analiz etmek, karşılaştırmak ve ölçmek, kanıtlara dayalı olarak değerlendirmek, elde edilen sonuçları rapor haline getirerek ilgililere duyurmak şeklindeki aşamaları da kapsamaktadır. (Doğru Yanıt A Şıkkıdır.)

Denetimin üç ana öğesi bulunmaktadır. Bunlardan birinci kurumun ana amaçlarının önceden belirlenmiş olmasıdır. Denetimin ikinci öğesi verimliliktir. Belirli bir amaca ulaşmak yanında bu amaçlara verimli bir biçimde, fazladan para, emek, malzeme ve zaman harcamadan ulaşmak önemlidir. Üçüncü öğe ise zamandır. Amaç ve sonuçlara, belirlenen zaman içinde ulaşmak gerekmektedir. (Doğru Yanıt B Şıkkıdır.)

Denetim sürecinin işlemesi, denetimde uygulanacak yöntem ve ilkeler denetimin türüne göre farklılık göstermektedir. Bu nedenle yönetimin durumunu değerlendirmeye yarayan denetim faaliyetlerinin türlere ayrılmasında değişik ölçütler kullanılmaktadır. Uygulanan denetim teknikleri, denetimi yapan kurum, denetlenen kurumlar, denetimin zamanı, amacı, kapsamı, konusu gibi durumlar dikkate alınarak çeşitli şekillerde sınıflandırılabilmektedir. (Doğru Yanıt C Şıkkıdır.)

Yargı denetimi, kamu bürokrasisi üzerinde uygulanan kurumsal denetim araçlarından biridir. Yönetimi hukuk sınırları içinde tutmayı amaçlayan yargısal denetim, devletin tüm organ ve otoritelerinin faaliyetlerinin, hukuka uygun olup olmadığının, bağımsız bir yargı organı tarafından denetlenmesi ve bunun bir yargı kararıyla belirtilmesidir. Yönetimin yargısal denetimi, yönetim mekanizmalarının işleyişinden doğan uyuşmazlıkları kesin çözüme bağlama yetkisinin, yönetimden ayrı ve bağımsız bir organa verilmesi amacını taşımaktadır. (Doğru Yanıt D Şıkkıdır.)

İç Kontrol, İdarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yürütülmesini, varlık ve kaynakların korunmasını, muhasebe kayıtlarının doğru ve tam olarak tutulmasını, malî bilgi ve yönetim bilgisinin zamanında ve güvenilir olarak üretilmesini sağlamak üzere idare tarafından oluşturulan organizasyon, yöntem ve süreçle iç denetimi kapsayan malî ve diğer kontroller bütünüdür. (Doğru Yanıt E Şıkkıdır.)

Ön mali kontrol, harcama birimlerinde işlemlerin gerçekleştirilmesi aşamasında yapılan kontroller ile mali hizmetler birimi tarafından yapılan kontrolleri kapsamaktadır. Ön mali kontrol, mali işlemlerin sonuçlandırılmasından önce yürütülen tüm kontrol faaliyetleridir. Ön mali kontrol, ödenekler, taahhütler, ihale işlemleri, sözleşmeler ve bunlarla ilgili ödemelere ilişkin mali kararların alınmasından önce yürütülen tüm kontrol faaliyetlerini kapsamaktadır. (Doğru Yanıt A Şıkkıdır.)

Bir kamu kurumunda iç kontrol sisteminin uygulanmasında rol alan ve sorumluluk üstlenen aktörler şu şekilde sıralanabilir:

İç denetim, kurum faaliyetlerinin ve uygulayıcılarının yaptıkları işlem ve işlerin uygunluk ve etkinliğinin, üretilmiş her türlü bilginin güvenirliğinin mevzuat, finans, muhasebe ve diğer tüm yönlerden, iç denetçi adı verilen kişilerce araştırılıp, incelenip üst yönetime rapor edilmesidir. Diğer bir anlatımla iç denetim, kuruma hizmet amacıyla kurumun tüm faaliyetlerini incelemek ve değerlendirmek için kurum içinde kurulmuş olan bağımsız bir değerlendirme fonksiyonudur. (Doğru Yanıt D Şıkkıdır.)

Dış denetim; kurumun kurumsal hiyerarşisi ile ilgisi olmayan, kendi örgüt yapısının dışında yer alan, kurumla doğrudan ilgili ya da bağlı olmayan bağımsız denetim elemanlarınca yapılan bir denetimdir. Dış denetim; kamu kurum ve kuruluşları açısından bu kurumların hesap verme sorumluluğu çerçevesinde bütün faaliyet, karar ve işlemlerinin, kurumsal amaç, hedef, plan ve kanunlara uygunluk yönünden kurumla ilgisi olmayan bağımsız denetçilerce incelenmesi ve sonuçlarının değerlendirilmesidir. Gerek kamu kurumlarının dış denetiminde, gerekse de özel kesimde dış denetimin en önemli özelliği, bağımsızlıktır. (Doğru Yanıt E Şıkkıdır.)

Sayıştay tarafından yapılan dış denetim, uluslararası denetim standartlarında, mali denetim, uygunluk denetimi, düzenlilik denetimi ve
performans denetiminden oluşmaktadır. Sayıştay tarafından yerindelik denetimi yapılmamakta, idarenin takdir yetkisini sınırlayacak ve ortadan kaldıracak kararlar alınmamaktadır. Sayıştay denetimleri genel kabul görmüş uluslararası denetim standartlarına uygun olarak yürütülmektedir. Sayıştay ve denetçiler denetim faaliyetini bağımsız ve tarafsız olarak yürütmektedirler. (Doğru Yanıt B Şıkkıdır.)